Summary
samenvatting bacteriologie (prof emmanuel andre)
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak microbiologie en infectieziekten van het deel bacteriologie gegeven door prof Emmanuel André.
[Show more]
Seller
Follow
lottemols
Content preview
BacteriologieDe microscopische wereld
Pathogene micro-organismen variëren sterk in grootte
afmetingen kunnen variëren: kleine virussen grote bacteriën
Menselijke cellen: groter en complexer dan micro-organismen
grootte varieert sterk afhankelijk van type
Bv RBC: relatief klein: gemiddelde diameter 6-8 μm
Zenuwcellen, spiercellen kunnen veel groter zijn
Virussen
Kleinste pathogenen
Variatie in diameter: 20-300 nm
Niet zichtbaar met gewone lichtmicroscoop elektronenmicroscoop nodig
Enkele overeenkomsten met levende organismen
Geen eigen metabolisme, kunnen processen niet onafhankelijk uitvoeren
(cellen: autonome metabole processen: energieproductie, groei, voortplanting)
Afhankelijk van gastheercellen voor replicatie en energieproductie
Bacteriën
Groter dan virussen, veel variatie in grootte: 0,5-5 μm in lengte
Esscherichia coli: staafvormig, 1-2 μm lang
Schimmels
Omvatten verschillende soorten micro-organismen vb gisten en schimmels
Gisten
o Eencellig
o Variatie in grootte
o 3-40 μm diameter
Schimmels
o Bestaan uit hyfen : meercellige structuren
variëren van enkele micrometers tot enkele millimeters in lengte
Parasieten
Eencellige protozoa (eencellige eukaryotische micro-organismen) of meercellig (parasitaire wormen)
Grootte kan variëren afh van soort en type
Sommige protozoa kleiner dan menselijke cel, anderen veel groter
Eukaryotische cellen
Menselijke cellen, schimmels, parasieten
Kern omgeven door kernomhulsel, verschillende organellen
Ondergaan mitose voor celdeling van lichaamscellen
Ondergaan meiose voor vorming gameten (geslachtelijke voortplanting)
1
,Prokaryotische cellen (bacteriën)
Eencellige organismen
Eenvoudiger van structuur, kleiner
Genetisch materiaal in een enkel, cirkelvormig stuk DNA in het cytoplasma
Delen door binaire splitsing: enkele cel splitst in 2 identieke dochtercellen
De microbiële gemeenschappen
Microbioom = menselijke microbiota: uitgebreide reeks microbiële gemeenschappen van het menselijk lichaam
bestaan uit bacteriën, virussen, schimmels en archaea die verschillende lichaamslocaties bewonen
samenstelling kan aanzienlijk variëren tussen individuen obv factoren zoals leeftijd, genetica, dieet, omgeving en
medische voorgeschiedenis
samenstelling ook afhankelijk van verschillende lichaamslocaties:
De huid
Herbergt diverse reeks bacteriën, versch soorten: staphylococcus, streptococcus, propionibacterium
Ook schimmels: malassezia of candida
Functies huidmicrobiota
o Gezondheid huid handhaven
o Rol in immuunreacties
o Biedt bescherming tegen potentiële ziekteverwekkers
Propionibacterium acnes (P. acnes)
o Van nature op oppervlak huid en binnenin haarzakjes
o Voeden zich met talg (geproduceerd door talgklieren)
o Onder controle gehouden in een gebalanceerd microbioom
o Hormonale veranderingen toename productie talg bacteriën vermenigvuldigen zich snel in
overmaat talg overgroei reactie IS: veroorzaakt ontstekingsreactie vorming acne laesies (puistjes,
mee-eters, witte bultjes)
De mond
Complexe microbiële gemeenschap
Bacteriën: streptococcus, actinomyces en prevotella-soorten
Schimmels: candida
Functie: mondgezondheid + voorkomen pathogene overgroei en afbraak voedsel
Bijtwonden gerelateerde infecties
o Kunnen verschillende bacteriën omvatten van mondflora mensen en dieren
o Wanneer bacteriën uit mondholte worden geïntroduceerd in diepe weefsels van de bijtwond
o Bacteriën bij bijtwondinfecties:
streptococcus soorten (zowel mensen als dieren)
eikenella corrodens (mensen)
pasteurella multocida en capnocytophaga canimorsus (bij katten en honden)
o anaerobe bacteriën in omgevingen met weinig tot geen zuurstof zijn vaak ook aanwezig in de mondholte
vb bacteroides, prevotella en fusobacterium
dragen bij aan infecties na beten vnl wnr wond diep en puntig
De darm
bevat een van de meest diverse en complexe microbiële gemeenschappen in het menselijk lichaam
2
, bacteriën: phyla: bacteroides, firmicutes en actinobacteria
functies
o spijsvertering
o opname voedingsstoffen
o regulering immuunsysteem
o beïnvloedt metabole processen
samenstelling darm-microbioom steeds vaker in verband met metabole aandoeningen
o type 2 diabetes
o onbalans in samenstelling microbioom = dysbiose
