Rechtswetenschappen bestand tentamen - Tilburg University
0 purchase
Course
Inleiding in de Rechtswetenschap (660453B6)
Institution
Tilburg University (UVT)
Dit bestand mag je bij het tentamen houden en bevat alle uitgewerkte stof inclusief voorgeschreven jurisprudentie + opbouw betoog
Tentamen behaald met een 7
Visies op recht
Rechtspositivisme: het recht is een verzameling regels die op formeel geldige wijze
tot stand zijn gekomen
- ‘Recht is een verzameling van regels en begrippen die op basis van de
daarvoor geldende procedures tot stand zijn gekomen’.
- Belangrijkste vraag: wat is geldend recht?
- Formeel criterium voor geldigheid: als uitgevaardigd door een bevoegd orgaan, dan is
het recht
- Strikt onderscheid tussen recht en moraal
- Geen fundament waarop eeuwig en onveranderlijke normen kunnen worden
gegrondvest
- Kernwaarde rechtszekerheid
- Zowel goed als slecht recht. Misschien moet je er ertegen in verzet gaan maar dit
betekent niet dat het geen recht is.
- Recht is bindend en je wordt geacht je hieraan te houden.
- Geneigd om in wettelijke regels te denken, dus zich aan de wet etc. te houden.
- Recht en moraal (of: vorm en inhoud) zijn niet onlosmakelijk met elkaar verbonden
slecht recht is dus ook geldend recht.
Belangrijkste voor- en nadeel van positivisme
Voordeel: rechtszekerheid, helderheid en duidelijkheid
Nadeel: recht is soms onrechtvaardig, en wat doe je dan?
Natuurrecht: het ideale recht is rechtvaardigheid; het geldende recht is onvolledig
gerealiseerde rechtvaardigheid
- Belangrijkste vraag: wat is rechtvaardig recht?
- Materieel (inhoudelijk) criterium voor het recht: recht moet rechtvaardig zijn
- Een strikt onderscheid tussen recht en moraal is niet te maken, recht is verbonden
met rechtvaardigheid
- Onrechtvaardig recht is geen recht, maar wat is nou onrechtvaardig?
- Er zijn bepaalde gedeelde normen onafhankelijk van tijd en plaats die kunnen dienen
als fundament voor het gehele rechtsstelsel
- Belangrijkste waarde, rechtvaardigheid (recht dien aan morele grondbeginselen)
- Geneigd om in beginselen te denken
- Het positieve recht moet voldoen aan beginselen van rechtvaardigheid
- Vormelijke kenmerken zijn belangrijk om te bepalen wat recht is, maar inhoudelijke
kenmerken evenzeer
- Recht en moraal zijn wel onlosmakelijk met elkaar verbonden: (heel erg) slecht recht
is geen geldend recht.
Belangrijkste voor- en nadelen van het natuurrecht
Voordeel: kritische toetsing van het gepositiveerde recht
Nadeel: nogal vaag, wat is rechtvaardig?, wanneer is slecht recht niet meer geldig?
Interactionisme: het recht is wat de rechtsgenoten in een bepaalde situatie in het
licht van de bestaande regels als recht ervaren
- Belangrijkste vraag: wat is rechtvaardig in de omstandigheden van het geval?
- Situationeel criterium voor geldigheid: wat de mensen ervaren als recht en waar ze
redelijkerwijs op mochten vertrouwen is recht
- Geen strikt onderscheid tussen recht en moraal, maar die moraal is niet onafhankelijk
en wordt zelf ook weer beïnvloed door het recht
, - Het recht ontstaat van ‘onderop’ de interactie tussen mensen levert recht op
- Rechtsregels zijn geen absolute normen, maar richtlijnen voor gedrag die ingevuld
moeten worden
- De omstandigheden van het geval zijn uitermate belangrijk voor de invulling van regel
niet alleen toepassing van verschillende regels en beginselen, maar ook afweging
ten opzichte van elkaar. Welk recht is nodig om conflicten in de maatschappij
hanteerbaar te maken?
- Kernwaarde: doelmatige afdoening van geschillen rechtvaardig door het meewegen
van alle gerechtvaardigde belangen.
- Veel komt neer op de omstandigheden van het geval en belangenafweging. Wie heeft
een gerechtvaardigd belang en wat kunnen/mogen we van mensen verwachten?
- Geneigd om te denken vanuit het concrete geval
Voor en nadelen van het interactionisme
Voordeel: flexibel en toegespitst op omstandigheden van het geval
Nadeel: een zekere vaagheid, wat zijn de juiste omstandigheden van het geval en hoe
wegen die?
Verschil tussen natuurrecht en interactionisme
- Natuurrecht: recht moet objectieve – buiten het recht bestaande – normen
belichamen
- Interactionisme: rechtsnormen krijgen betekenis vanuit de samenleving, en worden
ingevuld op basis van opvattingen die op een bepaalde plaats en op een bepaald
moment als belangrijk worden ervaren denken vanuit de casus en
maatschappelijke omstandigheden.
Rechtsbronnen: bronnen waar de rechtsregels uit voortvloeien en te vinden zijn in:
- Jurisprudentie
- De wet
- Verdragen
- Rechtsbeginselen: geschreven en/of ongeschreven regels, algemener dan
rechtsregels, hebben een morele lading en zijn richtinggevend. Een grondgedachte
die de rechtsorde fundeert en een moreel principe dat juridisch als bindend wordt
ervaren.
- Gewoonte
Analyse arresten Hoge Raad
1. Wie is de eiser (of verzoeker) en wie is gedaagde (of verweerder)?
2. Wat zijn de feiten in dit zaak?
3. Wat houdt het geschil in? (Juridische kwestie en kwalificatie)
4. Wat zijn de relevante wettelijke bepalingen?
5. Wie is de rechter in eerste aanleg en wat heeft hij beslist?
6. Voor welke rechter dient het hoger beroep en wat heeft hij beslist?
7. Hoe luist het cassatiemiddel? (Hoge Raad beslist over juridische punten en niet over
vaststelling van feiten. Cassatiemiddel is een middel om aan te geven dat het Hof het
niet goed heeft gedaan en de Hoge Raad hierover dus moet oordelen)
8. Wat is de rechtsvraag waarover de Hoge Raad een oordeel geeft?
9. Hoe oordeelt de Hoge Raad en hoe steekt zijn motivering in elkaar?
10. Welke rechtsregel kun je uit het arrest afleiden?
Rechtsvraag
- Is normatief (mag/moet/behoort)
Dit hoeft niet per se, maar dient geen vrije en open vraag te zijn
- Is algemeen (dus toepasbaar op vergelijkbare gevallen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Lisa180814. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.91. You're not tied to anything after your purchase.
