Summary
samenvatting leerdoelen GES moderne & hedendaagse tijd
- Course
- Institution
Alle leerdoelen van het vak moderne & hedendaagse tijd overzichtelijk beantwoord.
[Show more]
Seller
Follow
robbevleugels
Content preview
RWV GES: Moderne & Hedendaagse Tijd 2022-2023Leerdoelen
Het congres van Wenen en de restaura2e
1. Je kan uitleggen op welke wijze de Europese grootmachten hun belangen veilig
stelden 2jdens het Congres van Wenen
Tijdens het Congres van Wenen, dat plaatsvond tussen september 1814 en juni 1815, kwamen
vertegenwoordigers van de Europese grootmachten bijeen om de poliLeke situaLe in Europa
na de napoleonLsche oorlogen te herzien en nieuwe machtsverhoudingen te bepalen. Het
doel van de Europese grootmachten was om hun belangen veilig te stellen en een stabiele
balans van macht te creëren. Hier zijn enkele manieren waarop ze dit hebben gedaan:
1. Territoriale aanpassingen: De Europese grootmachten, zoals Oostenrijk, Rusland,
Pruisen, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, maakten territoriale afspraken om hun
invloedssferen en machtsposiLe te consolideren. Ze herstelden de oude monarchieën,
herdefinieerden de grenzen en verdeelden het grondgebied van het verslagen
Frankrijk.
2. Evenwicht van macht: Het Congres van Wenen streefde naar een evenwicht van macht
in Europa om te voorkomen dat een enkele staat te dominant zou worden. De
grootmachten werkten samen om de macht van individuele staten te beperken en een
checks-and-balancesysteem te creëren.
3. Legi2miteit: Het principe van legiLmiteit werd toegepast, wat inhield dat de legiLeme
heersers van de vooroorlogse periode weer in het zadel werden geholpen. Dit
betekende dat monarchieën werden hersteld en de rechten van koningen en
aristocraLeën werden erkend om de bestaande orde te handhaven.
4. Congresdiploma2e: Het Congres van Wenen was gebaseerd op diplomaLeke
onderhandelingen en consensus tussen de grootmachten. Er werden bilaterale en
mulLlaterale overeenkomsten gesloten om conflicten op te lossen, territoriale
geschillen te regelen en samen te werken bij het handhaven van de stabiliteit in Europa.
5. Bufferstaten: Om de veiligheid van de Europese grootmachten te waarborgen, werden
bufferstaten gecreëerd. Deze staten fungeerden als een bufferzone tussen
rivaliserende grootmachten en dienden als een demilitariseerde zone om de kans op
conflicten te verminderen.
Het Congres van Wenen legde de basis voor een nieuw Europees poliLek systeem dat de
stabiliteit in de regio gedurende het grootste deel van de 19e eeuw zou handhaven. Hoewel
de belangen van de Europese grootmachten werden beharLgd, had het ook gevolgen voor
andere landen en bevolkingsgroepen, wat soms leidde tot onvrede en conflicten in de
volgende decennia.
1
,RWV GES: Moderne & Hedendaagse Tijd 2022-2023
2. Je kan beargumenteren waarom de Restaura2e een reac2onaire beweging was
De RestauraLe verwijst naar de periode na de val van Napoleon Bonaparte en de
daaropvolgende restauraLe van de oude monarchieën en aristocraLsche ordes in Europa. Het
werd gekenmerkt door een terugkeer naar conservaLeve principes en een verzet tegen de
liberale en democraLsche ideeën die waren opgekomen Ljdens de Franse RevoluLe en de
napoleonLsche periode. De RestauraLe werd vaak beschouwd als een reacLonaire beweging
om verschillende redenen:
1. Behoud van tradi2onele machtsstructuren: De RestauraLe streefde naar het
herstel van de oude monarchieën en aristocraLsche heerschappij die waren
verstoord door de revoluLonaire en napoleonLsche periode. Het was gericht op
het behoud van de tradiLonele machtsstructuren waarin koningen, adel en
gevesLgde elites de controle hadden over poliLek, economie en samenleving.
2. Onderdrukking van liberalisme en na2onalisme: De RestauraLe was gericht op het
onderdrukken van de opkomst van liberale ideeën en naLonalisLsche bewegingen
die streefden naar poliLeke hervormingen, grondwe^elijke rechten en naLonale
zel_eschikking. ReacLonaire krachten zagen deze ontwikkelingen als bedreigingen
voor de bestaande orde en probeerden ze te onderdrukken.
