Summary
Samenvatting Volledige leerstof Architectuur in Context B Stedenbouw 2025
- Course
- Institution
- Book
Volledige aantekeningen Lessen Architectuur in Context B Stedenbouw volgens de on campus lessen en lesmateriaal
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Archistudentje
Content preview
Stedenbouw0
,Inhoud
Hoofdstuk 1: Wat is een stad...................................................................................................5
1.1 Wat is een stad ? .......................................................................................................5
1.1.1 Verstedelijking .................................................................................................6
1.1.2 Wat is de geschiedenis van de stedenbouw .......................................................6
1.1.3 Waarom de geschiedenis van de stedenbouw ...................................................7
1.1.4 De stedelijke revolutie (3500-1500 BC) ..............................................................7
1.1.5 Industriële revolutie (19e eeuw) .........................................................................8
1.1.6 Ontstedelijking, subarbanusering en sprawl in de 21ste eeuw..............................9
Hoofdstuk 2: De stad in de klassieke oudheid ........................................................................ 10
1.1.7 D.F. Kitto The Polis ......................................................................................... 10
1.1.8 Organische gegroeide steden: Athene ............................................................. 10
1.2 Geplande steden..................................................................................................... 11
1.2.1 Context .......................................................................................................... 11
1.2.2 Hippodamus van Milete (498-408 BC) ............................................................. 11
1.2.3 Priene ............................................................................................................ 12
1.2.4 Rome onder de Keizers ( 200-300) ................................................................... 12
1.2.5 Uitbouwen van het Forum Romanum .............................................................. 12
1.2.6 Waterhuishouding: aquaducten, riolering, thermen ......................................... 13
1.2.7 Panem et circenses ........................................................................................ 13
1.2.8 Romeinse stadsplanning: Vitruvius, De Architectura Libri X.............................. 13
1.2.9 Standaardplan van een Romeinse gestichte stad............................................. 14
1.2.10 Stedenbouw als instrument v/d Romeinse kolonisatie ..................................... 14
1.2.11 De stad in de provincie: Pompei ...................................................................... 14
1.2.12 Restanten van Romainse nederzetting in de moderne steden........................... 14
1.2.13 Steden in de Oudheid: conclusie .................................................................... 14
Hoofdstuk 3: ‘Stadlucht maakt vrij’? De Middeleeuwse stad en de opkomst van de
middenklasse ....................................................................................................................... 16
1.3 De middeleeuwen (476 – 1453) ................................................................................ 16
1.3.1 Organische ontwikkeling rond bestaande burcht of abdij ................................. 17
1.3.2 Organische ontwikkeling uit de kern van Romeinse oorsprong ......................... 19
1.3.3 Gestichte steden in de Middeleeuwen............................................................. 20
1.4 De ME stad: algemene morfologische kenmerken .................................................... 20
1.5 De stad in de Middeleeuwen: besluit ........................................................................ 23
1
,Hoofdstuk 4 : Stadsplanning als geometrisch probleem De Renaissance en de idee van de
‘Ideale stad’ .......................................................................................................................... 24
1.6 De Renaissance in de 15e eeuw................................................................................ 24
1.6.1 Stedenbouw in de Renaissance ...................................................................... 24
1.6.2 Ideale steden: interpretaties van Vitruvius ....................................................... 25
1.7 Ingrepen in het ME weefstel: .................................................................................... 26
1.7.1 Granizoensteden: Vincenzo Scamozzi, Palmanova (1593) ............................... 27
1.8 De kolonisatie van Amerika (16e – 18e eeuw) ............................................................. 27
1.8.1 Rol van de stad in de Spaanse kolonisatie ....................................................... 27
1.8.2 Het grid en de American dream: ...................................................................... 28
1.8.3 Ontstaan en expansie van de USA (1776-…) .................................................... 29
1.8.4 De land Ordinance Act (1785) en de 7 ranges................................................... 30
