Dit zijn 305 oefenvragen en notitiekaartjes over het boek Interpersonal Conflict en de reader die bij het vak Conflicthantering en Mediation van de OU is gegeven. 68 bladzijdes aan oefenmateriaal!
Interpersonal Conflict
William W. Wilmot; Joyce L. Hocker , 2017
1 The Nature of Conflict
In dit eerste thema wordt verduidelijkt wat een conflict eigenlijk is en komen
zowel positieve als negatieve perspectieven op conflicten aan de orde . De
metaforen (beeldspraken ), die conflictpartijen in hun taalgebruik hanteren om
het conflict te duiden , blijken in die perspectieven essentieel te zijn . Vervolgens
wordt onderzocht hoe een conflict geanalyseerd kan worden en hoe daarover
een eerste diagnose gesteld kan worden . Drie instrumenten komen aan bod
die kunnen worden gebruikt om conflicten te diagnosticeren . Dit zijn de
structuuranalyse , conflictverhalen en TRIP . Samen zijn deze instrumenten
geschikt om zowel de conflictstructuur als aspecten van het conflictproces te
diagnosticeren .
Leerdoel: de definitie van conflict en welk basaal psychologisch proces
aanleiding geeft tot het primaire besef dat men in een conflict verzeild is geraakt
De variabelen die daarmee gemoeid zijn, vormen de meest basale procesvariabelen.
Dat besef ontstaat als er sprake is van interferentie. Eén van de conflictpartijen
meent, al dan niet terecht, dat zijn/haar doelen, waarden of belangen (al dan niet
doelbewust) gedwarsboomd worden door de andere partij (de triggering event). Het
interferentieproces gaat gepaard met, soms heel sterke, primaire emoties die leiden
tot het besef: 'Er is hier iets grondig mis.' De primaire emoties die opgeroepen
worden, kunnen variëren van gevoelens van gevaar (danger) tot gevoelens die
gepaard gaan met het zien van kansen (opportunity). Wordt het conflict vervolgens uit
de weg gegaan (avoid) of wordt de ander ermee geconfronteerd (engage)?
Schematisch kan het proces als volgt weergegeven worden:
1. de waargenomen aanleiding van het conflict: triggering event (Hocker & Wilmot,
2017, p. 5);
2. de bewustwording van het conflict: interferentie (Hocker & Wilmot, 2017, pp. 9-
10);
3. de primaire emotionele beleving van het conflict: danger vs. opportunity (Hocker
& Wilmot, 2017, p. 20);
4. de concrete (emotionele) gedragsreactie van beide partijen: avoid vs. engage
(avoid: Hocker & Wilmot, 2017, p. 33-35; engage: Hocker & Wilmot, 2017, p. 21-
33).
Terzijde merken we op dat de manieren waarop die emoties en gevoelens vervolgens
kunnen leiden tot verschillende stijlen en/of methoden om conflicten te hanteren en
hoe die emoties getemperd of omgevormd kunnen worden, in thema 3 en 4 nader
toegelicht worden.
Leerdoel: negatieve en positieve betekenissen van conflict
De auteurs beschrijven zowel negatieve als positieve visies op conflict. Zo dwingt
bijvoorbeeld het besef in een conflictsituatie terecht te zijn gekomen partijen ertoe om
de situatie onder ogen te zien en daarin handelend op te treden en de confrontatie
aan te gaan (engage). Dit is een positieve invulling. Het kan echter ook leiden tot
manieren om het conflict uit de weg te gaan (avoid; vermijden of ontlopen), vaak een
negatieve invulling.
Leerdoel: redenen voor het bestuderen van conflict
--
Leerdoel: conflictmetaforen en conflictspiralen
Twee perspectieven voor metaforen: het "danger" perspectief (oorlog, natuurlijke
catastrofe, dieren / dierlijk gedrag, sport, aggressie, etc) of het "opportunity"
perspectief (kansen: heroische avonturen, balanceren, ronde tafel, eb en vloed,
Zoals aangegeven, de waarneming en de waardering (en dus ook de diagnose) van
een conflict is subjectief geladen: er wordt niet zomaar gekeken, maar er worden
aspecten uit het conflict gelicht die men belangrijk acht voor het begrijpen van het
conflict en die mogelijk belangrijk zijn voor een effectieve interventie. Hocker en
Wilmot (2017) beschrijven in hoofdstuk 2 de relaties tussen wereldbeelden (world
views) van partijen en verschillende metaforen (beeldspraken) die verschillende
perspectieven op conflicten weergeven, die kunnen leiden tot een beeldenstorm.
