Psychologische Interventies
College en Literatuur Aantekeningen
Leerdoelen
Na afronding van de cursus:
1. Kun je de belangrijkste elementen van een psychologische behandeling
benoemen en de rol van interventietechnieken onderscheiden, herkennen en
begrijpen
o je kunt de belangrijkste theorieën en werkingsmechanismen die ten
grondslag liggen aan de in de cursus behandelde interventietechnieken
uitleggen en
toepassen op verschillende praktijksituaties.
o je kunt de handelswijze in de behandelkamer die hoort bij de verschillende
interventies benoemen, uitleggen en toepassen op praktijksituaties
2. Kun je mogelijkheden en keuzes bij indicatiestelling voor behandeling en
uitvoering van behandeling benoemen en kun je deze baseren op
wetenschappelijke feiten
Het handboek voor de cursus is:
McKay, D., Abramowitz, J.S., & Storch, E.A. (2017). Treatments for
psychological
problems and syndromes. John Wiley & Sons.(ISBN 9781118877005).
Er wordt per college in Brightspace aangegeven welke boekhoofdstukken
naast het
college gelezen kunnen worden. Daarnaast zijn een aantal hoofdstukken
opgegeven als
aanvullende literatuur. Naast het handboek wordt gebruik gemaakt van
artikelen op
Brightspace. De artikelen zijn per college gegroepeerd
,College 1: Wat is een interventie?
Take home message
• Alles is een interventie
o De expliciete interventies zijn natuurlijk belangrijk
o De impliciete interventies zijn misschien nog wel veel
belangrijker!
De 4 professionele taken (DIRE)
1. Diagnose: de therapeut stelt vast wat er aan de hand is.
Maakt zich tot eigenaar van het verstaan van het probleem.
o Dus je vormt een hypothese over de cliënt, wat is er aan de hand?
2. Indicatiestelling: de therapeut formuleert doel en komt met een
oplossingsplan. Maakt zich tot eigenaar van de weg van oplossing.
3. Remedie: de therapeut zet interventies in om doel te realiseren: maakt zich
tot eigenaar van de remedie.
o Met de cliënt aan de slag gaan om het probleem aan te pakken. Dus
interventies worden ingezet.
4. Evaluatie: de therapeut beoordeelt of doel is gerealiseerd. Maakt zich tot
eigenaar van het proces.
Psychologische behandeling bestaat uit:
• Diagnostiek, Indicatie, Remedie (Interventie), Evaluatie (en management van
behandeling) (DIRE)
• De remedie (de R) als een combinatie van specifieke technieken
(handelingen) gericht op gedragsverandering (oplossing van specifiek
psychologisch probleem).
• De empirische cyclus: eerst kijken (observeren), dan hypothesen formuleren
(indicatiestelling), die toetsen (interventie) en tenslotte kijken of de hypothese
juist is (evaluatie). De ideologie van de scientist practitioner.
• De suggestie van wetenschap: de neutrale diagnostiek, indicatiestelling en
evaluatie (De cockpit-ideologie)
Diagnostiek volgens het medisch model
• Bij het medisch model is er een neutraliteit, dit kan je niet vaak bij
psychologische problemen toepassen zoals angststoornissen.
• We moeten achterhalen wat er echt aan de hand is
• De suggestie van objectiviteit: er is een reden die verklaart wat er nu gebeurt
• Toestandsbeeld: decontextualiseren om de essentie te zien.
o Dus zo onafhankelijk van de context
o Bij een angststoornis is dit toestandsbeeld klachten in een bepaalde
context
o Dus context is voor meeste toestandsbeelden niet relevant, dus bij
depressie dan veronderstel je dat iemand dit in andere situaties ook heeft,
dus de situatie waarin iemand bevindt is niet de essentie.
• Casus conceptualisatie: ontstaan, beloop, behandelmogelijkheden, etc.
• Uiteindelijk zal de casusconceptualisatie leidend zijn bij de volgende stap: de
behandeling
,• Basisassumptie: de effectiviteit van de behandeling wordt bepaald door de
behandeling. De diagnostiek (en indicatiestelling) zijn in zekere zin slechts
randvoorwaarden om stap 3
(interventies) zo succesvol mogelijk te maken.
• Casus: corona als context maakt uit hoe ernstig we de ziekteangst zien.
Depressie vermoed door slecht slapen thuis alleen kniezen, ook misschien
vermijdende copingsstijl/ persoonlijkheidspathologie?
o Deze verschillen maken verschillen in de behandeling wat en hoe ga je
behandelen en in welke volgorde
o Medisch: net zoals bij een blinde darm ontsteking kijk je neutraal
• De ziekte overkomt de patiënt, hij kan het slechts ondergaan
Diagnostiek volgens het psychologische copingmodel
• Dit staat tegenover het medisch model die stelt dat ziekte overkomt de
patiënt (hij kan het slechts ondergaan) en copingmodel zegt dat patiënt zelf
ook aandeel heeft.
