Hoofdstuk 1: Inleiding en Geschiedenis van de Microbiologie
Microbiologie is de studie van micro-organismen, kleine organismen die
niet met het blote oog te zien zijn. Het veld is relatief recent en
ontwikkelde zich pas de laatste 400 jaar. Pioniers zoals Antoni van
Leeuwenhoek, Louis Pasteur en Robert Koch speelden een cruciale rol in
de ontwikkeling van deze wetenschap.
Antoni van Leeuwenhoek (1632-1723): Ontdekte micro-
organismen door gebruik van een microscoop die hij zelf bouwde. Hij
beschreef bacteriën en protozoa als eerste.
Louis Pasteur (1822-1895): Ontwikkelde het pasteurisatieproces
en toonde aan dat micro-organismen ziekten veroorzaken, waarmee
hij de theorie van spontane generatie weerlegde. Hij ontwikkelde
ook vaccins tegen hondsdolheid en miltvuur.
Robert Koch (1843-1910): Formuleerde de postulaten van Koch,
waarmee hij aantoonde dat specifieke micro-organismen bepaalde
ziekten veroorzaken.
Indeling van Micro-organismen
Micro-organismen worden ingedeeld in:
1. Cellulaire organismen:
o Eukaryoten: Algen, protozoa, fungi (gisten en schimmels).
o Prokaryoten: Bacteriën en archaea.
2. Niet-cellulaire organismen:
o Virussen en prionen.
Belangrijke verschillen tussen prokaryoten en eukaryoten omvatten de
organisatie van genetisch materiaal (prokaryoten hebben circulair DNA
zonder kern) en de aanwezigheid van organellen zoals mitochondriën in
eukaryoten.
,Bacteriën
Bacteriën zijn zichtbaar als kolonies op voedingsbodems of onder een
microscoop. Kolonies verschillen in kleur, vorm en grootte, afhankelijk van
het type bacterie.
Ze kunnen in verschillende patronen groeien, zoals ketens of clusters.
Bouw van bacteriën
Celwand en membraan: Bescherming en transport.
Ribosomen: Eiwitsynthese.
Flagellen: Beweging.
Fimbriae: Adhesie.
DNA: Genetisch materiaal, vaak circulair.
Het Proces van Gramkleuring
1. Fixatie van de bacteriën op de preparaatglas: Dit gebeurt door
hitte of chemicaliën, wat ervoor zorgt dat de bacteriën aan het glas
hechten.
2. Toevoeging van kristalviolet: Deze basische kleurstof dringt de
celwand binnen en kleurt alle bacteriën paars.
3. Behandeling met Lugol (jodiumoplossing): Dit vormt een
complex met het kristalviolet, waardoor de kleurstof stabieler in de
cel blijft.
4. Ontkleuring met ethanol of aceton: Dit verwijdert het
kleurcomplex uit bacteriën met een dunne peptidoglycaanlaag
(gramnegatief), maar niet uit bacteriën met een dikke
peptidoglycaanlaag (grampositief).
, 5. Counterkleuring met safranine: Gramnegatieve bacteriën
worden rood/roze door absorptie van deze tweede kleurstof, terwijl
grampositieve bacteriën paars blijven.
Grampositieve versus Gramnegatieve Bacteriën
De verschillen in kleur na Gramkleuring worden veroorzaakt door de
structuur van de bacteriële celwand:
1. Grampositieve bacteriën:
o Celwand: Dikke peptidoglycaanlaag die het kristalviolet-
jodiumcomplex vasthoudt.
o Kleur na Gramkleuring: Paars.
o Eigenschappen:
Geen buitenmembraan.
Bevatten teichoïnezuur en lipoteichoïnezuur in de
celwand.
Gevoelig voor lysozym (enzym dat peptidoglycaan
afbreekt).
Vaak gevoeliger voor penicillines en andere bèta-
lactamantibiotica.
2. Gramnegatieve bacteriën:
o Celwand: Dunne peptidoglycaanlaag omgeven door een
buitenmembraan dat lipopolysachariden (LPS) bevat.
o Kleur na Gramkleuring: Rood/roze.
o Eigenschappen:
Buitenmembraan bevat endotoxinen (LPS) die bij
vernietiging van de bacterie vrij komen en giftig kunnen
zijn (bijvoorbeeld koorts, shock).
Minder gevoelig voor veel antibiotica door het
buitenmembraan dat een barrière vormt.
Thermostabiele endotoxinen en weinig antigenisch.
Endotoxines
Definitie: Endotoxines zijn lipopolysachariden (LPS) die deel
uitmaken van de buitenmembraan van Gram-negatieve bacteriën.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loredierickx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.24. You're not tied to anything after your purchase.