1. LEREN, ONTWIKKELEN EN VERANDEREN
Een omschrijving van ‘leren’
Leren en ontwikkelen is een levenslang proces. Leren start van bij de geboorte en duurt een leven lang.
Leren is een levenslang maar ook een levensbreed verhaal.
‘leren’ = het inoefenen en zich eigen maken van allerlei nuttige kennishouden en vaardigheden.
‘leren’ = alle processen waardoor het gedrag wijzigingen ondergaat.
Een leerproces leidt tot een werkelijk zichtbare gedragsveranderingen & Het leren creëert nieuwe
gedragsmogelijkheden (die we ooit effectief in gedrag zullen omzetten).
Leren is een proces waarbij het bestaande competentiereservoir (kennis, vaardigheden en attitudes)
verandert en dit met resultaten van vrij duurzame aard door interactie met andere personen.
Leertheorieën, een duik in de geschiedenis
Leertheorieën in 5 typen:
- Behavioristische theorie = Behaviorisme
- Cognitivistische theorie = Cognitivisme
- Constructivistische theorie = Constructivisme
- Constructionstische leertheorie
- Sociaal-culturele theorie
Behaviorisme (Watson en Thorndike)
Gedrag wordt door de omgeving bepaald. Ons
gedrag is aangeleerd door de omgeving.
Het observeerbare, respectievelijk
registreerbare gedrag is het enige
onderzoeksobject voor deze theorie.
Principes als we mensen tot leren willen brengen:
- Reïnforcement (positieve versterking werkt beter dan straf)
- Opdelen in kleine stappen werkt beter dan grote stappen
- Concrete doelstellingen formuleren voor leren
Behaviorisme richt zich namelijk op iets aanleren met behulp van externe krachten. Het houdt zich alleen
bezig met het waarneembare gedrag van de mens.
Vb. het straffen en belonen van kinderen op basis van zichtbaar gedrag.
Behaviorisme gaat uit van het geven van positieve of negatieve externe prikkels om een leerling te
motiveren te gaan werken (en daarmee te leren).
,Cognitivisme (J. Piaget en Benjamin Bloom) in de jaren ‘30
Het gaat over de manier van denken achter de handelingen.
Het hoofd van lerenden wordt gezien als een ‘Black Box’, die gevuld kan worden met kennis.
Het cognitivisme beschrijft hoe mensen kennis verwerven, ordenen en gebruiken in hun gedrag. Er wordt
gekeken naar het waarnemen en verwerken van informatie.
Cognitivisme houdt zich bezig met cognitie, dus met psychische processen die te maken hebben met
begrip, kennis, herinneringen en geheugen.
De taxonomie deelt het aanleren van kennis in 6 niveaus:
Principes als we mensen tot leren willen brengen:
▪ Aansluiten bij voorkennis
▪ Rekening houden met de fasen van verwerking
Cognitivisme kijkt meer naar binnen: hoe we over dingen nadenken. Het richt zich op hoe het geheugen
werkt en hoe we nieuwe informatie opnemen in wat we al weten.
Vb. Leerlingen betrekken bij het leeronderwerp door vragen te stellen die hen aan het denken zetten.
Het cognitivisme gaat uit van het idee dat een leerling gevuld dient te worden met kennis en kijkt
kritisch naar hoe deze kennis effectief en efficient door de leerling eigen kan gemaakt worden.
, Constructivisme (Lev Vygotsky en Maria Montessori) in de jaren ‘60
Er komt meer aandacht voor het onderscheid tussen kennis en leren.
Er werd een onderscheid gemaakt tussen kennisoverdracht (de vroegere betekenis die aan leren werd
gegeven) en kennisconstructie (het nieuwe beeld over leren).
Bij kennisoverdracht: de taak van de begeleider is helder en goed gestructureerd presenteren van de
leerinhouden. En lerende wordt gezien als een onbeschreven blad dat beschreven moet worden.
Bij kennisconstructie: de deelnemers tonen zelf verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij het
structureren en construeren van wat ze willen leren.
Leren is veranderen. Veranderen van een al aanwezige betekenis of veranderen door het tot stand komen
van een nieuwe, relatief blijvende, betekenis.
De kern van leren is dat we de wereld om ons heen betekenis geven. Die betekenissen worden meestal
ontleend aan de referentiekaders van de cultuur waarin men leeft.
–> Leren is dus in de kern van sociaal en karakter.
Constructivisme = sociaal-constructivisme
Leren wordt gezien als een actief proces, waarbij de lerende echt moet meedoen.
Principes voor het trainen of kijken naar leren bij jonge kinderen:
▪ Verbind leren steeds met concrete toepassingscontexten
▪ Zie leren als het construeren (=maken, opbouwen, vervaardigen) en reconstrueren
(=herbouwen, herstellen) van betekenis
▪ Zie leren ook als een sociaal proces.
Constructivisme
= een stroming, waarbij leren wordt gezien als een actief proces van kennisverwerking.
= er wordt voortgebouwd op de aanwezig kennis.
= leerlingen leren door te maken en leren om te maken
Het constructivisme zegt dat de leerling zelf controle moet hebben over zijn of haar leerproces.
Sociaal culturele leertheorie (Albert Bandura) in 1970
= een model waarbij leren een samenspel is van cognitieve persoonlijke factoren, gedragsfactoren en
omgevingsfactoren. En observeren en imiteren zijn een belangrijke leerprocessen.
Principes:
▪ Leren gebeurt steeds in een sociaal culturele context die van invloed is op het
leerproces.
De hedendaagse sociaal-culturele theorie: Het leren gebeurt in communities of practice.
Volgens Bandura maken mensen keuzes op basis van wat zij zelf denken dat ze kunnen.
Volgens Bandura bestaat de persoonlijkheid niet alleen uit observeerbare gedrag maar ook uit mentale
processen. Mensen denken na over zichzelf en kunnen bewuste keuzes maken.
Mensen leren ook door naar anderen te kijken = observationeel leren
Constructionisme (Seymour Papert) in 1980
Leren gaat om kennis construeren (=bouwen, maken, vervaardigen) maar daarbij moet dan ook echt iets
gemaakt worden.
Volgens Papert is leren door te maken en leren om te maken is de manier waarop echt geleerd wordt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dilankarsikaya. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.75. You're not tied to anything after your purchase.