Samenvatting Verpleegkundige Kennis Jaar 3. Acuut en Palliatief. Uitgewerkt volgens de leerdoelen in de toetsmatrijs. Met oefenvragen! HBO V jaar 3. Met deze samenvatting is een voldoende halen geen probleem voor de onderdelen: acuut en palliatief.
Succes met leren ;)
De samenvatting is tot stand gekomen door alle leerdoelen uit de toetsmatrijs te
integreren, waarbij ook relevante informatie uit de lessen gedurende de periode is
opgenomen. Bovendien is er rekening gehouden met het gebruik van presentaties van
school, webcolleges, video's van juf Danielle en informatie van klinischredeneren.nl.
Om mijn samenvatting compleet te maken, heb ik tevens samenvattingen van
voorgaande jaren en beschikbare boeken gebruikt.
Succes met leren
,Samenvatting Verpleegkundige Kennis
Volgens de leerdoelen
• De student kent de pathofysiologie en kan de verschijnselen ten gevolge van verstoorde vitale
functies analyseren binnen een acute zorgverleningscasus bij de volgende ziektebeelden:
o Decompensatio cordis
Decompensatio cordis
Dit is een chronische, progressieve aandoening waarbij de pompfunctie
van het hart verminderd is. Hier zie je een hart met een verstoorde
pompfunctie waarbij met name de ventrikels aangedaan zijn. Aan het
begin merk je hier weinig van. Het hart gaat harder werken of extra
spierweefsel aanmaken om toch voldoende bloed rond te pompen. Dit
wordt het compenseren van de verminderde pompfunctie genoemd.
> Systolisch hartfalen, (de fase van
samentrekken van het hart). De hartspier trekt
niet krachtig genoeg samen, waardoor per
hartslag veel minder bloed wordt
rondgepompt dan normaal. Dit is de meest
voorkomende vorm van hartfalen. Komt meer
voor bij mannen en meer op middelbare
leeftijd.
> Diastolisch hartfalen. (de fase van
ontspannen van het hart) de hartspier is niet in
staat zich voldoende te ontspannen, waardoor
het hart zich niet goed vult met bloed en
minder bloed wordt rondgepompt. Diastolisch hartfalen
wordt vaker bij vrouwen gezien.
> Acuut. Een acuut hartfalen wordt bijvoorbeeld veroorzaakt door een
myocardinfarct. Dit ontwikkelt zich in enkele uren tot dagen. Daarnaast is
acute verslechtering mogelijk een eerste signaal van astma cardiale. Dit is
een vorm van acuut hartfalen die ontstaat doordat bloed plotseling niet
meer door het hart wordt rondgepompt. Hierdoor ontstaat stuwing.
> Tijdelijk hartfalen. Hierbij is nog geen onherstelbare schade aan het hart
toegebracht. Daarnaast is de oorzaak, zoals een hartklepafwijking, een
ritmestoornis of een hartinfarct te behandelen.
> Chronisch. Dit is de meest voorkomende vorm. De klachten ontstaan
geleidelijk en kunnen tijdelijk verbeteren, gelijk blijven of snel verslechteren.
Chronisch hartfalen is een zogenoemde progressieve aandoening, wat
inhoudt dat de ziekte chronisch is, ongeneeslijk is en steeds erger wordt.
Bijv. door langdurige hypertensie.
> Linkszijdig. In de meeste gevallen is bij hartfalen de linkerkant aangedaan, waardoor het hart te weinig
bloed het lichaam in pompt. Het bloed hoopt zich dan op vóór de afwijkende linkerkant van het hart
waardoor stuwing in de longen optreedt en vocht zich rond de longen ophoopt (pleuravocht). De werking
van de longen wordt belemmerd en ademhalen wordt moeilijker. De zorgvrager ontwikkelt hierdoor
klachten als kriebelhoest en kortademigheid (dyspneu). Vaak leidt linkszijdig hartfalen uiteindelijk ook tot
,rechtszijdig hartfalen.
> Rechtszijdig. Bloed hoopt zich op vóór de afwijkende rechterkant van het hart, waardoor stuwing in de
grote bloedsomloop ontstaat en vocht zich op hoopt in de buik, benen en voeten. Soms vergroten organen
zoals de lever als gevolg van deze stuwing. Dit wordt veroorzaakt door bijv. pulmonale
hypertensie of een perifeer oedeem.
Symptomen zijn dus ook Gestuwde halsvenen (De halsvenen zijn dus 'gestuwd' als de
rechteratriumdruk verhoogd is (dus bij overvulling, rechtszijdig hartfalen en bij
pericarditis constrictiva of tamponnade).)