o dysbiose in darm ontstekingsreactie + verhoogde darmpermeabiliteit (lekkende darm)
LPS (bacteriële endotoxinen, lipopolysachariden) komen in bloedbaan terecht systemische
ontsteking
o chronische ontsteking: risicofactor voor insulineresistentie = kenmerk type 2 diabetes
o darmbacteriën ook rol bij fermentatie voedingsvezels en productie korteketenvetzuren (SCFA)
verschillende gunstige effecten:
verbeteren insulinegevoeligheid
verminderen ontstekingen
o verstoort microbioom kan minder SCFAs produceren kan bijdragen aan metabole disfunctie
De vagina
aparte microbiële gemeenschap beïnvloed door hormonale veranderingen en pH niveaus
lactobacillus-soorten: dominant in een gezonde vaginale microbiota
o produceren melkzuur handhaven een zure pH omgeving gecreëerd die ziekteverwekkende
organismen ontmoedigt
evenwichtige vaginale microbiota helpt infecties te voorkomen + vaginale gezondheid behouden
bacteriële vaginose: evenwicht vaginale microbioom verstoort: veranderingen:
o afname lactobacillen
populatie gunstige lactobacillus-soorten neemt af hogere pH in de vagina verstoort de zure
omgeving die normaal gesproken schadelijke bacteriën onder controle houdt
o toename pathogene bacteriën bv Gardnerella vaginalis, Prevotella, Atopobium en Mobiluncus-soorten
vermenigvuldigen in afwezigheid van voldoende niveaus van lactobacillus
o deze bacteriën geassocieerd met symptomen van vaginose waaronder vaginale afscheiding,
onaangename geur en irritatie
Pathogeniciteit van bacteriën
Pathogene bacteriën zijn micro-organismen die ziekten kunnen veroorzaken bij een gastheerorganisme
onderverdeeld in versch groepen obv vermogen om ziekten te veroorzaken en omstandigheden waarin ze dat
doen:
Obligate pathogenen
micro-organismen die ziekten veroorzaken bij een gastheer onder normale omstandigheden
goed uitgerust om infecties en ziekten te veroorzaken bij gezonde individuen
bv vibrio cholerae: verantwoordelijk voor cholera = ernstige diarreeziekte
kan ziekte veroorzaken bij mensen met intact immuunsysteem
Opportunistische pathogenen
immunocompetente gastheren
o bacteriën die meestal geen ziekten veroorzaken bij individuen met een gezond immuunsysteem
3
, o kunnen pathogeen worden en infecties veroorzaken wanneer de afweermechanismen van de gastheer
verzwakt zijn
o bv enterococcus faecalis: in maagdarmkanaal onschadelijk bij gezonde individuen
infecties veroorzaken bv urineweginfecties of endocarditis bij individuen met verzwakt IS of
hartafwijkingen
bij immunocompromised gastheren
o sommige opportunistische pathogenen kunnen infecties veroorzaken bij individuen met verzwakte IS als
gevolg van factoren zoals HIV/AIDS, chemotherapie of orgaantransplantatie
o vb mycobacterium avium: veroorzaakt ernstige infecties bij personen met verzwakte immuunafweer
in gezondheidszorgomgevingen
o bep bacteriën: multiresistente organismen (MDRO’s, pseudomonas aeruginosa) hebben resistentie
ontwikkeld tegen meerdere antibiotica
o vb methicilline-resistente staphylococcus aureus (MRSA) en entende spectrum beta lactamase (ESBL)-
producerende enterobacteriaceae infecties veroorzaken bij patiënten vooral in ziekenhuizen of
langdurige zorgfaciliteiten
o pseudomonas aeruginosa = opportunistische pathogeen vaak geassocieerd met zorg gerelateerde
infecties
vermogen antibiotica te weerstaan
Niet-pathogene bacteriën
micro-organismen die geen ziekten veroorzaken bij hun gastheerorganismen
leven samen met gastheer zonder schade of ziekte te veroorzaken
bep stammen escherichia coli in darm
nuttige functies bv bijdragen spijsvertering
Oorsprong van bacteriële pathogenen
endogene pathogenen
o oorsprong in eigen microbiota gastheer
o veroorzaken infecties bij binnendringen andere delen lichaam
exogene pathogenen
o uit externe bronnen
o veroorzaken infecties wnr geïntroduceerd in lichaam gastheer
begrijpen oorsprong pathogenen identificeren bronnen en transmissieroutes voorkomen en beheersen infecties
verschillende infectieroutes voor exogene bacteriële pathogenen (geassocieerd met versch middelen van overdracht)
vectorgedragen
o door beet geleedpotige vectoren vb muggen, teken en vlooien
o kunnen pathogene bacteriën dragen en in bloedbaan gastheer introduceren tijdens voeden
o bv ziekte Lyme: Borrelia burgdorferi overgedragen op mensen door beet geïnfecteerde teken
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottemols. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.13. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now