Summary
Samenvatting BVJ - VWO6 Hoofdstuk 21 (afweer)
- Course
- Level
- Book
Zelfgemaakte toetsvragen over de lesstof van heel hoofdstuk 21 BVJ
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Samenvatting - Biologie voor jou hoofdstuk 2 (2.1 t/m 2.3 en 2.6) en 3 (3.1 t/m 3.5 en 3.8)
Seller
Follow
UtkuOzmen
Content preview
Hoofdstuk 21; AfweerParagraaf 1; Geen Indringers
Welke weefsel vormt een fysieke barrière tegen ziekteverwekkers en gevaarlijke stoffen als een mechanische
afweer?
Dat is de dekweefsel
Deze weefsels bestaan uit een laag nauw aaneengesloten cellen, waar grote moleculen en ziekteverwekkers
niet doorheen kunnen.
Dekweefsels bestaan uit een laag nauw aaneengesloten cellen, waar grote moleculen en ziekteverwekkers
niet doorheen kunnen. Zo beschermen dekweefsels het inwendige milieu tegen schadelijke invloeden van het
uitwendige milieu.
De opperhuid is een voorbeeld van zo’n dekweefsel. De buitenste laag bestaat uit een hoornlaag. Waaruit
bestaat deze laag? Wat doet deze laag en hoe beschermt het de inwendige milieu tegen schadelijke invloeden?
Deze laag bestaat uit dode, verdroogde cellen. Voortdurend, bij het aan-en uitkleden, douchen en afdrogen,
schuur je een deel van deze cellen af. Met de afvallende celresten verdwijnen ook talloze bacteriën die op je
huid leven.
Niet alle bacteriën kunnen weggaan met de hoornlaag. Er blijft zo’n gemiddeld acht miljoen per cm^2 over.
Die bacteriën leveren geen direct gevaar op. Bij een wondje in de huid, kunnen echter huidbacteriën
binnendringen en ontstekingen veroorzaken.
Vanuit welke laag groeit de afslijtende opperhuid aan? En hoe komt het nieuwe hoornlaag bij de opperhuid?
Vanuit de basale cellenlaag (kiemlaag)
De basale cellenlaag is dun en bestaat vrijwel alleen uit stamcellen. Nieuwe dochtercellen duwen oudere
dochtercellen naar het oppervlak. Na enige tijd gaan die oudere cellen dood en vormen de hoornlaag.
Hoofdstuk 21; Afweer 1
, Onder de opperhuid bevindt zich de lederhuid. Wat voor functie speelt het in de huid?
Deze laag bindweefsel bestaat uit elastische vezels, die de huid soepel maken en bevat veel zintuigjes.
Onder het lederhuid bevindt zich de onderhuids vetweefsel. Wat voor functie heeft deze laag?
Dat werkt als warmte-isolatie
Hoe noemen we de pigmentvormende cellen ook wel? Waar zijn deze cellen te vinden in het huid?
Melanocyten, basale cellenlaag
Hoe verloopt het proces van bruin worden?
De pigmentvormende cellen in de basale cellenlaag hebben lange uitlopers met korrels melanine. Dat
pigment, melanine, hoopt zich op om de kernen van naburige cellen en beschermt zo het DNA. Gebeurt dat
niet, dan kan door het UV het DNA beschadigen. Die ophoping van melanine veroorzaakt een getinte kleur.
Ook cellen met melanine komen uiteindelijk in de hoornlaag, waarna ze af schilferen.
De buitenwereld bereikt ook je longen en je darmen. Deze organen zijn aan de binnenzijde bedekt met een
speciale laag, genaamd?
Het slijmvlies
Wat scheiden slijmbekercellen af in het slijmvlies?
Die scheiden slijm af dat bacteriedodende stoffen bevat
In de longen blijven bacteriën en stof in het slijm plakken. Andere dekweefselcellen van de luchtwegen
hebben trilharen, die door gecoördineerde bewegingen het vervuilde slijm richting keelholte afvoeren. Daar slik
je het in. De meeste bacteriën overleven de biochemische barrière van de maag niet.
Naast het slijmvlies, bevat nog een gedeelte van een orgaan in het gezicht slijmbekercellen, welke is dat?
Ook het bovenste ooglid bevat slijmbekercellen. Dankzij de bacteriedodende werking van het lysozym
beschermt het traanvocht de ogen tegen ziekteverwekkers.
Hoofdstuk 21; Afweer 2
, Struiken bevatten stekels. Grote herbivoren lopen de kans op verwondingen, als ze te gretig zijn. De harde
stekels en doornen van planten beschermen prima tegen herbivoren. Hoe noemen we deze vorm van
bescherming?
Mechanische Afweer
Tegen kleine herbivoren werken de stekels minder goed. Gelukkig voor de struik eten ze veel minder dan
reeën en konijnen. In een theoretische kosten-baten-analyse is het voor een braamstruik voordeliger zich alleen
te beschermen tegen grote schade. Het verlies van enkele blaadjes door een paar rupsen weegt niet op tegen
de energie die het de plant kost om zich te beschermen tegen alle soorten herbivoren. Andere planten hebben
voorzieningen om alle belagers af te weren, bijvoorbeeld acaciabomen. Aan de basis van enorme stekels
hebben sommige soorten acacia’s bolvormige holtes waarin mieren leven. De mieren bijten elk dier dat de
acacia aanraakt. Behalve nestgelegenheid levert de boom ook nectar en eiwitten: mutualisme. Voor de boom is
het niet verliezen van bladoppervlak erg belangrijk.
Andere planten maken stoffen waarmee ze zich beschermen tegen herbivoren, hoe noemen we deze afweer?
Chemische afweer
De meeste van die stoffen smaken bitter. Dat maakt de planten onaantrekkelijk om te eten. Een aantal planten
maakt bijtende, brandende of giftige stoffen. Brandharen van kleine brandnetel bevatten onder andere
histamine, mierenzuur en acetylcholine. Mierenzuur bijt en maakt wondjes in de huid; de histamine kan nu het
lichaam in en verwijdt de bloedvaten. Ach prikkelt de zenuwen. Via de verwijde bloedvaten kan de stof zich
gemakkelijk rond het wondje verspreiden. De drie stoffen vormen samen een ideale combinatie om een
brandende pijn te veroorzaken.
Hoe herkennen plantencellen schadelijke schimmels en bacteriën ?
Via receptoren op de celmembranen. Dat leidt tot maatregelen, bijvoorbeeld het sluiten van huidmondjes,
waardoor ze verhinderen dat er meer bacteriën binnenkomen.
Is een cel beschadigd, dan komt er NO vrij. NO is dodelijk voor de ziekteverwekkers, maar ook voor de
plantencel zelf. Aangetaste bladeren sterven af, maar de plan overleeft de aanval.
Vindt er toch vraat plaats, dan scheiden bijna alle planten stoffen af, bijvoorbeeld geurstoffen. Waarom doen
planten dit?
Veel geurstoffen werken als een signaal voor andere planten. Die stoffen bereiken via de lucht andere planten.
Dit zijn waarschuwingssignalen voor andere planten.
Sommige kleine carnivoren zoals roofvliegen en sluipwespen, kunnen deze uitgescheiden stoffen
waarnemen. Zij gaan naar de aangevreten plant toe, op zoek naar een maaltijd van kevers of rupsen.
Sluipwespen leggen hun eitjes in rupsen, die zich daarna niet meer ontwikkelen. Doordat de aangevreten plant
de hulp krijgt van de natuurlijke predatoren van zijn belager heeft hij meer kans te overleven.
Hoofdstuk 21; Afweer 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller UtkuOzmen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now