> Ernst van hartfalen die is bepaald door de new york heart association. Dit laat vooral
zien wat de klachten die je ervaart betekend en de ernst ervan.
- Oorzaken. Is eigenlijk altijd een complicatie bij de meeste hartziekte en dat kunnen allerlei
uiteenlopende ziektes zijn: hartinfarct (hierbij sterft een deel van de hartspier af. Op die plaats ontstaat
een litteken, waardoor dit deel niet meer zo goed samentrekt als de rest van de hartspier. Na verloop van
tijd bestaat de kans dat de littekens gaan uitrekken, waardoor de vorm van het hart verandert en de
pompfunctie verslechtert), hypertensie (een langdurig hoge bloeddruk maakt dat het hart steeds tegen
een hoge druk in pompt. Eerst probeert het hart daarom meer spieren aan te maken. Na een tijdje wordt
de verdikte hartspier steeds stijver en minder soepel, waardoor de pompfunctie afneemt),
hartklepafwijking (als hartkleppen niet goed sluiten of vernauwd zijn, zal het hart harder gaan werken),
ritmestoornis (hierbij klopt het hart onregelmatig en spant het hart zich meer in) en ziekte van de hartspier
(bij cardiomyopathie is de hartspier verdikt of uitgerekt. De cellen hebben een afwijkende bouw of zijn
vervangen door vetcellen of bindweefsel. Hierdoor neemt de pompkracht van het hart langzaam af).
> hypertensie > overmatig alcohol gebruik
> verstopping van kransslagader > ernstig vitamine B1 tekort > gebruik van drugs
> een hartinfarct
> cardiomyopathie
> ontsteking endocarditis of myocarditis
> diabetes
> bloedarmoede
> te snel of langzaam werkende schildklier
> COPD
> als bijwerking van bestraling of chemotherapie
> aids
- Symptomen:
> kortademigheid > koude handen en voeten door slechte
> vermoeid doorbloeding
> hoesten (prikkelhoest) > verminderde eetlust door vermoeidheid,
> oedeem kortademigheid en bemoeilijkte stoelgang
> gewichtstoename > maag-darmklachten door vochtophoping in
> onrustige slaap → door veel plassen → door buik
liggende houding vocht weer opgenomen door
bloedbaan → nieren voeren dit af via urine
- Diagnostiek. Deze wordt gesteld op basis van klachten, lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek:
> Bloedonderzoek. Hierin wordt het BNP bepaald. Dit is een eiwit dat vrijkomt als hartspiercellen lange tijd
onder hoge druk staan.
> thoraxfoto. Hiermee wordt de grote van het hart bekeken en wordt vastgesteld of zich vocht in de longen
bevindt.
> ECG. Hiermee wordt de elektrische geleiding van het hart gecontroleerd
> echocardiogram. Hiermee wordt de grootte, bouw en functie bekeken
> bepaling ejectiefractie. Dit geeft aan hoeveel procent van het bloed dat aanwezig is in de hartkamer
wordt weggepompt per hartslag.
,> hartkatheterisatie. Hierbij wordt een slangetje ingebracht, veelal in de liesslagader en naar het hart
geleid. Hiermee worden de kransslagaders beoordeeld op mate van verkalking en doorgangkelijkheid. >
slokdarmecho
> Inspanningsonderzoek
> MRI-scan
- Medicamenteuze behandeling. Dit is weer
medicamenteus en leefstijl interventies. Medicatie:
diuretica (plastabletten) om het overtollige vocht kwijt te
raken, hierdoor scheiden de nieren meer zout uit, dit trekt
vocht met zich mee. Antihypertensiva om de bloeddruk
omlaag te brengen. Antiaritmica om het hartritme te
vertragen waardoor het hart minder moeite hebt met het
rondpompen. Bètablokkers om de hartslag en bloeddruk te verlagen. Vaatverwijders om de vaten te
dilateren. ACE-remmers dit eiwit gemd de vorming van de stof angiotensine-II.
- Voorbeelden van ACE-remmers zijn captopril, enalapril en lisinopril.
