Uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 1 tot 11 van infectie en afweer (volgorde van ppts les)
Lesgevers:
Infectie: Bruno Verhasselt
Afweer: Bart Vandekerckhove
1. Inleiding
Onderzoek aangevraagd door arts: infectie? Verwekker? Bruikbare antimicrobiële gnl?
Welke monsters afnemen en hoe? > aanvraagformulier
Technieken:
- Microscopie
- Kweek + identificatie (tijdsverlies)
- Antigendetectie
- Moleculaire detectietechnieken
- Serologie: antilichamen?
- Antibiogram: voor pt en gemeenschap
- Niet routinematig: fingerprinting, viruskweek
Typische klinische beelden: mazelen, TBC
-> zelden is het ziektebeeld zo suggestief dat de diagnose en verwekker meteen
duidelijk zijn: minder typische beelden of meerdere verwekkers van ziekte
2. Directe detectie
*microscopie
LM: 1000x > 0.2micron
- Zonder fixatie en kleuring: fungi, parasieten, UWI, wet stain > vaginaal uitstrijkje
- Met fixatie en kleuring: bact – gramkleuring, mycobact – zuurvaste kleuring
Virussen, mycoplasmata, chlamydiae indirect zichtbaar
door cytopathogeen effect op celcultuur
FM: MO gekleurd met antiserum/probe met fluorescerende marker (FISH)
- Antigenen van bact, vooral virussen
EM: voor virussen (geen routine)
Vb gramkleuring van lumbaalvocht bij meningitis
- Gram+ diplococcen > pneumokok als verwekker R/ ceftriaxone
Geen secundaire gevallen
- Gram- diplococcen > meningokok als verwekker R/ nauw spectrum
preventie van secundaire gevallen penicilline/amoxicilline
(vaak niet zo eenduidig)
Vb gramkleuring feces: mengsel van bact; onmogelijk om pathogenen erin te herkennen
,Zuurvaste kleuring vb ziehl-neelsen kleuring en auramine kleuring
Auramine = fluorescerende mol afgelezen op FM
*Niet-microscopische methoden: opsporen van pathogeen zonder in vitro amplificatie
(LM niet mogelijk w kiem te klein, verborgen of geen typisch voorkomen)
- Voor virussen, bact, schimmels, protozoa
- Meestal antilichaam gebaseerd vb nucleinezuurhybridisatie
1 bact
- pneumokok/legionella anitgen test op urine bij verdenking pneumonie
- C. difficile toxine detectie in feces bij typische diarree
Pos staal: coltrole+, test+ neg staal: controle+, test-
3 schimmels
- Serum: galactomannan polysaccharide op celwand aspergillus spp.
4 protozoa
- Bloed: sneltest plasmodium spp., antigendetectie voor malaria
Sandwich ELISA: antigen x capture antilichaam
-> 2e antilichaam met enzyme bindt antigen
-> detectie antigen obv enzymatische reactie
Controlestaal: toont dat test werkt, dat Ab Ag binden
Microscopisch Niet-microscopisch
- Snel: (15’) - Snel: min-zelfde dag, eenvoudig
- Goedkoop - Duur, veel afval
- Aspecifiek door bijmenging no flora + - Specifiek: gericht zoeken, je mist
aspecifieke morfotypes eventuele andere oorzaken
- Toont inflam (veel PMN) en staalkwaliteit - Gevoeligheid is beperkt bij sommige
(slecht bij plaveiselcellen in sputumstaal) testen
- Wet stain voor 3 verwekkers vaginitis:
candida, thrichomonas, bact vaginose
,*Vloeibare kweekbodems: troebel of niet, + of -, bact
*Agarbodems: 1 bact -> 1 kolonie, meerdere bact -> meerdere kolonies
Uitzicht geeft een idee van hoeveelheid en soort groep, genus of species
-> zelfden is identificatie daarmee volledig
Staal uitsmeren in een dillutie over 3 segmenten: isolatie van afzonderlijke kolonies
> Semikwantitatief rapporteren:
+ enkel kolonies hier, maar elders niet want eig te weinig bact
++ kolonie ontstaat altijd, veel bact in
+++ stampvol vd verwekker
> kwantitatief rapporteren: KVE kolonievormende eenheden / CFU per V
Specifieke/selectieve bodems gebruikt om bep kolonies te kweken in mengflora
Bloed toevoegen, selectiever maken, differentieel maken (pH), ab inbouwen
*MaldiTOF massaspectrografie
Matrix-assisted laser desorption/ionization Time of flight (24u)
-> zonder voorkennis de bactgroep identificeren
Identificatiestrategiën verschillend per bact
Kleine hoeveelheid bact op dragen gefixeerd in toestel: met laser gefragmenteerd, eiw in
deeltjes en naar andere kant vd buis gestuurd
-> grote fragmenten gaan traag, kleine fragmenten gaan snel (time of flight)
Registratie via piekenpatroon
Moeilijk kweekbare MO:
- Anaeroben: kweek en transport zonder O2!
