Summary
Samenvatting Uitwerking begrippen Oncologische Behandeling (OB)
- Course
- Institution
- Book
Uitwerking begrippenlijst Oncologische Behandeling (OB). Handig om door te nemen voor de toets!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
merel_tent
Content preview
BegrippenlijstOncologische behandeling
Oncologische Behandeling (OB)
Hanzehogeschool Groningen
Minor Oncologie
,Begrippenlijst – introductie/bevolkingsonderzoek
Preventieve geneeskunde = het bevorderen van de gezondheid en het voorkomen van ziekmakende invloeden.
Primaire preventie = gericht op het voorkomen van het ontstaan van kanker.
Secundaire preventie = gericht op het zo vroeg mogelijk ontdekken van kanker en het geven van adequate
behandeling.
Tertiaire preventie = gericht om de gevolgen van de aandoening zo veel mogelijk te beperken en een eventuele
tweede tumor te voorkomen.
Endogene gezondheidsdeterminanten = zijn factoren in de mens die invloed hebben op de gezondheid en op
het ontstaan van gezondheidsproblemen. Het zijn aangeboren (genetische) factoren of verworden factoren.
Exogene gezondheidsdeterminanten = zijn factoren uit de fysieke en maatschappelijke omgeving die invloed
hebben op de gezondheid en op het ontstaan van gezondheidsproblemen.
Exponentiële groei = het verdubbelt zich in dezelfde tijd ongeacht de grootte.
Gen = het deel van het DNA dat voor een specifiek eiwit codeert.
Carcinogenese = het proces van het ontstaan van kwaadaardige tumoren.
Oncogen = een gemuteerde variant van de proto-oncogen dat de celgroei stimuleert.
Proto-oncogen = een normaal gen dat door een mutatie op een abnormale manier wordt geactiveerd, wat
ongecontroleerde celgroei veroorzaakt.
Amplificatie = toename van kopieën van het gen in een cel.
Deleties = afwijkingen in een gen waarbij het genetisch materiaal afneemt.
Translocatie = een gedeelte van een gen verplaatst naar een ander gedeelte of naar een ander chromosoom.
Tumorsuppressorgenen = coderen voor eiwitten die een remmende invloed hebben op de celgroei. Door een
mutatie kan het tumorsuppressorgen geïnactiveerd worden of geheel vernietigd.
Neoplasie = als gevolg van de genetische veranderingen kan een onafhankelijke groeiende tumor ontstaan.
Metastasering = het losraken van tumorcellen uit de tumor, die zich vervolgens door het lichaam verspreiden,
zich elders innestelen en ter plaatse een nieuwe tumor vormen.
Benigne = goedaardige tumor.
Maligne = kwaadaardige tumor.
Carcinoom = bestaat uit epitheelcellen en de plaats van ontstaan wordt vermeld.
Sarcoom = bestaat uit steun- en bindweefsel.
Hematologische maligniteiten = bloedbereidende organen en lymfeklieren.
Carcinoma in situ = bestaat uit onrustige afwijkende cellen die (nog) niet door omliggende weefsels heen
groeien. In situ betekend op zijn plek.
TNM-classificatie = tumorgrootte, node (lymfeklier) en metastase (bloedbaan).
1
, Performance status = zegt iets over de vitaliteit en de mate waarin er klachten zijn, veroorzaakt door een
ziekte, die het gedrag van de patiënt beïnvloeden. Het biedt een voorspellende waarde over in hoeverre een
patiënt in staat kan worden geacht om een behandeling aan te kunnen.
Karnofsky Performance Status Scale (KPS) = een beschrijvende, ordinale schaal die meestal als
communicatiemiddel wordt gebruikt bij functioneel invaliditeit. Het omschrijft de ernst van symptomen, het
fysieke functioneren van de patiënt en de behoefte aan medische zorg.
Sporadische kanker = het voorkomen van kanker in de familie past binnen het populatierisico en de betreffende
vorm van kanker. Schadelijke omgevingsfactoren en veroudering hebben een rol gespeeld. Het is meestal het
gevolg van meerdere mutaties in het tumor-DNA die zijn ontstaan tijdens het leven.
Familiaire kanker = er zijn meerdere familieleden met dezelfde vorm van kanker, frequenter dan het
populatierisico. Een combinatie van erfelijke factoren en omgevingsfactoren hebben een rol gespeeld. Een
mutatie in een specifiek kankergen kan niet worden aangetoond.
Erfelijke kanker = er zijn meerdere familieleden met veelal dezelfde vorm van kanker. Vooral erfelijke factoren
hebben een rol gespeeld. Er is een genmutatie aangetoond in een specifiek kankergen. Meestal is deze mutatie
overgeërfd via één van beide ouders. de mutatie is ontstaan in de eicel of zaadcel.
Novo-mutatie = de mutatie is nieuw ontstaan bij de aangedane persoon.
Autosomaal dominante overerving = het kind van iemand die drager is van de erfelijke aanleg heeft 50% kan
sop het erven van de mutatie. Het treedt op in opeenvolgende generaties, zowel mannen als vrouwen worden
getroffen en voor kinderen is er 50% om de aanleg te erven.
Herstelgen = genen die fouten herstellen die ontstaan tijdens de celdeling.
Lynchsyndroom = erfelijke vorm van colorectaalcarcinoom die voort komt uit één of enkele poliepen en erft
autosomaal dominant over.
Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) = een zeldzame erfelijke vorm van darmkanker. Bij FAP ontwikkelen
honderden tot duizenden poliepen (zwellingen) in het colon en in het rectum.
FAMMM syndroom = familial atypical multiple molex melanoma syndroom, erfelijke vorm van huidkanker (uit
pigmentcellen). Diagnose wordt gesteld bij 2 eerstegraads verwanten of bij drie 1 e of 2e graads familieleden aan
1 kant.
Prostaat specifiek antigeen (PSA) = wanneer het PSA in verhoogde concentratie in het bloed aanwezig is,
betekent dit dat er een verhoogde kans op prostaatkanker bestaat.
Cytologisch onderzoek = microscopisch onderzoek van losse cellen.
Histologisch onderzoek = indien er een afwijkend, voor een tumor verdacht proces is, worden kleine stukjes
weefsels (biopt) genomen voor dit onderzoek.
Whole genome sequencing (WGS) = de gehele tumor-DNA wordt in één keer in kaart gebracht, waarbij alle
mogelijke informatie over de tumor beschikbaar is.
Tumormarkers = enzymen, eiwitten, antigenen en ectopische hormonen die worden geproduceerd door de
tumor of als reactie op de tumor die te vinden zijn in serum, lichaamsvloeistoffen en weefsels.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merel_tent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now