Medicamenteuze behandeling:
- Vasodilatatie = verlagen afterload (Bloeddruk)
- Diuretica = verminderen preload (aangeboden bloed)
- Inotropica = verbeteren contractie kracht (verbeterde prikkelgeleiding)
- Verlagen hartfrequentie = verminderen O2 behoefte (bètablokkers) (verlagen van de hartfrequentie)
- Verlagen O2 behoefte en verbeteren Cardiac Output
Op een rijtje:
o Vasodilatatie = verlagen afterload
o Diuretica = verminderen preload
o Inotropica = verbetere contractie kracht
o Verlagen hartfrequentie = verminderen O2 behoefte
Verlagen O2 behoefte en verbeteren Cardiac Output
Correcte stelling:
- Het ventilerend volume beïnvloedt het koolzuurgehalte in het bloed
- Diep inademen leidt tot vergroot veneus aanbod*
- De AV-knoop zorgt voor een vertraagde prikkeloverdracht tussen de atria en ventrikels
* Volume aanbod, Om het hart te kunnen laten pompen is een voortdurende aanvoer van bloed nodig.
Deze aanvoer noemen we de veneuze return. Te weinig aanvoer van veneus bloed is een ondervulling
(hypovolemie). Een te grote aanvoer (het hart kan het niet aan) is hartfalen.
Hartfalen kent de volgende twee vormen:
• systolisch hartfalen: deze vorm van hartfalen treedt op tijdens de systole (de fase van
samentrekken van het hart). De hartspier trekt niet krachtig genoeg samen, waardoor per hartslag
veel minder bloed wordt rondgepompt dan normaal. Dit is de meest voorkomende vorm van
hartfalen;
, • diastolisch hartfalen: deze vorm van hartfalen treedt op tijdens de diastole (de fase van
ontspannen van het hart). De hartspier is niet in staat zich voldoende te ontspannen, waardoor
het hart zich niet goed vult met bloed en minder bloed wordt rondgepompt. Diastolisch hartfalen
wordt vaker bij vrouwen gezien.
Het hart heeft twee harthelften. De rechterharthelft krijgt zuurstofarm bloed uit het lichaam en pompt dit
door naar de longen. De linkerharthelft pompt het zuurstofrijke bloed dat uit de longen komt via de aorta
het lichaam in. Hartfalen is zowel aan de linker- als aan de rechterzijde mogelijk. In de meeste gevallen is
bij hartfalen de linkerkant aangedaan, waardoor het hart te weinig bloed het lichaam in pompt. Het bloed
hoopt zich dan op vóór de afwijkende linkerkant van het hart waardoor stuwing in de longen optreedt en
vocht zich rond de longen ophoopt. De werking van de longen wordt belemmerd en ademhalen wordt
moeilijker. De zorgvrager ontwikkelt hierdoor klachten als kriebelhoest en kortademigheid. Vaak leidt
linkszijdig hartfalen uiteindelijk ook tot rechtszijdig hartfalen.
Wanneer de rechterkant van het hart onvoldoende pompt, wordt dit rechtszijdig hartfalen genoemd. Bloed
hoopt zich op vóór de afwijkende rechterkant van het hart, waardoor stuwing in de grote bloedsomloop
ontstaat en vocht zich ophoopt in de buik, benen en voeten. Soms vergroten organen zoals de lever als
gevolg van deze stuwing.
Chronisch, acuut en tijdelijk hartfalen
Hartfalen is in veel gevallen chronisch, maar is in sommige gevallen tijdelijk of acuut. Chronisch
hartfalen is de meest voorkomende vorm van hartfalen. De klachten ontstaan geleidelijk en kunnen
tijdelijk verbeteren, gelijk blijven of snel verslechteren. Chronisch hartfalen is een zogenoemde
progressieve aandoening, wat inhoudt dat de ziekte chronisch is, ongeneeslijk is en steeds erger wordt.
Tijdelijk hartfalen is ook een vorm van hartfalen. Hierbij is nog geen onherstelbare schade aan het hart
toegebracht. Daarnaast is de oorzaak, zoals een hartklepafwijking, een ritmestoornis of een hartinfarct, te
behandelen. Als de oorzaak succesvol is behandeld, zal het hartfalen verminderen of verdwijnen.
Acuut hartfalen ontwikkelt zich in enkele uren tot dagen. Wanneer chronisch hartfalen acuut verergert,
wordt dit acuut verslechterend hartfalen genoemd. Daarnaast is acute verslechtering mogelijk een
eerste signaal van astma cardiale. Dit is een vorm van acuut hartfalen die ontstaat doordat bloed
plotseling niet meer door het hart wordt rondgepompt. Hierdoor ontstaat stuwing; de bloedvaten in de
longen raken overvuld en lopen als het ware over. Het vocht dat door de stuwing uit de bloedvaten wordt
geperst, komt in het longweefsel terecht. Dit verschijnsel wordt acuut longoedeem genoemd. Vaak wordt
hiernaar gerefereerd met de term ‘vocht achter de longen’.