- Trage groeiers: mycobact (na weken)
- Niet op klassieke bodems: mycoplasmata (speciale media), chlamydia in cellijnen
- Onkweekbaar of enkel in dier: mycobact leprae, treponema pallidum (syfilis)
- Schimmels en gisten: soms selectieve bodems, soms trage groei
- Virussen: op cellijnen, zichtbaar door cytopathogeen effect of bij
immuundetectie/hybridisatie, soms onkweekbaar -> gespecialiseerde labs
- Protozoa: niet kweekbaar in routine diagnostiek
Interpretatie bact onderzoek: obv klinische vraag, niet alles identificeren!
- Urine: vol commensale bact (400-500)
- Bloed: geen bact dus alles geraporteerd
Vb
keeluitstrijk: strept pyogenes hemolytische kolonies op bloedagar? Nee = ‘banale flora’
Sputum: pneumokok, H influenzae, S. aureus,..
Feces: Salmonella, Campylobacter,… verdachte kolonies op selectieve bodem?
-> nee = stoppen, ja = identificatie pathogenen
, Staaltypes:
wit = potentiele verwekker
zwart = no flora
Type 1: staal afgenomen op plaats zonder no flora
huid desinfecteren, anders contaminatie met huidbewoners
kiem gevonden = pathogeen
vb lumbaalpunctie, hemocultuur/bloedkweek
Type 2: staal afgenomen op plaats zonder no flora, maar passeert een zone met no flora
Vb blaas, bronchi
Maatregelen in labo (bij afnama, transport, verwerking) om pathogenen te zoeken
Type 3: monster met pathogenen tss de bestaande commensale flora
Vb stoelgang, keel, wonde, vagina
Gekende verwekker zoeken op selectieve bodems
Lange analysetijd voor microbiologische onderzoeken (afh van transport, wacht en
rapporteringstijd)
- Microscopie: min – dag
- Kweek + identificatie: 24-48u klassieke testen + 1d, MALDI-TOF zelfde dag
- Autobiogram: 48u
+ evt extra tijd: transport, sluitingstijd labo, langdurige groei pathogenen,…
Virussen, mycobact, mycoplasmata, anaeroben -> trager, complexer
Dus vaak blind starten met therapie, erna bijsturen
- Gebaseerd op PCR (sneller dan groei) -> evolutie naar automatisatie (sequencing)
- Kwantitatief
- Staalvoorbereiding, contaminatie tegengaan
- Voor alle pathogenen
- Zeer specifiek en gevoelig (voor en nadeel)
Bact: direct op staal of combinatie met kweek -> aanw aantonen, R detecteren,
stammen vergelijken, diversiteit flora onderzoeken
Virussen: direct op staal -> aanw aantonen + kwantificeren, virale varianten typeren, R
bepalen op genniveau
Schimmels, protozoa, wormen: direct op staal -> aanw aantonen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noorvereecke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.53. You're not tied to anything after your purchase.
