Class notes
Ondernemingsrecht 2 Hoorcollegedictaat week
- Course
- Institution
Zeer uitgebreid hoorcollegedictaat ondernemingsrecht 2. Alle slides zijn verwerkt en het is vrijwel letterlijk meegetypt.
[Show more]
2 reviews
By: bramhegeman • 3 year ago
By: nijhofstefan • 3 year ago
Seller
Follow
kleinganseijm
Reviews received
Content preview
Ondernemingsrecht 2 hoorcollegedictaat week 4 2019-2020Hoorcollege 7 – Openbaar Bod I – Hanny Schutte-Veenstra
Onderwerpen
I. Inleiding
II. Omschrijving en verschijningsvormen openbaar bod
III. Werkingssfeer openbare biedingsregels
IV. Toepasselijke voorschriften bij het voorbereiden en uitbrengen van een openbaar bod
V. Procedureregels in de voorfase van een openbaar bod
VI. Biedingsprocedure
VII. Afwijkende regelingen bij een concurrerend bod
VIII. Vijandig bod en beschermingsconstructies
Dit zijn de onderwerpen die op dit college worden behandeld.
I. Inleiding
Afgelopen periode (vooral rondom 2017) veel reuring:
(Pogingen tot) openbare biedingen:
• BPost -> PostNL
• Kraft Heinz -> Unilever
• Overnamestrijd rondom TMG; spelers: Mediahuis en Talpa
• PPG -> AkzoNobel
Dat leidde tot discussies, ideeën, rapporten
Eerst wat inleidende opmerkingen. Tot 2017 was het vrij rustig op het gebied van openbare biedingen.
WE hadden in de periode 2008 en daarna de credit crunch gehad en dat maakte dat er niet veel
openbare biedingen plaatsvonden. Dus het was erg rustig op het terrein van mergers en acquisitions,
ook bij de diverse advocatenkantoren. En daar kwam verandering in zo rond 2017. Bijvoorbeeld het
Belgissche Post probeerde PostNL over te nemen. Ook deed het Amerikaanse Kraft Heinz een poging
om Unilever over te nemen. Er speelde zich een ongewoon heftige overnamestrijd af rondom Telegraaf
Mediagroep. De spelers die daarbij betrokken waren was het Belgische Mediahuis en het Nederlandse
Talpa. Uiteindelijk werd die strijd beslecht in het voordeel van Mediahuis. En er was een
biedingsprocedure gestart door het Amerikaanse PPG op de aandelen van AkzoNobel. Dat waren dus
openbare biedingen in die periode die ervoor zorgde dat er heel veel discussie plaatsvond, want het
waren niet de kleinste vennootschappen waar een openbaar bod op werd gedaan. Vooral dat ook de
bieders van buitenlandse oorsprong waren, speelde daarin mee. Moesten deze grote bedrijven niet
behouden blijven voor Nederland? Dus een heleboel discussies en dat leidde ook tot een heleboel
ideeën, rapporten en artikelen die uitkwamen. Ook nu zijn er nog de nodige overnamebiedingen bezig,
ook voor wat betreft vennootschappen waarvan de aandelen genoteerd staan aan Euronext
Amsterdam. En eentje daarvan is bijvoorbeeld het openbaar bod van Blackstone op de aandelen van
NIBC. Dat is een Nederlandse zakenbank. Gister stond daar een bericht over in de NRC dat ook al was
in het merger protocol (als bieder en doelvennootschap het er wel over eens zijn dat een openbaar
bod plaatsvindt en dat dat de steun heeft van het bestuur en de RvC van de doelvennootschap, dan
wordt er meestal een fusie protocol afgesproken en daar wordt het een en ander in geregeld). Hier was
bijvoorbeeld ook in geregeld dat de potentiële bieder (Blackstone) gehouden was het bod uit te
brengen, ook al zou er bijvoorbeeld een pandemie plaatsvinden. Dat was in eind februari dat beide
vennootschappen in overeenstemming kwamen over het uitbrengen van het openbaar bod en
natuurlijk speelde er toen al het een en ander in China, dus ze waren daarop voorbereid. Dat werd dus
uitgesloten, maar toch lijkt nu dit openbare bod op losse schroeven te staan door oorzaken die wel te
maken hebben met de coronacrisis.
Ik heb wat documenten over die openbare biedingsproces op Nestor geplaatst, zoals bijvoorbeeld dat
krantenartikel in de NRC maar ook het persbericht van 25 februari van dit jaar waarin een openbare
mededeling werd gedaan waarin het openbare bod werd aangekondigd, wat de officiële start is van het
biedingsproces. En wat best wel bijzonder was is dat ook op dezelfde dag door de Nederlandse
Zakenbank (NIBC) het merger protocol werd openbaar gemaakt. In Nederland is het niet verplicht om
die fusieovereenkomst openbaar te maken. Je vindt vaak bepalingen die daarin zijn opgenomen voor
een deel weer terug in het biedingsbericht wat later wordt uitgebracht. Maar als je een openbaar bod
1
,uitbrengt op een vennootschap die aan de Amerikaanse beurs genoteerd is, bijvoorbeeld de NYSE, dan
word je verplicht om dat merger protocol openbaar te maken. In dit geval heeft de NIBC dat dus
vrijwillig gedaan en ook dat merger protocol kunt u vinden op Nestor en ik raad u aan om dat door te
nemen wat voor soort bepalingen daarin allemaal staan, ook omdat we het op een later moment gaan
hebben over pre-wired back-end transactions en ook in dit merger protocol zijn dergelijke transactions
opgenomen.
