H5 De tijd van ontdekkers en hervormers
KA’s:
● Het begin van de Europese overzeese expansie.
● Het veranderende mens- en wereldbeeld van renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
● De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
● De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had.
● Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse
staat.
5.1 De renaissance
Nieuw mens- en wereldbeeld
In Florence lieten rijke families in de 15e eeuw architecten, beeldhouwers en schilders voor
hen werken. Ook in andere Italiaanse steden bevorderen rijke kooplieden en andere
machtige heren de kunsten.
De Italiaanse stedelijke elites kregen een nieuw mens- en wereldbeeld. In de middeleeuwen
werd de mens gezien als slecht en zondig. De wereld was door God geschapen maar was
daarna in handen van de duivel geraakt. Daarom moest men zich van de wereld afwenden.
Mens- en wereldbeeld: Kijk op het leven van mensen en de wereld om hen heen.
Renaissance: (Wedergeboorte) vernieuwing van de Europese cultuur vanaf 1500 met een
herboren belangstelling voor de klassieke cultuur.
Humanist: Geleerde die vanaf 1500 klassieke teksten bestudeert.
Navolging van de oudheid
De Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, de nalatenschap van de
Grieks-Romeinse cultuur, dat in de vorm van ruïnes en beeldhouwwerken volop in Italië
aanwezig was. Ze probeerde de klassieke kunst te evenaren en overtreffen. Daarom noem
je hun tijd de renaissance. In deze tijd begon de vroegmoderne tijd, 1500-1800. De 16e
eeuw noemen we ook wel de tijd van ontdekkers en hervormers.
Geleerden gingen de oudheid bestuderen. Schrijvers en denkers zagen klassieke auteurs
als vergelijking met hun. Ze noemden zich naar het voorbeeld van de Romeinse schrijver
Cicero humanisten, ze vonden de vrijheid en en waardigheid van de mens belangrijk.
Verspreiding over Europa
In de 16e eeuw werd de renaissance over Europa verspreid. Het humanisme ontwikkelde
zich ten noorden van de Alpen wel anders dan in Italië. De landen daar hadden nauwelijks
een klassiek verleden. Het humanisme richtte zich niet op de herleving van de klassieke
oudheid, maar op de wedergeboorte van het oorspronkelijke christendom.
5.2 De Europese expansie
Het ontstaan van de ontdekkingsreizen
In 1415 veroverde Portugal de Marokkaanse havenstad Ceuta. Vanuit Ceuta hadden
islamitische strijders 700 jaar eerder Spanje en Portugal veroverd. Nu begon de uitbreiding
van activiteiten van Europeanen buiten Europa: de Europese expansie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lhoutkoop. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.