De samenvatting voor vroegmoderne geschiedenis op lerarenopleiding geschiedenis op de hogeschool Rotterdam. Voor dit vak een 8.4 gehaald mede door deze top samenvatting. Aan de hand van alle leerdoelen geschreven dus die leer je gelijk mee.
Uitleggen wat wordt verstaan onder het begrip Vroegmoderne
geschiedenis en de periodisering die daarbij hoort beargumenteren;
De vroegmoderne geschiedenis doet recht aan de continuïteit tussen
Middeleeuwen en Renaissance en kenmerkt veranderingen ca. 1350-1750 zoals:
- Toenemende wetenschappelijke belangstelling
- Reformatie, godsdienstoorlogen en tolerantie
- Proces van dynastieke staatsvormingen
- Opkomst van handelskapitalisme en wereldhandel
Begint ca. 1350 met de opkomst van de renaissance/het humanisme
Eindigt ca. 1750 met de opkomst van de verlichting
Uitleggen wat de belangrijkste oorzaken en gevolgen waren van de
Renaissance en het humanisme in Europa;
Renaissance: wedergeboorte van de klassieke oudheid. Betreft kunst, wetenschap en literatuur.
Oorzaken Renaissance: Veel stadstaten waar de handel goed ging. Er kwam meer
rijkdom en handelskapitalisme. In de steden komt een steeds grotere behoefte
van rijkere elite naar luxe producten en kunst. Zij gaan hier dan ook in investeren
(patronage).
Gevolgen Renaissance:
1. Bestuderen van kunstvormen uit de oudheid (bv. Beeldhouwkunst)
2. Wetenschappelijke methoden in kunstwerken (perspectief, correcte
autonomie)
3. Kunstenaar als individu (gaat werk signeren)
4. Verspreiding van renaissancekunst vanuit Italië naar Europa
Humanisme: wedergeboorte van de klassieke oudheid in literatuur en
(taal) wetenschap. Focus op de menswetenschap (geschiedenis leren).
Oorzaken humanisme:
1. Italië: vrije stadstaten
Rijke handelaren stelden contracten op en schreven brieven waarbij zij
vonden dat goed Latijn kunnen lezen/schrijven en het gebruiken van
grammatica belangrijk was.
Ook waren er politiek-actieve burgers die hun medeburgers wilden
overtuigen middels welsprekendheid hierbij was retorica belangrijk.
2. Nieuw historisch besef
Klassieke teksten uit Griekenland en Rome moeten in hun specifieke
historische context gelezen worden en deze teksten werden dan op een
andere manier gelezen dan in de middeleeuwen. De teksten werden in
de middeleeuwen namelijk vanuit het Latijn vertaald, maar nu kan
met zelfs Latijn lezen dus is vertaling niet langer nodig.
Gevolgen humanisme:
Humanisten waren dol op oorspronkelijke teksten en rezen door heel Europa om
deze op te zoeken. Waren ze hier dan toch, dan kwamen ze in contact met de
Europese vorsten. Hierdoor werd het humanisme verspreid en ontstonden er
verschillende gevolgen:
- De verspreiding van een humanistisch onderwijsprogramma vanuit
Italië naar Noord-Europa (onderwijsrevolutie).
- De zoektocht naar klassieke teksten
- Humanisten worden aangenomen als adviseurs van vorsten
vorstenspiegels (literair genre: adviesboekjes waarin de vorst goede
, raad wordt gegeven over hoe hij moet regeren, handelen en welke
deugden hij moet bezitten).
- Er ontwikkeld zich een humanistische tekstkritiek (methode): historische
bronnenkritiek (hoe betrouwbaar/representatief is de bron?) en filologie
(taal- en tekstwetenschap). Bijbelwetenschap en bronnenkritiek
(methode 1 en 2).
Uit het humanisme ontstond het Italiaans humanisme en het christelijk
humanisme:
Italiaans: niet ‘heidens’ of ‘seculier’ en meer aandacht voor een werelds
onderwijsprogramma.
Christelijk: Humanistische methode gebruiken om het christendom en de kerk te
verbeteren en klassieke ideeën opnemen in christelijke cultuur.
De vorstenspiegels van Erasmus en Machiavelli:
Rondreizende humanisten werden adviseurs en gaven (on)gevraagd advies wat
ze opschreven.
Hier kwamen vorstenspiegels uit Vorstenspiegels zijn door humanisten
geschreven adviesboekjes waarin de vorst goede raad wordt gegeven. Goede
raad hoe hij moet regeren, hoe hij moet handelen en welke deugden hij moet
bezitten
Volgens Machiavelli (pessimist) moet een vorst de macht behouden en de
macht bewaren, vrezend volk is oké.
Volgens Erasmus (optimist) zijn morele grenzen voor het volk ook die voor de
vorst want de vorst is een voorbeeld van het volk. Alleen als het écht nodig is
moet er oorlog gevoerd worden.
Uitleggen wat de belangrijkste oorzaken en gevolgen waren van de
Reformatie in Europa;
In de middeleeuwen was genade iets wat je van God kreeg als je een leven als
goed christen leid en er zijn sacramenten uit de kerk nodig om de genade te
delen (biechten: als je biecht krijg je genade van God). Sacramenten zijn dus
tekenen van genade waarbij tussenkomst van geestelijkheid noodzakelijk was.
1. Doop (opnieuw herboren, dan krijg je dus genade)
2. Vormsel (de zalving bezegeld de nieuwe band tussen jou en God en beid
genade)
3. Biecht (als je biecht kan je genade krijgen)
4. Huwelijk (onder de ogen van God)
5. Eucharistie/transsubstantiatie (bij avondmaal is God aanwezig)
6. Heilig oliesel (wordt toegediend aan stervenden zodat die genade krijgt)
Reformatie: beweging die de Rooms-Katholieke kerk wilde verbeteren
(Luther, Calvijn)
Oorzaken van de reformatie:
Structureel: anticlericalisme Incidenteel: optreden Luther tegen
aflatenhandel
Door het anticlericalisme, het westers schisma en het christelijk humanisme
ontstond er kritiek op de kerk.
Anticlericalisme
1) Immoraliteit corruptie, niet houden aan celibaat
2) Onwetendheid gebrekkig Latijn en kritiek op de inhoud
3) Absenteïsme ambten vervuld door een persoon voor het geld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maxinemadeliefvdb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.74. You're not tied to anything after your purchase.
