Summary
Samenvatting boek leren en onderwijzen
- Course
- Institution
- Book
Zeer gedetailleerde en verzorgde samenvatting van het boek Leren en onderwijzen : inleiding tot de algemene didactiek
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sercuquintelier
Content preview
Synthese Onderwijskunde: handboek ‘leren en onderwijzen’Woord vooraf P 10 – 12
1974: eerste uitgave Leren en Onderwijzen (handboek)
Publicaties waren in eerste instantie sterk gericht op het toenmalige onderzoek naar
cognitieve leerprocessen. Leon Van Gelder (Universiteit Groningen) zorgde voor trendbreuk:
kader ‘didactische analyse’
Dit kader leunde sterk aan bij opvatting van Comenius = Didactica Magna (1657)
- Leren en onderwijzen moet in levensbeschouwelijke context plaatsvinden, gericht op
verschillende types van onderwijs en op doelstelling gesitueerd in een plaatselijke
context.
- Systematisch onderwijs: gebruik maken van principes en methodes uit de
wetenschap en het aanleren van taal.
Onderwijzen (didactiek) een deel is van een overkoepelende pedagogiek: betekent dat
onderwijs niet op zichzelf staat, maar ingebed is in een breder kader van opvoeding en
vorming van de leerling. Het situeert het leren en onderwijzen in een visie op onderwijs, in
psychologische en sociale processen. Pedagogiek richt zich op de algemene ontwikkeling van
leerlingen, inclusief hun sociale, emotionele en morele groei, naast het aanleren van kennis
en vaardigheden. In deze context wordt onderwijzen gezien als een van de vele middelen die
bijdragen aan het opvoedingsproces.
Deze opvatting verschilt van vakdidactiek, die zich specifiek richt op de methoden en
strategieën die nodig zijn om een bepaald vak effectief te onderwijzen. Vakdidactiek gaat
dieper in op hoe je bijvoorbeeld wiskunde of geschiedenis op een gestructureerde,
vakinhoudelijke manier overbrengt. Het vraagt om gespecialiseerde kennis van zowel het vak
als de manier waarop leerlingen dat specifieke vak het beste kunnen leren.
Dus: didactiek gaat verder dan het methodologisch aanleren van een vak.
Ondersteunende visie van het handboek = evenwicht tussen kennis en vaardigheden,
waarbij processen bij het leerprocessen even belangrijk zijn dat de resultaten ervan.
Opsplitsing in studierichten/subvakken (cognitieve psychologie, onderwijssociologie, …) komt
er door de toename in kennis en afwisseling in wetenschappelijke inzichten.
1
,Inleiding P 14 – 29
Doelen hoofdstuk:
(1) Vier niveaus in de onderwijskunde onderscheiden (p. 15)
Macroniveau Beleidsniveau Studie van het onderwijssysteem (centrale
onderwijsbeleid voor alle scholen), zoals de
structuur en de organisatie van het Vlaamse
onderwijs, de wetgeving, doorlichtingen,
eindtermen/minimumdoelen, rollen inspectie en
pedagogische begeleidingsdiensten
Mesoniveau Schoolniveau Studie van de concrete organisatie van een
school of scholengemeenschap, zoals het
schoolbestuur, eigen gebruiken, tradities, vormen
van leerlingenbetrokkenheid, schoolwerkplan,
pedagogische project, klasindeling..
Microniveau Klasniveau Studie van de concrete onderwijsleersituatie in
de leer-of klasgroep (= directe interacties tussen
leraar en leerlingen), zoals concrete planning,
leerlingenevaluatie…
Nanoniveau Leerlingniveau Studie op het individuele niveau van de
didactische leer- en ontwikkelingsprocessen (=
de unieke leerling met zijn onderwijsbehoeften),
zoals onderwijs op maat, leerlingvolgsysteem,
handelingsplan
Didactiek = de tak van de onderwijskunde die zich bezighoudt met het voorbereiden,
uitvoeren en evalueren van concrete onderwijsleerprocessen. In dit handboek kijken we
vooral naar micro- en nanoniveau.
(2) Vier leertheorieën met een voorbeeld illustreren
2
,(3) Componenten van het pedagogisch-didactisch basisschema in gegeven uitspraken
onderscheiden (p. 19 – 24)
Figuur = aangepast schema [Glaser -> Van Gelder (1971)]
Bovenstaand schema geeft belangrijke componenten van het lesgebeuren weer. Het biedt
twee voordelen voor leraren:
- Je leert rekening houden met alle componenten die je nodig hebt bij de planning, de
uitvoering en de evaluatie van je lessen.
- Je leert de samenhang tussen de componenten zien.
Componenten [LeBeLe – DiFuMeE]
- Leerdoelen van een les(senreeks) bepalen
- Beginsituatie vaststellen
- Leerinhouden kiezen en ordenen
- Didactische werkvormen bepalen
- Functioneren als opvoeder
- Media kiezen en bewerken
- Evaluatie voorbereiden en uitvoeren
3
, Als je les voorbereidt, moet je rekening houden met wat de leerlingen
Leerdoelen
moeten bereiken = leerdoelen (sleutelcompetenties, algemene
van een
doelstellingen, eindtermen en minimumdoelen van het Vlaams Parlement).
les(senreeks)
Onderwijsverstrekkers vertaalden deze doelen in leerplannen, samen met
bepalen
uitbreidingsdoelen en differentiatie-doelen.
Waarom?
- Door leerlingen te informeren over de leerdoelen, weten ze wat ze moeten bereiken en
kunnen ze hierdoor een goede studiemethode verwerven.
- Vanuit leerdoelen kan je een krachtige leeromgeving ontwerpen waarbij geschikt leer- en
oefenmateriaal gehanteerd kan worden. Daarna ook makkelijker om gepast te controleren
(evalueren) of leerlingen de doelen bereikt hebben, en feedback geven.
Welke doelstellingen onderscheiden we op drie niveaus? (interessant in lesvoorbereiding)
Niveau 1: algemene doelstellingen (sleutelcompetenties, basiscompetenties)
Geven een eerste indicatie om les op te maken en zijn vaak gebaseerd op pedagogisch
project.
Voorbeeld: basisgeletterdheid > communicatie, wiskundige en digitale geletterdheid
Ook competenties: aan context verbonden, geïntegreerd geheel van K, V en A, in tijd
veranderbaar, moeten geleerd of ontwikkeld worden en staan in verbinding met andere
competenten
Niveau 2: hoofddoelstellingen (eindtermen/minimumdoelen, of leerplandoelen)
Formuleren waartoe de leerling bekwaam moet zijn na een les(senreeks) (dus wat je moet
bereiken als leraar)
Cognitieve, affectieve, motorische doelstellingen
Niveau 3: leerdoelen
Doelen die zich situeren op het niveau van de les en van de lesvoorbereiding
Concretisering van hoofddoelstellingen in chronologische volgorde
Bij opstellen leerdoelen houd je in elke les rekening met de beginsituatie
Beginsituatie
van de onderwijsomgeving: leerlingkenmerken, onderwijskenmerken en
vaststellen
omgevingskenmerken.
Leerlingkenmerken: voorkennis, cognitieve en affectueve vaardigheden
Onderwijskenmerken: onderwijsstijl, didactische werkvormen, beoordelingscriteria van de
evaluatie, kenmerken van de klasgroep (groeperingen van leerlingen en klasklimaat)
Omgevingskenmerken: inzicht in buurtkenmerken, achtergrondkenmerken van leerlingen
(ouderkenmerken, zoals opleidingsniveau en thuistaal moeder, sociaaleconomisch niveau)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sercuquintelier. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.91. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now