Klinische Psychologie 1: Persoonlijkheidstheorieën en Psychopathologie (PB3002)
Institution
Open Universiteit (OU)
Book
Klinische psychologie 1
Begrippenlijst van alle begrippen voor het vak klinische psychologie 1a.
Hoofdstuk 1 t/m 10 (deel 1 & 2 van het boek) inclusief samenvattingen van de engelse artikelen.
Toepassingsgerichte disciplines:
- Klinische en gezondheidspsychologie
- Arbeids- en organisatiepsychologie
- Onderwijspsychologie
7 Factoren van abnormaal gedrag
1. Persoonlijk lijden
2. De (dis)functionaliteit van het gedrag
3. Irrationeel en onbegrijpelijk gedrag
4. Onvoorspelbaarheid en controleverlies
5. Opvallend en onconventioneel gedrag
6. Gedrag dat een ongemakkelijk gevoel bij anderen teweegbrengt
7. Het overtreden van morele normen
Observer discomfort = Als iemand gedrag vertoont waarmee de ongeschreven regels in een
bepaalde cultuur worden overschreden, kan dat bij anderen een gevoel van ongemak
teweegbrengen.
Modellen:
● Statisch model = Normale verdeling. Professionals moeten met elkaar discussiëren
waar ze de grens trekken tussen normaal/abnormaal.
● Medisch of ziektemodel = Onderliggend mechanisme veroorzaakt psychische
problemen, therapeut kiest therapie uit (passieve patiënt). → Oorzaken moeten worden
gezocht in onderliggende somatogene mechanismen.
● Het leer- of onderwijsmodel = In het hulpverleningsproces werken hulpverlener en
patiënt samen aan het oplossen van psychische problemen.
Somatogeen = Een lichamelijke aandoening ligt ten grondslag aan de psychische stoornis.
Psychogeen = Een psychologisch mechanisme ligt ten grondslag aan de psychische stoornis.
Labelling-theorie = Stempels en labels geven aan mensen die ‘gek’ zijn. Anders gezegd: een
gek, altijd gek.
Vaardigheidstekorten = In het leer- of onderwijsmodel wordt niet gesproken, maar van het
bepalen van het leerdoel. Voor het vaststellen van dat doel moet natuurlijk wel enige diagnostiek
plaatsvinden, maar de uitkomsten daarvan worden niet zozeer in termen van stoornissen
geformuleerd als wel in termen van (vaardigheids)tekorten.
Demarcatie- of afgrenzingscriterium = Zolang iemand nog zelf de verantwoordelijkheid kan
dragen, aanspreekbaar is voor zijn doen of laten, wordt hij niet als ‘ziek’ beschouwd.
, Artikel Trait theories and Personality
Persoonlijkheidstrek = Een persoonlijkheidstrek verwijst naar patronen van gevoelens, gedachten
en gedrag van individuen. Twee termen zijn hierbij van belang: consistentie en onderscheid.
- Consistentie = Met consistentie wordt bedoeld dat de trek een bepaalde regelmatigheid
beschrijft in iemands gedrag. Iemand is bijvoorbeeld meestal en voor de meeste mensen
zorgzaam.
- Onderscheid = Met onderscheid wordt bedoeld dat de trek niet bij iedereen (in dezelfde
mate) aanwezig is. De ene persoon is erg zorgzaam, de ander juist niet of minder.
Functies van persoonlijkheidstrekken:
- Beschrijvend = Een eerste functie is beschrijvend. Een persoonlijkheidstrek is een
samenvatting van gedrag en biedt zo de mogelijkheid om een persoon te beschrijven. Als een
man zegt dat zijn echtgenoot zorgzaam is, dan weet iedereen wat hij daarmee bedoelt.
- Voorspellend = Een tweede functie is voorspellend. De persoonlijkheidstrek geeft een
indicatie van hoe iemand zich in de toekomst zal gedragen. Als de manager van een
ziekenhuis op zoek is naar verplegend personeel, dan is zorgzaamheid een belangrijke trek
om aandacht aan te besteden tijdens de sollicitatie.
- Verklarend = De derde functie is verklarend. Persoonlijkheidstrekken kunnen een biologische
grondslag hebben. Deze biologische grondslag biedt dan een verklaring voor de trek en voor
trekgerelateerd gedrag. Mogelijk zit zorgzaamheid dus in de genen.
Wat zijn de verschillen tussen de benadering van Allport en die van Eysenck en Cattell?
- Allport = Allport hanteerde een ideografische benadering. Hij legde de nadruk op de
uniekheid van een individu. Hij deed uitvoerig onderzoek naar de organisatie van
persoonlijkheidstrekken bij individuen en trachtte op die wijze kennis te vergaren over
mensen in het algemeen.
- Voordeel = Een belangrijk voordeel van de benadering van Allport is dat deze
resulteert in een uitgebreide beschrijving van de unieke karakteristieke
eigenschappen van een persoon.
- Nadeel = Een nadeel is dat de benadering zich niet goed leent om
gemeenschappelijke kenmerken tussen individuen te onderscheiden.
- Eysenck en Cattell = Deze benadering staat in contrast met de nomothetische benadering
van Eysenck en Cattell. Zij beschreven een groot aantal individuen in termen van universele
persoonlijkheidstrekken en maakten daarvoor gebruik van factoranalytische studies. In zulke
studies beantwoordt een groot aantal individuen een groot aantal items. Vervolgens wordt
gekeken welke items met elkaar samenhangen of clusteren. Wanneer mensen bijvoorbeeld
aangeven graag met een reisgezelschap op vakantie te gaan, kun je verwachten dat zij ook
zullen aangeven het plezierig te vinden om nieuwe mensen te leren kennen, maar dat zij
waarschijnlijk niet zullen aangeven graag alleen te zijn en tijd alleen door te brengen. Clusters
van items die samenhangen kunnen wijzen op een onderliggende factor, bijvoorbeeld
introversie.
- Voordeel = Het voordeel van de benadering van Eysenck en Cattell is dat een
factoranalyse niet afhankelijk is van observaties van theoretici, wat haar objectiever
maakt.
- Nadeel = Een nadeel is echter dat deze benadering geen antwoord geeft op de vraag
waarom mensen verschillen. (Kritiek op Eysenck = complexiteit van de hersenen
wordt onderschat)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Amber1003. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.40. You're not tied to anything after your purchase.
