Samenvatting tot en met het deel overheidsopdrachten
Zeer duidelijk want er staat een mondelinge pictogram bij elke mogelijke mondelinge examenvraag en een schriftelijk notitie pictogram bij mogelijke examenvragen!!
Alles in de les staat erin!!
STAATSRECHT BESTAAT UIT:
⎯ Inrichting van en verhouding tussen staatsmachten
Grondwettelijk recht ⎯ Grondrechten van de burgers (tegenover de staatsmachten)
⎯ Regeling van de staatstaak na afscheiding van wetgeving & rechtspraak
Bestuursrecht/Administratief recht ⎯ Omvat voorschriften van bestuurlijke bedrijvigheid (in weze van de UM: formele definitie)
GEEN MATERIEEL – INHOUDELIJKE DEFINTIE VAN HET “BESTUURSRECHT ”
Om aan “bestuursrecht” inhoud te geven geldt een deels “organieke” en “functionele” benadering
⎯ Bestuursrecht normeert handelen van staatsorganen die organiek tot UM behoren
Organiek ⎯ Echter UM zoals beschreven in de GW dekt niet hele subject modern bestuursrecht
⎯ Ook administratieve overheden behoren namelijk tot de bestuurlijke overheid
⎯ Administratieve overheid kan zijn een: Publiekrechtelijke (VDAB) of Privaatrechtelijke rechtspersoon (VUB examencommissie) zijn
⎯ Gaat om handelingen die uitgaan van een “bestuur” of “administratieve overheid”
Functioneel ⎯ Die (functioneel) beschikt over eenzijdige beslissingsbevoegdheid of “imperium”, toegekend door de WM
⎯ En derhalve beslissingen neemt/kan nemen die derden binden “derdenbinding”
CONCLUSIE
⎯ Domein bestuursrecht (+ rechtsbescherming t.a.v. het bestuur) is ruimer dan van de klassieke UM
▪ Lokale besturen (gemeenten, provincies)
▪ Bestuurlijke beroepscolleges (zoals een Hogere Tuchtraad)
▪ Bestuurlijk of “imperium”-handelen van private instellingen (inrichtingen van vrij onderwijs)
1
,CATEGORIEËN RECHTSREGELS IN HET BESTUURSRECHT
⎯ Organieke regels
Bestuurlijk organisatierecht ⎯ Dat bepalend is voor het organigram van de overheid
⎯ (vb. bestuur is hiërarchisch gestructureerd: federaal, lokaal,..)
⎯ Inhoudelijke regels
Materieel bestuursrecht ⎯ Vaak in bijzondere wetgeving
⎯ (vb. criteria ter beoordeling vergunningsaanvraag, erkenningsvoorwaarden kinderdagverblijf, subsidieaanvraag,..)
⎯ Vormelijke regels & beginselen
Procedureel bestuursrecht ⎯ Bepaald welke procedure gevolgd moet worden bij het nemen van een bestuursbeslissing
⎯ (vb. inwinnen van advies, naleven hoorplicht, taalgebruik, hoe een administratief ingesteld word om ontvankelijk te zijn ..)
⎯ Rechtsbescherming tegenover de overheid
Bestuursprocesrecht ⎯ Regels & beginselen van toepassing op jurisdictionele procedures voor de bestuursrechters
⎯ (vb. vervaltermijn van 60 dagen om ongunstige beslissing waarvan u denkt dat ze onwettig is, voor de rechter te brengen
2
,IS DE AARD VAN HET BESTUURSRECHT EEN UITZONDERINGSRECHT ?
= bestuursrecht wijkt af van burgerlijk recht op veel vlakken
1. Bestuursrecht = autonoom:
⎯ Hanteert eigen terminologie en begrippenapparaat met specifieke rechtsgevolgen (vb. statutaire werking)
⎯ Niet absoluut > nog steeds linken met privaat recht (ius commune)
2. Reden?
⎯ Doel bestuursoverheid is behartigen van het algemeen belang, om dit te bereiken is overheid bekleed met prerogatief van openbaar gezag ‘imperium’
⎯ Eenzijdige beslissingsbevoegdheid die resulteert in eenzijdige bestuurshandeling met derdenbinding
⎯ Ongelijkheid tussen positie overheid en burger (individueel belang zal wijken voor algemeen belang)
⎯ Overheid heeft bevoorrechte positie, en eenzijdige wijzigingen zijn mogelijk
⎯ Verbod van willekeur (beperkingen W/D/O respecteren) + formele motivering individuele beslissingen
3. Bijzondere (publiekrechtelijke) verplichtingen verbonden aan uitoefening “prerogatief van het openbaar gezag”
⎯ Uitoefening kan zeer ingrijpend zijn (vb. onteigening, beroepsverbod) daarom zwaardere verplichtingen
⎯ Deze bijzondere verplichtingen beperken de macht van de overheid
▪ Beginselen behoorlijk bestuur
▪ Motiveringsplicht
▪ ..