Leerdoel: beeldenstorm
Een van de grote problemen bij aanvang van conflicten wordt veroorzaakt door het
feit dat partijen er verschillende metaforen op na kunnen houden: een beeldenstorm.
Wat zullen de gevolgen zijn voor de interpersoonlijke verhoudingen en de
ontwikkeling van het conflict als de ene partij de kwestie opvat als een uiterst
explosieve strijd waarbij het alleen gaat om winnen of verliezen en de andere partij
dezelfde kwestie vriendelijk opvat als een tuintje, waaruit alleen het onkruid gewied
moet worden? Deze beeldenstorm betekent dat het conflict zich op een metaniveau
afspeelt: het is een conflict geworden over de wijze waarop men vindt (worldviews)
dat conflicten gehanteerd behoren te worden (fighting over how to fight; the struggle
over the struggle). Het probleem waar conflictpartijen in eerste instantie voor staan is:
overeenstemming daarover bereiken, pas dan ontstaan er openingen voor meer
constructieve conflictoplossingen. Een derde partij kan daarbij helpen.
Leerdoel: diagnose-instrumenten, waaronder de processen die in TRIP (Topic,
Relationship, Identity/facework, Process) onderscheiden worden
TRIP vormt het derde diagnose-instrument, na de structuuranalyse en
conflictverhalen. TRIP helpt om tot een meer verfijnde en diepergaande,
procesmatige analyse van het conflict te komen.
Leerdoel: de rol van verschillende soorten doelen in conflict. Topic goals:
- Topic goals (ook wel content goals of inhoudsdoelen) verwijzen naar de wat-vraag:
'Wat willen partijen bereiken in het conflict?' Er kan strijd ontstaan over het topic (topic
struggle). Dat gebeurt als partijen verschillende doelen nastreven, maar ook als
partijen hetzelfde schaarse doel nastreven en het doelbereik van de ene partij ten
koste gaat van de andere. Een voorbeeld van een topic struggle in een intieme
relaties: kiezen de partners voor een gezamenlijke vakantie of kiezen ze ervoor dat de
een die lang gekoesterde trektocht kan maken en de ander eindelijk thuis het
achterstallig onderhoud kan doen. In werkrelaties: wat gaan we de werknemers
aanbieden die goed gepresteerd hebben: meer geld, meer vakantiedagen, een
hogere functie, of niets?
Leerdoel: de rol van verschillende soorten doelen in conflict. Relationship
goals:
Relatiedoelen verwijzen naar de wij-vraag, naar de manier waarop de conflictpartijen
in een relatie elkaar bejegenen, naar de mate van interafhankelijkheid die ze
verlangen in de relatie en naar de mate van invloed die partijen in de relatie verlangen
en die ze daadwerkelijk hebben. Uiteindelijk gaat het om de mate waarin de partners
zich als een eenheid (wij) beschouwen. Volgens Hocker en Wilmot (2017, p. 83)
moeten inhoudsdoelen altijd vertaald worden naar, en afgestemd worden op
relationele doelen. Eerst zullen de relatiedoelen uitgesproken en verhelderd moeten
worden voor er aan een nadere uitwerking van het topic gewerkt kan worden.
