Class notes
College aantekeningen Diagnostiek ()
- Course
- Institution
Alle 9 hoorcolleges voor het vak Diagnostiek.
[Show more]
Seller
Follow
PedagogiekUU
Content preview
DIAGNOSTIEK VAN OPVOEDINGS- ENONTWIKKELINGSPROBLEMEN
HC1: Overzicht college
Wat is diagnostiek?
❖ Een systematische aanpak om problemen in kaart te brengen, te verhelderen
en te verklaren → om goed na te kunnen gaan wat er aan te doen is
❖ Het gehele proces van informatieverwerving en -verwerking ten behoeve
van de hulpverlening bij gedrags- of leerproblemen
❖ Meestal naar aanleiding van klachten, of in geval van risicofactoren of
eerdere problemen om het ontwikkelingsverloop te volgen → ook nodig bij
wetenschappelijk onderzoek
❖ Screening, assessment en classificatie met betrekking tot ontwikkeling,
gedrag en functioneren worden geïntegreerd tot een klinisch beeld om:
1. De problemen te begrijpen = onderkennen en verklaren
2. Een advies te geven met betrekking tot verdere begeleiding of
behandeling
3. Om ontwikkeling te volgen
Niet alleen letten op risicofactoren, maar ook op protectieve factoren (wat gaat
goed, hierop aansluiten en versterken). Zoals Empowerment (mogelijkheden om
met problemen om te gaan)
Orthopedagogische diagnostiek
❖ Gaat om kind/jongere als opvoedeling, in relatie tot zijn (beroeps)
opvoeders/systeem
❖ (client) systeem: gezin, pedagogische relaties, (werk)setting
❖ Systeemperspectief
➢ Context (ouders en leerkracht/groepsleider)
➢ Wederzijdse beïnvloeding (relatie) tussen kinderen en context
➢ Transactioneel uitgangspunt → ontwikkeling, gedrag en interacties
van een individu het resultaat zijn van een dynamische en
wederkerige relatie tussen het individu en zijn omgeving
❖ Ontwikkelingsperspectief: in welke ontwikkelingsfase is het kind?
Doel van orthopedagogische diagnostiek: bijdragen tot het verminderen van een
probleem of het oplossen van een probleem
Ontwikkeling vindt plaats op verschillende domeinen:
❖ Verstandelijke, cognitieve ontwikkeling invloed op hoe het op school gaat
(academische ontwikkeling)
❖ Sociaal emotionele ontwikkeling in vergelijking met andere
leeftijdsgenoten
, ❖ Neuro-motorische ontwikkeling
❖ Groei en gezondheid
Hoe voeren we diagnostiek uit?
1. Op basis van onze theoretische kennis over de factoren die van belang zijn
voor opvoeding en ontwikkeling
2. M.b.v. een systematische aanpak: door gebruik van het hypothese toetsend
model en de Diagnostische Cyclus
3. Classificatie systemen, zoals het DSM
DSM-5
Classificatie vs Diagnose
Diagnose: Een gedetailleerd en omvattend beeld met een verklaring voor de
problemen van de cliënt en zijn/haar situatie, uitmondend in een advies.
Dit gebeurt meestal aan de hand van een classificatie → Diagnostic and Statistical
Manual of Mental Disorders (DSM) of International Classification of Diseases (ICD)
Classificatie: een clustering van symptomen. Dit is niet altijd mogelijk maar dat
betekent niet dat een diagnose en classificatie niet nodig zouden zijn, dan handig
om handelingsgerichte diagnostiek te gebruiken om alsnog hulp te bieden.
Belangrijkste DSM-5-TR classificatie categorieën voor kinderen:
❖ Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (autisme, ADHD)
❖ Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsproblemen (ODD)
❖ Angststoornissen
❖ Depressie
❖ Psychotrauma en stressor gerelateerd (PTSS)
❖ Voedings- en eetstoornissen (pico of ruminatie)
❖ Stoornissen in de zindelijkheid (komt vaak bij veel andere condities voor,
belangrijk voor basale dingen)
❖ Slaap waakstoornissen
❖ Andere problemen (contextuele factoren): Relatie problemen,
opvoedingsproblemen, mishandeling, Onderwijs, werk, economische
omstandigheden, huisvesting, acculturatie
Voordelen DSM- 5: kan leiden tot betere communicatie, systematisch onderzoek,
prognoses, behandelingsmogelijkheden en wetenschappelijk onderzoek.