• Maar coping of netwerk model: Coping doet de patiënt zelf (hoe dan ook,
hij zal altijd iets moeten) misschien niet altijd even handig of bewust maar je
doet het wel zelf.
o Passieve versus actieve coping, etc.
o Wat zijn de triggers, hoe reageert iemand?
o Voor coping is de context waarin het gebeurd het meest relevant.
o Je kijkt meer naar de hersenen.
o In dit model heeft de casus probleem met omgaan met corona, en is ze
niet ziek zoals het medisch model want de context van corona maakt
ziekteangst minder ernstig
• Verleggen van perspectief: van wat is naar wat komen kan.
o Waar is ruimte voor verandering?
• Niet alleen de hulpverlener maar vooral de cliënt moet eigenaar worden.
• Of: de cliënt moet in beweging komen
o Waar ga je duwen / trekken zodat de cliënt gaat bewegen, verschilt bij
cliënt
• Casus: bij client zou je beter kunnen kijken naar hoe ze om kan gaan met
corona ipv het volgen van een ziekteangst protocol. Dus als je probeert te
begrijpen wat er aan de hand is andere inval dan medisch model.
De 4 professionele taken volgens het copingmodel
1. Diagnose: Therapeut en cliënt stellen samen vast wat er aan de hand is.
Uiteindelijk moet de cliënt zich eigenaar maken van het verstaan van het
probleem
2. Indicatiestelling: samen formuleren ze doel en oplossingsplan. Uiteindelijk
maakt de cliënt zich tot eigenaar van de weg van oplossing
3. Remedie: therapeut en cliënt onderzoeken en kiezen interventies om doel te
realiseren: de cliënt maakt zich tot eigenaar van de remedie
4. Evaluatie: therapeut en cliënt beoordelen of doel is gerealiseerd. Cliënt maakt
zich tot eigenaar van het proces
Hoe help ik de cliënt mede probleemeigenaar van de diagnose te
worden?
, • Diagnose: klachten als gevolg van (disfunctionele) coping: waar loopt Janne
tegenaan?
o Het K(L)OP- model: Klacht = Omstandigheden x Persoonlijke stijl
o Model drukt uit wat de klachten zijn, waar deze doorgekomen zijn en
waardoor deze blijven bestaan. Uitgangspunt voor behandeling
o Persoonlijke stijl = de manier waarop je gewend bent om met tegenslagen
om te gaan, vb niet zeker van zichzelf, sporten en met mensen praten is
hoe ze hier mee omgaat, de lat voor jezelf te hoog te leggen etc.
o Klacht = hetgeen waar je last van hebt, vb: piekeren, angst etc
o Omstandigheden = welke omstandigheden hebben bijgedragen aan
ontstaan van de klachten, vb: corona maar ook dat ze PMT studeert dus
geleerd heeft om aandacht te hebben van lichaam (is ook haar kracht),
recente tegenslagen of verleden
o Dus als persoonlijke stijl niet goed aansluit bij huidige omstandigheden
krijg je klachten
o L = relevante lichamelijke factoren
• Diagnose: het begrijpelijk maken wat Janne overkomt. Problemen
contextualiseren: normaliseren.
• Normaliseren
o Het is heel begrijpelijk dat je dit overkomt. (dus niet: stelt niets voor wat je
overkomt).
o Juist gekoppeld aan de omstandigheden waarin je zit, verhaal eerst
duidelijk krijgen
o Gegeven de moeilijke situatie waarin je zit, doe je het eigenlijk geweldig
o Engeltjes en duiveltjes
• De diagnose is er niet alleen voor de therapeut maar ook voor de patiënt.
Deze heeft een probleem en is gedemoraliseerd. Hoe kan Janne
probleemeigenaar worden?
De dijk-metafoor
De werkwijze
• Wat brengt u hier?
• Waar begint iemand: L, O, P of K?
• Aansluiten bij verwijsbrief en/of ROM; meestal de klachten
• (L) x O x P = K
• Tot welke K hebben de O, L en P geleid?
• Het KOP-model, dijk-metafoor: De dijk (je persoonlijke stijl) kan het zeewater
aan (de omstandigheden). Maar in elke dijk zitten zwakke plekken (onhandige
eigenschappen zoals lat te hoog etc). Deze zijn niet erg maar als het zeewater
stijgt (omstandigheden toenemen) dan komt de dijk onder druk te staan en
komt er een overstroming door de zwakke plekken die het niet meer houden.
De oversstroming zijn de klachten. Dus de dijk verstevigen (persoonlijke stijl
dus) want omstandigheden veranderen vaak niet.
• KOP model probeert dingen positief te verwoorden dus ipv wat iemand niet
kan meer kijken naar wat ze al goed doet. Dus vb: geen vermijdingsstijl maar
voor andere mensen willen zorgen. KOP: je wilt iemand hoop geven!
• K: Klacht= Welke klachten zijn NU aan de orde?
o Empathisch volgen, maar houd afstand (verdrink niet in het verhaal van
de cliënt).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PaulineWolfs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.70. You're not tied to anything after your purchase.