Acuut verslechterend hartfalen leidt tot de volgende klachten:
• gewichtstoename door het vasthouden van vocht;
• toenemende vermoeidheid zonder duidelijke reden;
• toenemende kortademigheid;
• onrust en verwardheid door onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen, een te laag zoutgehalte
in het bloed of ontregelde bloedsuikers;
• ’s nachts vaker plassen dan voorheen;
• benauwdheid in de nacht die geleidelijk ontstaat;
• buikpijn of een vol gevoel;
• hartkloppingen.
Acuut verslechterend hartfalen kent veel potentiële oorzaken, waaronder:
• hartinfarcten, hartritmestoornissen of ziekten van de hartspier;
• infecties;
• slechte therapietrouw (het niet goed opvolgen van dieetadviezen of medicijninname);
• overmatig alcoholgebruik;
• terugval van een bijkomende aandoening, zoals een longziekte;
• extreme warmte waardoor het hart harder gaat werken;
• bloedarmoede;
, • bijwerkingen van medicatie.
Bij een te trage hartslag geeft de pacemaker elektrische prikkels af die het hartritme herstellen. Bij een
ernstige hartritmestoornis wordt in sommige gevallen een inwendige defibrillator geplaatst, die het hart
een elektrische schok geeft en zo een hartstilstand voorkomt.
Acuut coronair syndroom. Dit is echt een afsluiting waarbij een deel van het
hart niet meer van zuurstof wordt voorzien. Je hebt verschillende soorten
hartinfarcten, meestal een myocardinfarct. Daarbij heb je een STEMI en een
NSTEMI (niet stemi) dit gaat over de afwijkingen die op het ECG te zien zijn.
NSTEMI betekend dat er geen ST elevatie te zien is. Dus een niet ST elevatie
myocardinfarct. STEMI betekend dus dat er een ST elevaties myocard infarct is.
Dit zijn bepaalde afwijkingen op het ECG waarbij je wat kunt zeggen over de
duur van het hartinfarct. Bij een NSTEMI infarct op het ECG betekent het dat
het hartinfarct nog niet zo lang geleden is 2-3 uur. Zie je wel al ST elevaties dan betekent dat het
infarct al minimaal 3 uur oud is
Hypertensie is een langdurig abnormaal hoge bloeddruk. Op een gegeven moment voldoet het
bloed-zuurstofaanbod niet meer, waardoor het tekort leidt tot schade aan het spierweefsel. Dit
tekort aan doorbloeding van het myocard wordt ischemie genoemd. Tegelijkertijd veroorzaakt de
toegenomen druk bij hypertensie een toegenomen en langdurige rek op de vaatwand. Dit leidt op
den duur tot schade aan de vaatwand, waardoor atherosclerotische plaques ontstaan. Als deze
plaques langer bestaan, neemt de turbulentie in de vaten toe. Hierdoor wordt de plaque groter en
kan deze gaan scheuren. Als een plaque scheurt, kan dit leiden tot een occlusie (verstopping) van een vat.
Enkele bekende voorbeelden van de gevolgen hiervan zijn een myocardinfarct, een cerebrovasculair
accident (CVA) of een transient ischemic attack (TIA).
Frank-Starling mechanisme: hoe meer bloed het hart in komt, het groter de preload en hoe groter het SV.
Brainbridge reflex: het uitrekken van de pacemakercellen van de SA-knoop leidt ook tot snellere
depolarisatie en dus een verhoging van de HF.
BNP/NT proBNP, bloedafname
- Verhoogd bij verhoogde rek op de wanden van de ventrikels
- BNP kan zodoende in de praktijk worden gebruikt als diagnostische marker voor hartfalen. BNP wordt
geproduceerd als het prohormoon proBNP door de cardiale ventrikels in reactie op volume-expansie. Het
prohormoon wordt vervolgens gesplitst in het biolo- gisch actieve BNP en het inactieve Nterminaal
proBNP (NT-proBNP).
PVC
Bij een prematuur ventriculair complex (PVC) trekken de
hartkamers te vroeg samen. Er is dan een extra hartslag.
Deze extra hartslag komt spontaan uit de hartkamers en
komt niet vanuit het ‘normale’ geleidingssysteem. Deze
extra hartslag wordt in figuur 1 met een rode pijl
aangewezen. U ziet een vroeg vallende en brede hartslag
(figuur 1). De meeste mensen hebben in rust wel eens
een PVC, maar wanneer PVC’s bij inspanning optreden is
er vaak wel een hartziekte aanwezig. Er kunnen ook
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HBOVPKSanne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.49. You're not tied to anything after your purchase.
