Class notes
Hoorcolleges Gezondheid in Grootstedelijke Gebieden (GZW)
- Course
- Institution
Alle colleges Gezondheid in Grootstedelijke Gebieden uitgewerkt. Dit is een keuzevak voor studenten GZW en G&L aan de VU.
[Show more]
5 reviews
By: jayatoewar • 1 year ago
By: madeliefvandenent • 1 year ago
This summary is fine, but it sometimes misses a number of parts of the lecture slides that may be important.
By: gwennieblokhuis • 2 year ago
By: sannevdz • 3 year ago
well
By: puckvand • 4 year ago
Seller
Follow
esmeedriehuis
Reviews received
Content preview
Lectures GGGGezondheid in grootstedelijke gebieden, GZW (jaar 2)
Inhoud
L01: Introductie cursus ..................................................................................................................................................... 1
L02: Introductie Urban Health .......................................................................................................................................... 3
L03: Urbanisatie en gezondheid ....................................................................................................................................... 7
L04: Slum health.............................................................................................................................................................. 12
L05: Introductie toxicologie ............................................................................................................................................ 15
L06: Luchtverontreiniging in de urbane context ............................................................................................................. 20
L07: Gezondheid in grootstedelijke gebieden ................................................................................................................ 26
L08: Toxicokinetiek ......................................................................................................................................................... 30
L09: Dioxineachtige verbindingen, de AhR en PAKs ....................................................................................................... 36
L10: Urbane segregatie en cohesie ................................................................................................................................. 43
L11: Chemische carcinogenese ....................................................................................................................................... 45
L12: City Blueprint ........................................................................................................................................................... 56
L13: Practicums ............................................................................................................................................................... 62
L14: Nabijgelegen natuur en menselijke gezondheid in een urbane context ................................................................ 65
L15: Gezondheidsimplicaties van blootstelling aan deeltjes .......................................................................................... 68
,L01: Introductie cursus
Waarom dit vak?
- De wereldbevolking ‘verstedelijkt’
- Van 2009-2050 zal de totale wereldbevolking
toenemen van 6.8 naar 9.1 miljard (VN)
- In steden neemt de bevolking toe van 3.4
naar 6.3 miljard inwoners
- In 2050 leeft >68% van de bevolking in
steden (WHO)
➔ Urbane transitie
Urbane transitie → andere transities
Deze verandering gaat gepaard met andere veranderingen (bijvoorbeeld verandering in de samenstelling van de
wereldbevolking, economie, sociale structuren) en heeft de nodige implicaties voor de gezondheid en welbevinden
van de wereldbevolking.
Onderwerpen
- Gezondheidsproblemen en ziektelast van een stedelijke populatie
- Invloed van sociale en fysieke urbane omgeving
- Onderliggende toxicologische en fysiologische werkingsmechanismen
- Organisatie van het gezondheidszorgsysteem in stedelijke gebieden
- Verschillen tussen lage, middel en hoge inkomenslanden
- Mogelijkheden van effectieve interventies
Praktijkonderzoek gebaseerd op twee pijlers
Doel van de cursus
Inzicht krijgen in de effecten van het leven in een stedelijke omgeving op de gezondheid van de stedeling.
Op een interdisciplinaire manier bestuderen van het complexe mengsel van typische urbane stressfactoren van
invloed op de gezondheid in grootstedelijke gebieden.
Leerdoelen:
- Kennen theorie en uitdagingen ‘urban health’ en formuleren onderzoeksvraag
- Identificeren van fysieke en sociale factoren van invloed op gezondheid en selecteren van een interventie op
basis van literatuur
- Kennen van typisch stedelijke stressfactoren en uitleggen hoe deze gezondheidsproblemen veroorzaken
- Uitvoeren van enkele biomarker metingen aan zelf meegebracht materiaal
- Formuleren van eigen onderzoeksvraag en deze beantwoorden door analyse van vragenlijsten en biomarker
metingen
- Op een kritisch-wetenschappelijke manier communiceren en samenwerken met studenten en docenten
Opzet cursus
- Werkgroepen, ofwel lectures (L01-L16)
- Essayopdracht (A01-A02 + huiswerk)
- Practicum (P01-P05) + vragenlijst (Q01-Q04) → praktijkonderzoek
- Examinering
1
,Essay opdracht: specifiek urbaan gezondheidsprobleem (groep van vier)
- Donderdag 2 april: bediscussieer
onderwerp met je groepsgenoten
- Dinsdag 6 april; 12:00 → inleveren
urbaan onderwerp
- Dinsdag 7 april; 14:15 → feedback op
onderwerp
- Dinsdag 14 april; 17:00 → deadline
voor inleveren stap 1
- Vrijdag 17 april, 09:00-12:45 →
feedback in groepen (mondeling)
- Donderdag 30 april, 17:00 →
deadline voor inleveren stappen 1 t/m 3
- Donderdag 7 mei; 15:30-17:15 →
feedback in groepen (mondeling)
- Woensdag 20 mei, 17:00 → deadline
voor inleveren afgeronde essay
Praktijkcursus: dataverzameling (groep van vier)
Onderzoeksitem 1: Wat is de relatie tussen een stedelijke leefomgeving/leefstijl en blootstelling aan
luchtvervuilende stoffen?
