Een volledige samenvatting van het vak Historisch Denken. Op basis van de cursus, powerpoints en eigen lesnotities.
Hoofdstuk 6 omtrent actualiteit is volledig uitgewerkt met een aanvulling van de ministers en partijvoorzitters van ons land. Ook een opsomming mét foto van alle belangrijke staats...
o Wat gebeurd is; een voorval of een gebeurtenis Het verleden
o Selectie van een verhaal van iets dat gebeurd is. ‘Ken je de geschiedenis van?’
o Het geheel van kennis en het geregeld verhaal van hetgeen in vroege tijd is gebeurd
Het verhaal over
o Wetenschap die het verleden bestudeert aan de hand van bronnen : Geschiedkunde
het
o …
verleden
Begripsverwarring willen we vermijden: Onderzoeksmethoden:
Verleden : alles wat zich vroeger heeft voortgedaan
Heden : grondige kennis door onderzoek gebaseerd op observatie, bevragingen en
verzamelde gegevens.
Toekomst : kunnen we nog niet kennen want ze is er nog niet. We kunnen enkel via
exploitaties van gegevens uit het verleden en het heden potentiële scenario’s
bedenken.
Het verleden is onherroepelijk voorbij. De overblijfselen zijn de sporen die dat verleden
hebben achtergelaten. Materieel, monumentaal, picturaal, geschreven bronnen, etc. Ofwel
overblijfselen.
Een overblijfsel wordt pas een historische bron als het door een historicus
bevraagt/interpreteert wordt. Vanzelfsprekend heeft niet heel het verleden zijn weerslag
gekregen in overblijfselen. De historische bronnen die een historicus kan gebruiken geven dus
hooguit een partieel- en gekleurd beeld van dat verleden. De historicus kan het verleden dus
nooit integraal weergeven maar kan het wel proberen te reconstrueren.
1.1. Geschiedenis als wetenschappelijke discipline
Geschiedenis is het systematisch kritisch onderzoek van historische bronnen om te komen
tot een coherent beeld van het verleden.
Dit gaat verder dan enkel kennis van historische gebeurtenissen en personen, maar ook
inzicht in de dieperliggende historische verbanden en structuren van de samenleving uit het
verleden en in de processen die geleid hebben tot diepgaande veranderingen in de
samenleving.
2.De prehistorie van de geschiedenis
Verhalen konden betrekking hebben op het recent gebeurde maar bevatte waarschijnlijk ook
echo’s van een verder verleden.
2
,Verhalen over het verleden van verder dan één generatie terug is streng verstrengeld met
mythologie en gericht op verklaring en de zingeving van het bestaan. Bijvoorbeeld het epos
van Gilgamesj of de epos Ilias van Homeros.
Begin van wetenschappelijke geschiedschrijving?
Vaak wordt gezegd dat de Griekse geschiedschrijvers Herodotos en Thoukydides
aan de wieg stonden van de wetenschappelijke vorm van de geschiedenis.
Herodotos betitelde zijn Historia als Historiès apodeksis. Het is gewijd aan de
opeenvolgende conflicten tussen de oude Grieken en de Perzen aan het einde van de
6de eeuw v.C.
Herodotos die een verslag schreef van zijn onderzoek. Hij verheerlijkt de Grieken wat
ervoor zorgt dat zijn boek niet als wetenschappelijk kan worden gebruikt, desondanks
is het een schat aan informatie. Cicero bestempelde Herodotos als de vader van de
geschiedenis.
Thoukydides schrijft dan echter over de feiten en niet het sensationele. Hij nam deel
aan de veldslagen van de Peloponnesische oorlogen en schrijft er een uitgebreid
historisch verslag over.
Beide geschiedschrijvers hebben een opvallende tendens. Hun geschiedschrijving bevat een
duidelijke politieke agenda.
Ook in het verdere verloop van de geschiedenis dienen de werken een dubbel doel: (1) de
trots om het verleden van de eigen samenleving aan te wakkeren en (2) een voorbeeld
aanbrengen voor een moreel hoogstaand leven. Dergelijke benaderingen gingen zeer
selectief te werk en was vooral gericht op de grootse personen en memorabele
gebeurtenissen.
De laatantieke en middeleeuwse christelijke kroniekschrijvers voegde er nog iets aan
toe: Ze geloofden dat de geschiedenis bestond uit de ontwikkeling van Gods heilsplan.
Ze geloofden heel sterk in een vaste lijn, in een doelgerichtheid en goddelijk plan.
De 18de -eeuwse verlichtingsfilosofen hanteerden een vergelijkbare lineaire visie op de
geschiedenis: de wereld ontwikkeld zich in een lange rechte lijn van geloof en
onwetendheid naar rationaliteit en kennis.
3.Geschiedenis als jonge wetenschap in de 19de eeuw
In de 19de eeuw was er sprake van groeiende kritiek op de traditionele geschiedschrijving.
Het was subjectief en onwetenschappelijk. Leopold van Ranke als vader van de
wetenschappelijke geschiedenis.
Kennis over het verleden kan enkel voortkomen uit historische bronnen
3
, Het verzamelen van historische bronnen volgens een vooropgestelde methode - de
historische kritiek – moest leiden tot een objectieve weergave van het verleden.
Geschiedenis werd een wetenschap aan Europese Universiteiten.
Echter viel deze wetenschappelijke geschiedenis samen met de opkomst van het
nationalisme. Er was een hang naar de eigen identiteit op basis van het eigen verleden. Elke
natie had zijn eigen gedreven historici.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Baboo0612. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $25.60. You're not tied to anything after your purchase.