3. Beperking van burgerlijke vrijheden: Onder de RestauraLe werden vaak
repressieve maatregelen genomen om de vrijheden en rechten van individuen te
beperken. Censuur, poliLeke onderdrukking en beperkingen op de persvrijheid
waren gebruikelijk om de verspreiding van liberale en democraLsche ideeën te
voorkomen.
4. Invloed van conserva2eve machten: De RestauraLe werd vaak gesteund door
conservaLeve krachten, zoals de adel, de geestelijkheid en reacLonaire poliLeke
leiders. Deze groepen hadden belangen bij het behoud van de tradiLonele macht
en status quo en oefenden invloed uit om hun doelen te verwezenlijken.
Het reacLonaire karakter van de RestauraLe betekende echter niet dat er geen veranderingen
plaatsvonden. In de loop van de 19e eeuw zouden nieuwe ideeën en bewegingen blijven
opkomen, zoals het liberalisme, naLonalisme en sociaal protest, die uiteindelijk zouden
bijdragen aan grootschalige poliLeke en maatschappelijke veranderingen in Europa.
3. Je kan verwoorden waarom het Congres van Wenen bijdroeg tot het ontwikkelen van
liberale en na2onale revolu2onaire bewegingen
Het Congres van Wenen, dat plaatsvond tussen 1814 en 1815, droeg indirect bij aan het
ontwikkelen van liberale en naLonale revoluLonaire bewegingen in Europa. Hoewel het
Congres bedoeld was om de oude orde te herstellen en conservaLeve principes te handhaven,
had het enkele gevolgen die juist de opkomst van liberale en naLonale ideeën aanmoedigden.
Hier zijn enkele redenen waarom het Congres van Wenen bijdroeg aan de ontwikkeling van
deze bewegingen:
2
,RWV GES: Moderne & Hedendaagse Tijd 2022-2023
1. Na2onalis2sche frustra2e: Het Congres van Wenen bracht territoriale herschikkingen
met zich mee waarbij grenzen en heerschappij werden bepaald zonder rekening te
houden met naLonale idenLteiten en aspiraLes. Dit leidde tot ontevredenheid onder
volkeren die streefden naar naLonale zel_eschikking. NaLonalisLsche bewegingen
begonnen op te komen en streefden naar onabankelijkheid en de oprichLng van
naLonale staten.
2. Beperkingen van poli2eke vrijheden: Het Congres van Wenen herstelde vaak
conservaLeve monarchieën en autocraLsche regeringen, waarbij burgerlijke vrijheden
en poliLeke parLcipaLe werden beperkt. Dit onderdrukkende poliLeke klimaat
moedigde liberalen aan om op te komen voor individuele vrijheden, grondwe^elijke
rechten en beperking van de macht van de monarchieën.
3. Verspreiding van liberale ideeën: Het Congres van Wenen bracht poliLeke leiders,
diplomaten en intellectuelen uit verschillende landen samen, wat leidde tot de
uitwisseling van ideeën en deba^en. Liberalisme was al op de opkomst, maar het
Congres bood een pladorm voor liberale denkers om hun ideeën verder te ontwikkelen
en te verspreiden, wat bijdroeg aan de groei van liberale bewegingen in heel Europa.
4. Reac2e op conserva2eve restaura2e: De conservaLeve restauraLepoliLek van het
Congres van Wenen wekte verzet op bij diegenen die streefden naar poliLeke
verandering en vooruitgang. De repressieve maatregelen van de restauraLe
inspireerden liberalen en naLonalisten om zich te verze^en tegen de gevesLgde orde
en te streven naar poliLeke en sociale hervormingen.
De frustraLe met de gevolgen van het Congres van Wenen en de opkomst van liberale en
naLonale ideeën zouden uiteindelijk leiden tot revoluLonaire bewegingen, zoals de RevoluLes
van 1848 en de strijd voor naLonale onabankelijkheid in verschillende Europese landen. Deze
bewegingen speelden een belangrijke rol in het vormgeven van de moderne poliLeke en
naLonale landschappen van Europa.