Nadelen: kan leiden tot stigma, dat het te simplificeren is en de betrouwbaarheid
kan je in twijfel trekken. Ook is het niet gebaseerd op verschillende culturen, maar
wel over tijd aangepast
Diagnostische cyclus
Systematische aanpak 5 vragen/kapstokken
,Diagnostische cyclus is gebaseerd op:
❖ Empirische cyclus (de Groot, 1961): Wetenschappelijk onderzoek, hypothese
toetsing, empirische gegevensverzameling. Essentie is de toetsing van de
juistheid van beschrijvingen van de werkelijkheid.
1. Observatie/oriëntatie op een theorie
2. Hypothese/predictie vanuit theorie
3. Hypothese toetsen
4. Conclusie geldigheid van theorie
❖ Regulatieve cyclus (van Strien, 1974): Praktijk zorgverlening, het
zorgverleningsproces is systematisch en in fases verdeeld. Essentie is de
evaluatie van het effect van geboden hulp.
1. Probleemherkenning
2. Probleemdefiniëring/diagnose
3. Kiezen behandeling
4. Plannen van behandeling
5. Uitvoeren behandeling
6. Evaluatie (heeft geboden hulp effect gehad?)
In praktijk:
1. Aanmelding en intake = het eerste contact
2. Teamoverleg, voorlopige indicatiestelling (denkschema, oriënterend beeld),
andere inzichten
3. Gericht onderzoek
4. Integratie: Duidelijk beeld of meer info nodig? → Cyclisch denkkader
5. Planning van behandeling
6. Behandeling: Verloop/respons, meer info nodig? → Cyclisch denkkader
7. Evaluatie
Aard van de hypotheses:
Systematische aanpak: De Bruyn et al. (2003)
, Stappen diagnostische cyclus:
1. Aanmelding: personalia → naam, leeftijd, gezinssamenstelling, schooltype,
woonomstandigheden, culturele achtergrond, ouderlijk gezag,
risicofactoren, bijzonderheden
2. Klachtanalyse: Aanmeldings- en/of verwijzingsredenen. Screening; eerste
informatie m.b.t. de problemen vanuit eerste vragenlijsten, observaties,
dossieronderzoek. Klachtanalyse op basis van hulpvraag en informatie van
de cliënt → Uitspraken vertalen naar diagnostisch denkpatroon
3. Probleemanalyse: Probleembeschrijving in vaktermen. Probleemordening
en benoeming → orderen, ernsttaxatie, onderkennende diagnose mogelijk?
Onderkennende hypothese bevat een stelling dat er sprake is van een
syndroom of classificatie die je vervolgens gaat toetsen.
Hypotheses:
➢ Voor keuze/richting van diagnostisch scenario en behandeling
➢ Kijken naar alternatieve verklaringen
➢ Vormt inzichtelijkheid van diagnostisch proces
➢ Theorie als basis
➢ Doelgericht onderzoek → richtlijn voor behandeling
Als je dan een onderkennende/verhelderende hypothese hebt ga je op zoek
naar indicaties en contra-indicaties. Dit leidt tot een onderzoeksplan, met
onderzoeksmiddelen en toetsingscriteria vooraf opstellen (normdata met
normaalverdeling en cut off scores). Daarna ga je toetsen en resultaten
samenbrengen tot een conclusie → hypothese wordt verworpen,
aangehouden of aangenomen
4. Verklaringsanalyse: Mogelijke verklaringen van problemen of
psychopathologische beelden (vanuit de onderkennende hypotheses). Met
mogelijke verklaringen: Biologische factoren, Sociale en contextuele
omstandigheden of Cognitief-affectieve/ psychologische factoren.
Verschillende Componenten:
➢ Een of meerdere probleemclusters
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller PedagogiekUU. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75282 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now