Hoofdstuk 5: De stad als instrument van de absolute macht Rome en Parijs in de barok......... 31
1.9 Context ................................................................................................................... 31
1.10 Rome ...................................................................................................................... 31
1.10.1 Rome op het einde van de Middeleeuwen........................................................ 31
1.10.2 Herovering van Rome door de Pausen ............................................................. 32
1.10.3 Stedelijke decorum: Campidoglio, Rome (Michelangelo, 1536) ........................ 32
1.10.4 Sixtus V (1521-1590) ....................................................................................... 33
1.10.5 Rome in 1645 ................................................................................................. 35
1.11 Parijs ...................................................................................................................... 36
1.11.1 Le Grand Siècle (1689-1715) ........................................................................... 36
1.11.2 Architectuur als staatszaak: de verfraaiing van Parijs ....................................... 36
1.11.3 Parijs 1697 ..................................................................................................... 38
1.11.4 Een nieuwe hoofstad: Versailles ..................................................................... 39
1.11.5 De verstedelijking van het plattegrond rond Parijs ............................................ 39
1.11.6 Besluit ivm Parijs in Le Grand Siècle ................................................................ 40
Hoofdstuk 6: Paradigma’s van de Amerikaanse stad Washington, New York, Los Angeles ....... 41
1.12 Washington............................................................................................................. 41
1.12.1 Usa op zoek naar een hoofdstad ..................................................................... 41
1.12.2 Pierre-Charles L’enfant: plan voor Washington (1791) ..................................... 42
1.12.3 The Mall ......................................................................................................... 43
1.13 New York ................................................................................................................ 44
1.13.1 New York en het schiereiland Manhattan ........................................................ 44
1.14 Los Angeles............................................................................................................. 46
1.14.1 LA vs. Rome: decentralisatie, monumentaliteit & mobiliteit ............................. 48
2
, 1.14.2 Los Angeles: laboratorium van een nieuwe stedelijkheid.................................. 48
1.14.3 Post-urbane distopie? .................................................................................... 49
1.15 Conclusie ............................................................................................................... 49
Hoofdstuk 7: Doorbraken in de stad Parijs en Brussel in de 19e eeuw ..................................... 50
1.16 Context ................................................................................................................... 50
1.17 Parijs ...................................................................................................................... 50
1.17.1 Parijs voor Haussmann ................................................................................... 50
1.17.2 Een totaalplan voor de modernisering van Parijs .............................................. 51
1.17.3 Hygiëne ......................................................................................................... 51
1.17.4 Mobiliteit en controle ..................................................................................... 52
1.17.5 Ebellissement ................................................................................................ 54
1.17.6 Kritiek op Haussmann .................................................................................... 54
1.17.7 Erfenis van Haussmann .................................................................................. 55
1.18 Brussel ................................................................................................................... 55
1.18.1 Postscript: de transformatie van Brussel midden in de 19e eeuw ...................... 55
Hoofdstuk 8: De utopie in de 20e eeuwse stedenbouw Howard, Garnier, Le Corbusier, Lloyd
Wright ................................................................................................................................... 57
1.19 Conclusie ............................................................................................................... 62
Hoofdstuk 9: De CIAM en het paradigma van de ‘functionele stad’ ......................................... 63
1.20 De CIAM (Congrès Internationaux d’Architecture Moderne) ...................................... 63
1.21 CIAM I ..................................................................................................................... 64