4. Je kan op basis van ongeziene bronnen gelijkenissen en verschillen aangeven tussen
de context waarin revolu2onaire bewegingen kunnen ontstaan
De grondslagen en kenmerken van het liberalisme in de 19e eeuw
5. Je kan beoordelen of een bron (tekst of (audio)visueel) geïnspireerd is door het
economisch of poli2eke liberalisme
6. Je kan beargumenteren wat het belang was van het poli2eke liberalisme voor de
ontwikkelingen van het poli2eke bestel in het Westen in de 19e eeuw
Het poliLeke liberalisme speelde een cruciale rol in de ontwikkeling van het poliLeke bestel in
het Westen gedurende de 19e eeuw. Het introduceerde nieuwe ideeën en principes die de
basis legden voor moderne democraLsche systemen en de bescherming van individuele
rechten en vrijheden. Hier zijn enkele belangrijke aspecten van het belang van poliLek
liberalisme in die periode:
1. Individuele vrijheid en rechten: Het poliLeke liberalisme benadrukte de intrinsieke
waarde van het individu en de bescherming van zijn/haar vrijheid en rechten. Het
3
, RWV GES: Moderne & Hedendaagse Tijd 2022-2023
plei^e voor de beperking van overheidsmacht, de erkenning van burgerlijke vrijheden
zoals vrijheid van meningsuiLng, persvrijheid, godsdienstvrijheid en het recht op
eigendom. Deze principes vormden de basis voor consLtuLonele beperkingen van de
macht van de staat en de bescherming van individuele rechten in veel westerse landen.
2. Democra2e en volkssoevereiniteit: PoliLek liberalisme bevorderde de ideeën van
democraLe en volkssoevereiniteit. Het plei^e voor representaLeve regeringen waarbij
de machtsuitoefening berus^e bij het volk. Dit leidde tot de ontwikkeling van
parlementaire systemen, waarbij de bevolking vertegenwoordigers koos die
verantwoording moesten afleggen en we^en moesten maken.
3. Rechtsstaat en grondweVelijke beperkingen: PoliLek liberalisme benadrukte het
belang van de rechtsstaat en grondwe^elijke beperkingen op de macht van de
overheid. Het streefde naar de scheiding der machten, waarbij de wetgevende,
uitvoerende en rechterlijke macht gescheiden en in balans waren. Dit zorgde voor
checks-and-balances om machtsmisbruik te voorkomen en de bescherming van
individuele rechten te waarborgen.
4. Economisch liberalisme: PoliLek liberalisme was vaak verweven met economisch
liberalisme, dat plei^e voor vrijhandel, economische vrijheid en beperkte
overheidsinmenging in de economie. Het sLmuleerde de groei van kapitalisme en vrije
markteconomieën, waarbij individuen de vrijheid hadden om te ondernemen, handel
te drijven en eigendommen te verwerven.
Het poliLeke liberalisme zorgde voor fundamentele veranderingen in het poliLeke bestel van
het Westen in de 19e eeuw. Het legde de basis voor democraLsche principes, grondwe^elijke
beperkingen en bescherming van individuele vrijheden en rechten. Deze ideeën zouden verder
evolueren en invloed uitoefenen op de ontwikkeling van moderne democraLsche systemen en
mensenrechtennormen in de daaropvolgende eeuwen.
7. Je kan beschrijven op welke wijze het poli2eke liberalisme emancipatorische
bewegingen in het verleden heeX geïnspireerd
Het poliLeke liberalisme heef in het verleden verschillende emancipatorische bewegingen
geïnspireerd en aangemoedigd. Door de nadruk te leggen op individuele vrijheid, gelijke
rechten en democraLsche principes heef het poliLeke liberalisme bijgedragen aan de strijd
voor emancipaLe op verschillende gebieden. Hier zijn enkele voorbeelden van
emancipatorische bewegingen die werden beïnvloed door het poliLeke liberalisme:
1. Burgerrechtenbewegingen: Het poliLeke liberalisme, met zijn nadruk op gelijke
rechten en burgerlijke vrijheden, heef de strijd voor burgerrechten bevorderd. In de
19e en 20e eeuw stonden burgerrechtenbewegingen op voor de gelijke behandeling
en rechten van etnische minderheden, zoals de burgerrechtenbeweging in de
Verenigde Staten en de anL-apartheidsbeweging in Zuid-Afrika.
2. Vrouwenbeweging: Het poliLeke liberalisme heef bijgedragen aan de opkomst van de
vrouwenbeweging, die streed voor gelijke rechten, vrouwenkiesrecht en de deelname
van vrouwen aan het poliLeke proces. De ideeën van individuele vrijheid en gelijke
behandeling waren centraal in deze beweging, die in de 19e en 20e eeuw belangrijke
vooruitgang boekte.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller robbevleugels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $18.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now