Onderzoeksitem 2: Wat is de relatie tussen een stedelijke leefomgeving/leefstijl en biomarkers voor stress?
Onderzoeksitem 3: Wat is de relatie tussen een stedelijke leefomgeving/leefstijl en zelfgerapporteerde gezondheid?
- Formuleer je eigen onderzoeksvraag binnen één van de drie onderzoeksitem toebedeeld op 21 april (loting)
- Operationaliseer je onderzoeksvraag
- Beschrijf je onderzoekspopulatie
- Voer statische analyses uit
- Presenteer je onderzoek (maandag 18 mei)
Vragenlijst (individueel)
- Ongeveer 40 vragen: leefgewoonten, leefomgeving van de student (sociaal en fysiek), gezondheidstoestand
van de student
- Beschrijvende statistiek
- Link leggen met blootstelling aan stoffen (intern en extern) & biomarkers voor stress
Practicum
- Huisstof extraheren, bepalen PAKs in huisstof, bepalen PAKs in urine, bepalen cortisol in speeksel
- Theorie in werkgroepen
Examinering
- Essayopdracht (30%, minimaal een 5)
- Eindpresentatie praktijkcursus (30%, minimaal een 5)
- Schriftelijk examen (40%, minimaal een 5,5)
- 10 open vragen (dinsdag 26 mei)
- Inhoud colleges, selectie van literatuurlijst, inhoud essayopdracht, praktijkcursus (theorie uit
handleiding & eindpresentaties)
2
,L02: Introductie Urban Health
Leerdoelen
- Kunnen uitleggen wat de urbane transitie inhoudt en welke factoren hierin een rol spelen
- De verschillende definities van een stad kunnen herkennen en begrijpen
- Het concept mega-steden kunnen uitleggen
- Eerste introductie tot positieve en negatieve effecten van het wonen in een stad begrijpen
- Kennen van veelgebruikte urban health concepten
- Kennen en kunnen toepassen van het urban health framework
Urbane transitie
De belangrijkste transitie die bij dit vak centraal staat is de urbane transitie, dit is de transitie van veel mensen op het
platteland naar veel mensen die leven in stedelijke gebieden. Dit begon rondom de industriële revolutie. En rond
2007 heeft de urbane populatie de rurale populatie ingehaald. De verwachting is dat rond 2050 de urbane populatie
twee keer zo groot zal zijn dan de rurale populatie.
Op deze figuren is te zien hoe deze
urbane transitie er wereldwijd uitziet.
Je ziet het verschil in het percentage
urbane gebieden tussen 1980 en
2011. Een aantal gebieden in 1980
waren al aardig geürbaniseerd (zoals
Australië), deze gebieden hebben vaak
veel natuur (wat vaak onbewoonbaar
is), waardoor de meeste mensen al in
een stad woonden. Overal ter wereld
is de urbane transitie ingezet, zoals te
zien is in de figuur van 2011. De
voorspelling is dat in 2100 85% van de
bevolking in een stad woont.
Enkele redenen voor groei van steden
- Migratie van platteland naar stedelijke gebieden
- Betere economische vooruitzichten, toegang tot meer voorzieningen, etc.
- Natuurlijke populatiegroei
- Re-classificatie van rurale gebieden naar stedelijke gebieden (rurale gebieden opgeslokt door een stad)
Wat is een stad?
Criteria kunnen de volgende zijn:
- Soort ‘gezag’, bijvoorbeeld een hoofdstad van een land of provincie, of regeringsstad
- Aantal inwoners
- Bevolkingsdichtheid
- Soort en dichtheid van huizen
- Economische aspecten: industrieel vs. agrarisch gebied
- Toegang tot diensten (bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen) en infrastructuur (bijvoorbeeld openbaar vervoer)
Dit verschilt per land en context!
