Summary
Samenvatting Memo : geschiedenis voor de bovenbouw - Geschiedenis
- Course
- Level
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 4 "Een nieuwe republiek in Europa."
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
brittvanbemmel
Content preview
GS | h4: Een nieuwe republiek inEuropa.
4.1 | De Opstand in Europees perspectief
In Nederland, Frankrijk en het Duitse rijk kwamen er in de 16 e eeuw uitbarstingen over
geloofskwesties. Deze waren verweven met een strijd over de centralisatie van het bestuur.
Frankrijk:
In de 16e en 17e eeuw werd Frankrijk verscheurd door godsdiensttwisten. Het Calvinisme had veel
aanhang gewonnen. De Franse adel was verdeeld in katholiek en hugenoots(calvinistisch) verbond.
Beide partijen probeerden de koning voor zich te winnen, maar wilde ook voorkomen dat de koning
teveel macht kreeg. In het midden van de 16 e eeuw was er een uitbarsting tussen de katholieke en
protestantse edelen. De rust keerde terug in 1598, toen de hugenoten enige vrijheid van godsdienst
kregen.
Duitse Rijk:
In het Duitse rijk was de macht verdeeld over allerlei vorsten en geestelijken. Sommige van hen
hadden zich bekeerd tot het nieuwe geloof en raakte in conflict met Karel V. De oorlogen die
hierdoor ontstonden, noemen we godsdienstoorlogen. Bij de godsdienstvrede van Augsburg in 1555
erkende de keizer dat elke vorst zijn eigen religie mocht kiezen. Vanaf 1618 raakte het Duitse Rijk
opnieuw verwikkeld in oorlog. Deze Dertigjarige Oorlog was een godsdienstoorlog en een intern-
Duitse strijd. De katholieke Habsburgse keizers bleken streven naar vergroting van macht. De
protestantse en katholieke vorsten verzetten zich daartegen. In 1648 waren de partijen oorlogsmoe
en sloten ze de Vrede van Westfalen, de Duitse vorsten werden in hun gezag hersteld en de Keizer
was er definitief niet in geslaagd zijn wil op te leggen aan de staten in het Duitse rijk.
In Nederland kreeg vooral het calvinisme aanhang. Volgens Karel V en Filips II was ketterij een vorm
van majesteitsschennis, een ‘misdrijf’ dat streng vervolgd moest worden. Net als andere vorsten
voerden eerst Karel V en later Filips II de centralisatiepolitiek in, om meer greep te krijgen op alle
gebieden in hun rijk. Zij maakten gebruik van geschoolde ambtenaren, die niet afkomstig waren uit
de lokale adel en loyaal waren aan de vorst. De adel zag dat ze beroofd werden van invloed en
privileges en voelde zich in zijn traditionele positie van bestuurder aangetast.
In de Nederlanden waren ook veel mensen verontwaardigd over de terdoodveroordelingen van de
ketters. Ook Willem van Oranje (lid van de hoge adel en stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht)
vond de vervolgingen verschrikkelijk. Hij was katholiek opgevoed, maar getrouwd met een dochter
van een belangrijke protestantse vorst. Willem wilde een compromis sluiten met de Spaanse vorst
over godsdienstvrijheid en meer vrijheid om de Nederlanden naar eigen inzicht te besturen.
Er was geen compromis. Het toenemende verzet tegen de godsdienstvervolgingen en de centralisatie
leidde tot een conflict dat wordt aangeduid als de Opstand. Het begon in 1566 met de Beeldenstorm
en Filips II reageerde door troepen te sturen en vanaf 1568 waren de opstandelingen in oorlog met
de Spaanse vorst, wat 80 jaar zou duren. Het belangrijkste gevolg van de Opstand was de scheiding
tussen de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. De Zuidelijke Nederlanden bleven katholiek en
trouw aan de Spaanse vorst. De Noordelijke gewesten sloten zich aaneen in de Unie van
Utrecht(1579). Met het Plakkaat van Verlatinghe(1581) verbraken de opstandelingen alle banden
met de Spaanse vorst definitief. De gewesten besloten een zelfstandige republiek te vormen. Het
Calvinisme was de grootste godsdienst, maar alle godsdiensten werden toegestaan. In 1648 sloot de
Republiek, tachtig jaar later, sloot de Republiek definitief vrede met Spanje(Vrede van Münster).
Deze republiek zou twee eeuwen blijven bestaan.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvanbemmel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59804 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now