Summary
Samenvatting BVJ - VWO6 Biologie Hoofdstuk 14 Waarnemen
- Course
- Level
- Book
Zelfgemaakte toetsvragen over de lesstof van heel hoofdstuk 14 BVJ
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting - Biologie voor jou hoofdstuk 2 (2.1 t/m 2.3 en 2.6) en 3 (3.1 t/m 3.5 en 3.8)
Seller
Follow
UtkuOzmen
Content preview
👀Hoofdstuk 14; Waarnemen
Paragraaf 1
Wat zijn zintuigcellen
Dat zijn gespecialiseerde cellen die reageren op een specifieke prikkel, de adequate prikkel.
Wat registreren de evenwichtszintuigen in je oren
Welke bewegingen je hoofd maakt
Beide evenwichtszintuigen bestaan uit een centraal deel, het vestibulum, en drie halfcirkelvormige kanalen.
Deze drie kanalen staan in drie vlakken loodrecht op elkaar langs een x-, y-, en z-as. Het vestibulum en de
halfcirkelvormige kanalen zijn gevuld met een vloeistof: endolymfe. Over de stand van je hoofd t.o.v. de
zwaartekracht en over een rechtlijnige versnelling krijg je informatie uit twee kleine zintuigorgaantjes in het
vestibulum: de maculae.
Over de stand van je hoofd t.o.v. de zwaartekracht en over een rechtlijnige versnelling krijg je informatie uit
twee kleine zintuigorgaantjes in het vestibulum: ??????
De maculae en cupulae
De haarcellen (zintuigcellen) in een macula steken met lange cillien (zintuigharen) in een geleilaag met daar
bovenop een laagje kalksteentjes. De massa van de kalksteenstjes maakt ze gevoelig voor de zwaartekracht.
Ook krijgt de geleilaag er een zekere traagheid door. Dat merk je als je een beweging start of juist stopt. De
cillien buigen daarbij in een bepaalde richting, informatie die de haarcellen doorgeven aan de hersenen.
Maculae reageren alleen op een verandering in de snelheid
Informatie over draaibewegingen van je hoofd, komt uit welke deel van de evenwichtsorgaan"?
Die komt uit de drie halfcirkelvormige kanalen.
Wat registreren de drie halfcirkelvormige kanalen?
Deze kunnen draaiingen in drie richtingen registreren: ja-knikken(bovenkanaal), hoofd van links naar rechts
naar de schouder laten zakken (nou-ja schudden, achterkanaal) en nee schudden (zijkanaal)
Elk kanaal heeft aan de basis een knobbel met daarin haarcellen met lange cillien. Die cilien steken in een
geleiachtige massa, de cupula, die vrij heen en weer kan bewegen met de endolymfe. Bij elke draaiing van je
hoofd bewegen de kanalen mee, maar door de traagheid van de vloeistof beweegt de endolymfe niet direct
Hoofdstuk 14; Waarnemen 1
, mee. De cilien buigen en de haarcellen sturen impulsen naar het evenwichtscentrum in de hersenstam: je neemt
waar dat je hoofd beweegt.
Wat zijn mechanoreceptoren?
Dat zijn receptoren die gevoelig zijn voor een mechanische prikkel, zoals het buigen van de cilien.
Voorbelden van een mechanoreceptor zijn de zintuigcellen in de cupulae en de maculae
Hoe noemen we de receptoren die reageren op temperatuurverandering?
Thermoreceptoren
Hoe noemen we de receptoren die op bepaalde stoffen reageren?
Chemoreceptoren
Hoe noemen we receptoren die reageren op licht in het oog?
Fotoreceptoren
Een adequate prikkel leidt in de cel tot een verandering van de membraanpotentiaal, door het openen van
ionpoorten. Bij mechanoreceptoren gebeurt dit onder invloed van vormverandering van het celmembraan, bij
thermoreceptoren is de oorzaak een warmtegevoelig eiwit. Chemoreceptoren en fotoreceptoren doen het
anders. Bij hen spelen, net als bij hormonen, een signaalcascade en een secundaire boodschapperstof een rol
Receptorcellen hebben een rustpotentiaal. Een adequate prikkel leidt in de cel tot een verandering van de
membraanpotentiaal, door het openen van ionpoorten. Bij mechanoreceptoren gebeurt dit onder invloed van
vormverandering van het celmembraan, bij thermoreceptoren is de oorzaak een warmtegevoelig eiwit.
Chemoreceptoren en fotoreceptoren
doen het anders. Hoe gebeurt het bij hen dan?
Bij hen spelen, net als bij hormonen, een signaalcascade en een secundaire boodschapperstof een rol. De
secundaire boodschapperstof bindt aan doelwitmoleculen op de ionpoorten, die daardoor open of dicht gaan.
Is de prikkeldrempel bereikt, dan vindt een volledige depolarisatie plaats. Dat opent Calcium poorten. Calcium
ionen stromen naar binnen en de receptorcellen lozen een exciterende neurotransmitter in een synaps met
een sensorisch neuron. De hoeveelheid neurotransmitter die vrijkomt, bepaalt de impulsfrequentie die
ontstaat in het sensorische neuron. Deze frequentie geeft informatie over de sterkte van de prikkel. Vaak
heeft een sterkere prikkel een hogere impulsfrequentie tot gevolg
Zijn pijnreceptoren zintuigcellen?
Hoofdstuk 14; Waarnemen 2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UtkuOzmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now