Verklaring van La Sarras (1928) ........................................................................................... 64
1.22 CIAM II (1929, Frankfurt) : Existenzminimum ............................................................ 65
1.22.1 Ernest May en Das Neue Frankfurt .................................................................. 65
1.23 CIAM III (Brussel): Rationele manieren van (be)bouwen ............................................ 67
1.24 CIAM IV: de functionele stad .................................................................................... 67
1.25 Besluit ivm CIAM theorie.......................................................................................... 69
1.25.1 De ergernis van de CIAM: Pruitt-Igoe ............................................................... 70
1.26 Besluit ivm CIAM toepassingen ................................................................................ 71
Hoofdstuk 10: Reacties op de CIAM-doctrine na WO II Technologie, Particiaptie en
Geschiedenis ........................................................................................................................ 73
1.27 Context ................................................................................................................... 73
1.28 CIAM VI (1947) ........................................................................................................ 73
1.29 CIAM VII, Bergamo (1949): Grille d’urbanisme (Le Corbusier) .................................... 74
1.30 Op zoek naar het hart van de stad: ‘The Heart of the City’ (1951) ............................... 74
1.31 CIAM IX (1953) ‘Habitat’ ipv ‘Existenzminimum’ ........................................................ 75
3
, 1.32 CIAM X, Dubrovnik (1956): Het probleem van de relaties ........................................... 76
1.33 De CIAM is dood, leve Team X! Otterlo, 1959 ............................................................ 77
1.33.1 Mei ’68 en de strijd om het recht op de stad ..................................................... 77
1.33.2 Op zoek naar alternatieven ............................................................................. 78
1.33.3 Hyper-verstedelijking: fun, interactie, dynamiek… ........................................... 79
1.33.4 Participatieve planning: .................................................................................. 80
1.34 Aldo Rossi, De architectuur van de stad (1966) ......................................................... 81
1.35 Besluit .................................................................................................................... 82
Hoofdstuk 11: Post-metropolitane paradigma’s Stedenbouw na de centrumstad................... 83
1.36 Hyper-stedelijkheid: Euralille (1988 – 1994) .............................................................. 83
1.36.1 Rem Koolhaas ‘Generic City’ (1995) ................................................................ 84
1.36.2 Michael Sorkin, intro op Variations on a theme Park (1992) .............................. 85
1.37 New Urbanism: de toekomst was gisteren ................................................................ 86
1.37.1 ‘New Urbanism’: Poundbury (Leon Kriek, 1993) ............................................... 86
1.37.2 Buiten het centrum: sprawl als nieuwe planningscontext ................................ 87
1.37.3 Willem-Jan Neutelings, ................................................................................... 87
4
, Hoofdstuk 1:
Wat is een stad
Wat is verstedelijking?
Geschiedenis van de stedenbouw
Een poging tot begripsbepaling
- Evolueert doorheen de tijd
1.1 Wat is een stad ?
Een stad heb je in alle soorten, maten, groottes, vormen, gemeenschappelijke kenmerken,…
o Lucca
▪ Heeft een duidelijke grens
▪ Ongeveer 30 000 inwoners
o Parijs
▪ Heeft ook een duidelijke grens
o Kinshasa → Congo
▪ Op een groot tempo aan het groeien → duidelijk op de foto
▪ De grens is onduidelijk
o Houston
▪ Leeg
▪ Hoofdstad van Texas
▪ Veel parkeerplaats zichtbaar
o Delhi
▪ 15 miljoen mensen in slechte omstandigheden wonen
o Aziatische steden
▪ In 20 jaar tijd uit het niets snel groeien
- In de literatuur vind je veel omschrijvingen en pogingen tot definitie → weinig zijn
effectief bruikbaar ➔ ontbreken van de totaalpersectief
- Cultuurgeschiedenis: Lewis Mumford, ‘Wha tis a City?’ (1937)
o “The city in its complete sense (…) is a geographic plexus, an economic
organization, an institutional process (een overeenkomst), a theater of social
action, and an aesthetic symbol of collective unity (trots op onze stad, symbool
an een bepaalde stad ). The city fosters art and is art; the city creates thet heater
and is the theater. (…)”
o “Social facts are primary, and the physical organization of the city(…) must be
subservient to its social needs”
(heeft minder te maken het de gebouwde omgeving dan het effectief leven →
geen nadruk leggen op het materiële)
o Ook een soort van kritiek → vooral van toepassing op de middeleeuwse stad, die
hij als het ideale stads model zag
5
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Archistudentje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now