In Nederland wordt gekeken naar omgevingsadressendichtheid voor de mate van ‘stedelijkheid’ → deze wordt
gebaseerd op de hoeveelheid adressen binnen een straal van één kilometer rondom één ander adres, dat bepaalt in
welke stap van stedelijkheid een gebied zich bevindt
Megasteden
- Dit is nog een ander onderdeel van de urbane transitie (het ontstaan van megasteden)
- Een megastad heeft >10 miljoen inwoners (er zijn verschillende definities die gehanteerd kunnen worden en
daarom zijn er ook verschillende cijfers over megasteden beschikbaar)
- In 1995 waren dat er 14, nu zijn dit er 33
- In 2030 zullen dit er naar verwachting 41 zijn
3
, Situatie 2020:
1. Tokyo, Japan: populatie ruim 37 miljoen (afname van 0,11% vergeleken met 2019)
2. Delhi, India: populatie ruim 29 miljoen (toename van 3,03% vergeleken met 2019)
3. Shanghai, China: populatie ruim 26 miljoen (toename van 2,82% vergeleken met 2019)
Deze urbane transitie die we zien van ruim de helft van de wereldbevolking die leeft in stedelijke gebieden en de
ontwikkeling van megasteden heeft gevolgen op onze gezondheid, het milieu, de leefomgeving, de economie,
sociale structuren, etc. → zowel positief als negatief voor de mens (en onze gezondheid)
Verstedelijking: positieve effecten
- Economische groei van een land
- ‘Geen enkel geïndustrialiseerd land heeft ooit een significante economische groei bereikt zonder
urbanisatie. Armoede concentreert zich in steden, maar steden vertegenwoordigen tegelijkertijd ook
het beeld van hoop voor mensen die aan armoede willen ontsnappen’ – voorzitter VN
- Juist door die concentratie van mensen zie je dat in veel steden de toegang tot voorzieningen
- Groeiende toegang tot gezondheidszorg en onderwijs
- Groeiende werkgelegenheid (grotere vraag naar producten en nieuwe mensen starten bedrijven)
- Groeiende sociale diversiteit en pluriformiteit
- Laatste drie ook vice versa: voordelen van het wonen in een stad (elementen waarom mensen naar de stad
toetrekken)
Verstedelijking: negatieve effecten
- Meer vervuiling en ongelukken door toename auto’s
- Zittend beroep, veranderende levensstijl (bijvoorbeeld anders eten dan op het platteland) en toename van
aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, kanker, obesitas
- Sociale isolatie en vermindering van sociaal kapitaal (aantal wezenlijke sociale contacten) waardoor
geestelijke gezondheidsproblemen ontstaan
- Ontstaan van achterstandswijken en sloppenwijken door gebrek aan voldoende huisvesting, waar
infectieziekten snel kunnen verspreiden
- Het verplaatsen van mensen van het platteland naar de steden gaat erg snel, waardoor bestuurders
dit niet aankunnen
Urban health
Kortom, het leven in een stad beïnvloed dus hoe je je leven leeft en daarmee ook hoe je gezondheid is. Urban health
is hierin een vakgebied. Onderzoek naar urban health gaat over de expliciete relatie tussen de context van de stad en
de populatie distributie van ziekte en gezondheid.
Aantal concepten die belangrijk zijn in dit vakgebied:
- Urban health ‘penalty’: een benadering die veronderstelt dat het armere deel van de bevolking van een land
zich geconcentreerd in steden
- De stad stelt haar inwoners bloot aan fysieke en sociaaleconomische ongezonde omstandigheden
- Urban health penalty in hoge-inkomenslanden tijdens industriële revolutie
- Toename in gezondheidsproblemen zoals astma, soa’s, geestelijk welzijn en misbruik verdovende
middelen onder stedelingen t.o.v. plattelandsbewoners
- Nu meer van toepassing in lage en middeninkomenslanden door de leefomstandigheden in
binnensteden of sloppenwijken (men is ‘slechter’ af)
- Urban sprawl (uitgestrektheid): stedelijke verspreiding, dit gaat om het feit dat steden vaak op een gegeven
moment andere dorpen/steden/gebieden beginnen op te slokken (re-classificatie tot stedelijk gebied) → zo
ontstaan bijvoorbeeld suburbs in steden
- Steden breiden zich uit via voorsteden (opslokken van kleinere plaatsen)
- Hierbij gaat het om negatieve gezondheidseffecten in hele metropolen (niet alleen de binnenstad)
- Mensen worden bijvoorbeeld steeds afhankelijker van auto’s (omdat dit nodig is om bij hun werk te
komen), maar dit leidt tot meer inactiviteit en luchtvervuiling
- Door de urban sprawl worden rijke en arme buurten aan elkaar gekoppeld in één gebied, dit
veroorzaakt vaak veel sociale spanningen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller esmeedriehuis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now