4. Een summa divisio tussen publiek – en privaatrecht? Nuancering is geboden want:
⎯ Horizontalisering van het bestuursoptreden,
⎯ Wederzijdse doordringing van publiek- en privaatrechtelijke procedés,
⎯ Het ontstaan van hybride rechtsvormen,
⎯ De overheid maakt gebruik van privaatrechtelijke technieken
3
,MEERLAAGDHEID VAN HET BESTUURSRECHT
Verticale Meerlaagdheid ⎯ Rechtsbronnen uit diverse (politieke) niveaus
⎯ = Europees, federaal, regionaal, lokaal
Horizontale Meerlaagdheid ⎯ Invloed van maatschappelijke actoren (“central government”) op verschillende bestuursniveaus
1.2. Begrip en wezenskenmerken van een “administratieve rechtshandeling”
BEGRIP EENZIJDIGE BESTUURSHANDELING /AMINISTRATIEVE RECHTSHANDELING
⎯ Eenzijdige handeling uitgaande van de administratieve overheid die rechtstoestand bestuurde wijzigt of belet dat deze word gewijzigd
⎯ Doel bestuursoverheid is behartigen van het algemeen belang, om dit te bereiken is overheid bekleed met prerogatief van openbaar gezag ‘imperium’
⎯ Onderscheiden van feitelijke handeling (onafhankelijk van wilsuiting om rechtsbetrekking te wijzigen)
⎯ De bestuurlijke rechtshandeling wordt gekenmerkt door haar verbindend, dwingend en uitvoerbaar karakter.
⎯ Andere handelingen (bv. Advies geven) = geen administratieve rechtshandeling
PRIVAATRECHT
⎯ Rechtstoestand van een particulier kan in beginsel niet zonder zijn toestemming worden gewijzigd (wilsovereenstemming staat centraal)
⎯ Bovendien kan een OV pas gedwongen worden uitgevoerd na een gerechtelijke toekomst
4
,KENMERKEN (EENZIJDIGE ) BESTUURSHANDELING /ADMINISTRATIEVE RECHTSHANDELING
1. VERBINDENDE KRACHT
⎯ Bestuur kent eenzijdig (gezagshalve) aan derden rechten en verplichtingen op, op grond van eenzijdige beslissingsbevoegdheid (imperium)
⎯ Geen instemming vereist van rechtsonderhorigen
⎯ Burger en bestuur bevinden zich in ongelijke positie (=gezagsrelatie)
⎯ Ratio: realiatie algemeen belang
⎯ Pas verbindend indien:
▪ Op wijze bepaald door de wet zijn bekendgemaakt (reglementen)
▪ Ter kennis zijn gegeven (individuele beslissingen)
2. DWINGENDE KRACHT (PRIVILEGE DU PREALABLE)
⎯ Bestuurshandelingen worden geacht wettig te zijn (uitgaan van juiste overheid + vorm-en procedurevoorschriften nageleegd)
⎯ Vermoeden geld zonder dat bestuur vooraf beroep moet doen op rechter (SE wiens schuldvordering door SN wordt betwist)
⎯ Genereren rechtsgevolgen zolang ze niet geschorst, vernietigd, ingetrokken of hervormd zijn
⎯ Weerlegbaar vermoeden juris tantum:
▪ Bestuurlijk beroep (bij het bestuur)
▪ Jurisdictioneel beroep (bij een rechter)
⎯ Op voorwaarde dat rechtsonderhorige een rechtstreeks, persoonlijk & actueel belang heeft
⎯ Uitzondering verbindende & dwingende kracht: onregelmatige beslissing die zo manifest onwettig is dat ze voor onbestaande gehouden word
3. UITVOERBARE KRACHT
⎯ = Gevolg van verbindende en dwingende kracht
⎯ Bestuurshandeling bindt rechtsonderhoge en is onmiddellijk uitvoerbaar zonder tussenkomst rechter
⎯ Bestuur beschikt over eigen administratief sanctierecht (onder rechtelijk toezicht) en kan dus zonder materiële dwang naleving rechtsregels afdwingen
⎯ Betekend niet dat bestuur kan overgaan tot gedwongen tenuitvoerlegging > echter is slechts mogelijk in de gevallen voorzien bij wet
A. VIA DWANGBEVEL
Bv. voor onmiddellijk innen van belastingen
B. DRINGEND UITZONDERLIJKE OMSTANDIGHEDEN (NOODSITUATIES)
Bv. volksgezondheid of pandemie,..
5
, ADMINISTRATIEVE RECHTSHANDELING (VERMOEDEN VAN WETTIGHEID)
Het ‘vermoeden van wettigheid’ waarmee een bestuurshandeling is bekleed en dat er een wezenskenmerk van is, kan op initiatief van de rechtsonderhorige worden weerlegd:
Voor de rechter in het kader van een jurisdictioneel beroep, de wettigheid bestuurshandeling betwisten
A. Hetzij bij wijze van exceptie (art. 159 GW)
▪ Onwettige (reglementaire, organieke, individuele) bestuurshandeling word door gewone/administratieve rechter in concreet geschil BBS gelaten
▪ Bekleed met gezag van gewijsde inter partes
B. Hetzij bij wijze van een ingediende rechtstreekse vordering
▪ In beginsel bij de Raad van State (administratief beroep)
▪ Of bij gewone rechter ingeval van spoedeisendheid om aantasting subjectief recht te voorkomen
✓ Bij spoedeisendheid vraag je om een schorsing
✓ Beslissing blijft aanwerig maar uitvoering word geschorst
✓ Aantonen via stukken dat gewone vernietigingsprocedure niet kan wachten
✓ Ernstig middel aantonen (bv. schending gelijkheidsbeginsel)
✓ Niet tevreden > cassatieberoep bij de Raad van State
✓ RvS is streng want schorsing tast wezenskenmerk RH aan (uitvoerbare kracht)
▪ Bekleed met gezag van gewijsde erga omnes & ex tunc
▪ Raad van State, afdeling bestuursrechtspraak beschikt over:
✓ Schorsings-en vernietigingsbevoegdheid
✓ En uitzonderlijk over een hervormingsbevoegdheid
Dus indien er geen spoedeisendheid is > rechtstreeks bij Raad van State
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hinademir. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.86. You're not tied to anything after your purchase.