Wat betreft intieme relaties schetsen Hocker en Wilmot (2017, p. 82) een voorbeeld
van een voortdurend ruziënde vader en dochter, met een voortdurend
conflictontlopende moeder op de achtergrond (een giftige driehoek, of toxic triangle,
zie p. 241 e.v.) . De vader komt thuis van zijn werk en ziet voor de zoveelste keer de
puinhoop die zijn dochter in de woonkamer en keuken heeft aangericht (schoenen
uitgeschopt, jas over de stoel, schoolmateriaal, boeken en eten en drinken verspreid
over de kamer, en lui voor de tv hangend, met een mobieltje tegen haar oor). Vader
wordt boos, omdat ze niets heeft opgeruimd. Daarop zegt de dochter: 'Gewoon
vergeten!' Vader: 'Dat zeg je altijd!' De inhoud van het conflict (topic) gaat dus over
opruimen. Dat wordt door de dochter vertaald als: 'Lekker belangrijk, besteedde je
maar meer aandacht aan mij dan aan dat opruimen.' (de interdependentie en
waargenomen geringe invloed). De vader: 'Ze luistert niet meer naar me, ze wordt te
onafhankelijk' (de interdependentie en zijn waargenomen afnemende invloed). Op
relationeel gebied geldt voor beiden de verborgen boodschap dat ze meer
ontvankelijk zouden moeten zijn voor de signalen die beiden uitzenden over de aard
van hun relatie en dat het voortdurend ruziën over opruimen alleen een oppervlakkig
symptoom daarvan is.
Leerdoel: de rol van verschillende soorten doelen in conflict. Identity goals:
Identiteitsdoelen/gezichtsverliesdoelen (identitiy/facework goals). Deze doelen gaan
nog een stapje verder dan de relationele doelen en verwijzen uiteindeliijk naar de ik-
vraag. Het betreft identiteitskwesties in de relatie: 'Wie of wat ben ik voor de andere
partij?' en 'Hoe kan ik mijn zelfbeeld/identiteit/eigenwaarde bestendigen en
beschermen in deze relatie?' Topic en relational goals zijn op hun beurt ondergeschikt
aan face work goals.
Een voorbeeld uit een intieme relatie: een van de partners handelt stiekem in
aandelen, waarvoor een deel van hun spaargeld gebruikt wordt (inhoud, topic). De
ander ontdekt dat en komt met boze vragen waarom daarover niet openlijk is
geproken en waarom daarover niet een gezamenlijke beslissing is genomen (de
relatie, wij-vraag). Het antwoord: 'Omdat ik vind dat jij daar gewoon te stom voor bent!'
(minachting, bedreiging identiteit).
Leerdoel: de rol van verschillende soorten doelen in conflict. Proces goals:
Procesdoelen (process goals) verwijzen naar de formele en informele procedures,
communicatiegedragingen en conflictreguleringsmechanismen die gehanteerd
worden (de hoe-vraag). Procesdoelen zijn sterk verweven met alle drie voorgaande
doelen, omdat ze mede de mate van invloed bepalen die partijen hebben in het
conflictproces en de uikomst daarvan.
Een voorbeeld uit een grote organisatie: er is een conflict gerezen over nieuw aan te
schaffen computers en de vereisten waaraan deze moeten voldoen, inclusief de
software. Welke (in)formele procedure moet dan gevolgd worden om het conflict op te
lossen? Wordt de beslissing aan de CEO overgelaten; wordt er een vragenlijst
uitgezet onder het personeel om hun mening over de kwestie te peilen; worden alleen
de belangrijkste partijen gehoord (de afdeling ICT), maar niet de mensen op de
werkvloer die ermee moeten werken?
Een voorbeeld uit intieme relaties: een echtpaar wil een ander huis kopen. De vrouw
wil dat zo spoedig mogelijk en is dan ook enthousiast en druk in de weer met het
zoeken naar geschikte woonwijken, huizenprijzen, hypotheekrentes,
prijsvergelijkingen en hypotheekverstrekkers. De echtgenoot vindt dat ze veel te hard
van stapel loopt en is daar helemaal niet mee bezig, hij wil eerst nog extra geld
sparen. Dat loopt uit op een conflict. De echtgenoot stelt voor eerst maar eens een
overzicht te maken van hun huidige financiele situatie en niet vooruit te lopen op
allerlei zaken die met het kopen van een huis te maken hebben. De echtgenoot
verandert daarmee het topic (inhoudsdoel), maar de echtgenote moet het daarmee
wel eens zijn. Beiden moeten daarover consensus bereiken (procesdoel). Gebeurt dat
niet, dan kunnen relationele doelen in het geding komen, die gevolgen hebben voor
de identiteitsdoelen. De man tegen de vrouw: 'Altijd hetzelfde, altijd je zin doordrijven.
Denk toch eens na, mens!' De vrouw tegen de man: 'Ben jij nou een vent. Je bent een
echte boekhouder, je durft ook nooit eens iets te ondernemen!'
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller b_mays. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.
