INLEIDING EN ORGANISATIENIVEAUS VAN HET MENSELIJK LICHAAM
inleiding: wat is biologie?
• definitie: leer van het leven
• Gemeenschappelijke eigenschappen van levende organismen:
- reactievermogen (prikkelbaarheid)
- groei
- voortplanting
- beweging
- stofwisseling (metabolisme)
1. ORGANISATIENIVEAUS VAN HET MENSELIJK LICHAAM
om inzicht te krijgen in de bouw van het menselijk lichaam, worden verschillende
organisatieniveaus onderscheiden
1. Chemisch niveau
• atomen —> moleculen —> bio- / macromoleulen ( zoals in de cel )
2. Celniveau
• cel: kleinste levende eenheid
• Organellen: niet-levende structuren binnen de cel
• Beschrijving via elektronenmicroscoop
3. Weefselniveau
• weefsel: opgebouwd uit cellen met specifieke kenmerken en eigenschappen
• Verschillende typen weefsels
4. Orgaanniveau
• orgaan: opgebouwd uit verschillende weefsels
• Structuur aangepast aan functie
• Bouw van organen essentieel voor begrip van fysiologie
, 5. Niveau van orgaanstelsels
• orgaanstelsel: samenwerkende organen
• Synergie tussen organen binnen één stelsel
6. Niveau van het organisme:
• samenwerking van alle orgaanstelsels
• Zorgt ervoor dat het organisme kan overleven
11 orgaanstelsels van het menselijk lichaam
• Huid (integumentair stelsel)
- Bescherming van het lichaam, regulatie van temperatuur.
• Beenderstelsel (skelet)
- Ondersteuning, bescherming, opslag van mineralen, en aanmaak van bloedcellen.
• Spierstelsel
- Beweging, houding, en warmteproductie.
• Zenuwstelsel
- Regulatie en communicatie door elektrische impulsen; snelle reacties.
• Endocriene stelsel
- Hormoonproductie en -regulatie; trage, langdurige regulatie van processen.
• Cardiovasculair stelsel
- Transport van bloed, zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen.
• Lymfestelsel
- Afweer tegen ziekten, terugkeer van vloeistoffen naar het bloed.
• Ademhalingsstelsel
- Gasuitwisseling: zuurstofopname en koolstofdioxide-afgifte.
• Spijsverteringsstelsel
- Verwerking van voedsel, opname van voedingsstoffen, en verwijdering van afval.
• Urinoir stelsel
- Uitscheiding van afvalstoffen via urine; regulatie van water- en zoutbalans.
• Voortplantingsstelsel
- Productie van gameten en voortplanting.
,Kenmerken van Orgaanstelsels
• Samenwerking: Orgaanstelsels zijn onderling verbonden en afhankelijk van elkaar.
• Ruimtegebruik: Relatief compact georganiseerd in het lichaam.
• Geen absolute grenzen: Overlapping en interacties tussen systemen.
Voorbeeld: Cardiovasculair Stelsel in Organisatieniveaus (Figuur 0.1)
• Illustratie van hoe organisatieniveaus (chemisch, cellulair, weefsel, orgaan, stelsel) met
elkaar in verband staan binnen één stelsel.
Belangrijkste conclusie:
De samenwerking tussen orgaanstelsels is cruciaal voor het functioneren en overleven
van het organisme.
2. HOMEOSTASE
• definitie: handhaving van een constante interne lichaamstoestand ondanks
veranderingen in in- en uitwendige omstandigheden.
kenmerken van homeostase:
• cellen en lichaamsvloeistoffen:
- cellen nemen zuurstof en voedingsstoffen op uit lichaamsvloeistoffen (vb. bloed)
- veranderingen in deze vloeistoffen beïnvloeden cellen direct
• voorbeelden van constante waarden:
- zoutgehalte bloed - bloedsuikerspiegel
- bloeddruk - lichaamstemperatuur
- pH van het bloed - waterbalans (inname vs verlies)
mechanismen van homeostase:
1. Meten van een variabele
- receptor detecteert veranderingen (prikkels)
2. Regelcentrum:
- ontvangt en verwerkt informatie van de receptor
3. Effetor
- voert acties uit die de prikkel tegengaan of versterken.
, terugkoppeling
• negatieve terugkoppeling:
corrigeert afwijkingen door prikkel tegen te gaan (vb. Warmteregulatie)
• positieve terugkoppeling
versterkt de oorspronkelijke prikkel (bv. Bloedstolling)
3. ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
anatomie:
de studie van in- en uitwendige structuren en hun fysieke relaties.
• macroscopische anatomie:
beschrijving van structuren zichtbaar met het blote oog (organen, spieren)
• microscopische anatomie:
beschrijving van structuren zichtbaar met licht- of elektronenmicroscoop:
- cytologie: studie van cellen
- histologie: studie van weefsels
• topografische anatomie
beschrijving van ligging van weefsels en organen tov elkaar
fysiologie:
de studie van hoe levende organismen vitale functies uitvoeren.
pathofysiologie
de studie van verstoringen in fysiologische processen die ziektes veroorzaken.
• verstoringen zoals ontstekingen, verwondingen of genetische afwijkingen kunnen
homeostase ondermijnen.
• Resultaat: disfunctie van orgaanstelsels en ontwikkeling van ziekte
conclusie
• homeostase: cruciaal voo normaal functioneren en overleven
• Anatomie en fysiologie: nauw verbonden disciplines die inzicht geven in de bouw en
werking van het menselijk lichaam.
• Pathofysiologei: essentieel om ziekten en hun impact te begrijpen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benthegeukens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.57. You're not tied to anything after your purchase.