Er vliegt zo nu en dan wat Engels doorheen omdat dit een rechtspraktijk is waarbij openbare biedingen
veelal in het Engels worden gevoerd, de oorsprong van het hele openbare bod proces ligt vooral in de
Angelsaksische landen. In Engeland was men daar wat eerder mee dan in Nederland.
Ook dus op dit moment openbare biedingen maar vooral in de periode rond 2017 vonden er een paar
plaats die heel wat tongen in beweging brachten. Als je wilt weten welke openbare biedingen worden
uitgebracht, hoe ver die biedingen zijn in het proces, dan kun je naar de site van de AFM bij en die
houdt een register openbare biedingen bij en alles wat gepubliceerd moet worden gaandeweg het
biedingsproces kunt u vinden in dat register.
Die vier pogingen tot openbare biedingen, en die rondom TMG is dus geslaagd, brachten dus heel wat
tongen in beweging. Vooral die rondom Unilever en AkzoNobel. Die rondom AkzoNobel heeft ook de
nodige rechterlijke procedures opgeleverd. Maar het heeft ook gezorgd voor een heleboel discussie wat
geleid heeft tot nieuwe wetsvoorstellen. En eentje daarvan is een rapport uitgebracht door de
Nijmeegse collega’s Bulten en De Jong. Dat heeft als titel: vitale vennootschappen in veilige handen.
En dat gaat om vitale sectoren van de Nederlandse economie en om een zekere toetsing door de
overheid in het leven te roepen zodat dergelijke bedrijven niet zomaar overgenomen kan worden. Dus
dan kunt u denken aan bedrijven in de energiesector, ICT, Telecom, drinkwater, transport, chemie,
nucleaire sector, dat soort bedrijven. Tot op heden is daar een wetsvoorstel uit voortgekomen: het
wetsvoorstel ongewenste zeggenschap Telecommunicatie. In de volksmond ‘het KPN-wetje’,
want het heeft vooral betrekking op KPN. En dat wetsvoorstel is op dit moment in behandeling bij de
Tweede Kamer.
Ook heeft de vijandige overnamepoging van AkzoNobel door het Amerikaanse PPG geleid tot heel wat
discussie en ook tot een idee. Een idee van Hommen (een voormalig bestuurder bij een heel aantal
grote Nederlandse beursvennootschappen) om een wettelijke bedenktijd in te voeren van 250 dagen
bij een vijandige overnamepoging. En dat idee is omgezet in een wetsvoorstel en dat is op 19 december
2019 naar de Tweede Kamer verstuurd. Dat wetsvoorstel is er wel wat anders uit gaan zien dan het
oorspronkelijke plan en heeft niet zoveel meer van doen met vijandige overnamepogingen. Wilt u meer
weten over dat wetsvoorstel, dan verwijs ik u naar de zesde aflevering van het tijdschrift
Ondernemingsrecht waarin een drietal artikelen zijn opgenomen over dat wetsvoorstel.
I. Inleiding
Het openbare bod is een bijzondere vorm van een aandelenfusie
Andere wijzen van herstructurering: bedrijfsfusie (of activa/passiva-transactie)
en (grensoverschrijdende) juridische fusie
Voorbeeld GOF:
- In de supermarktbranche fuseerde de Belgische Delhaize Groep met het
Nederlandse Koninklijke Ahold NV in de zomer van 2016, wat leidde tot een
nieuwe beursgenoteerde vennootschap: Ahold Delhaize NV
Als we het hebben over een openbaar bod, waar hebben we het dan over? Een openbaar bod is een
bijzonder vorm van een aandelenfusie. Het gaat bij een openbaar bod om het verkrijgen van
zeggenschap in een andere vennootschap. Het gaat altijd over beursvennootschappen. En het
gaat daarbij om het verkrijgen van de aandelen van de doelvennootschap door de bieder. Een openbaar
bod is niet de enige manier om een beursvennootschap over te nemen. We hebben het bij OR1 gehad
over andere manieren van herstructurering. We hebben het gehad over een bedrijfsfusie, ook wel een
activa-passiva transactie genoemd en ook over een juridische fusie. En als die zich afspeelt tussen
vennootschappen uit verschillende Europese landen is er sprake van een grensoverschrijdende
juridische fusie. Dus op die manieren kan een beursvennootschap ook worden overgenomen. Een
overname door een zelfstandige bedrijfsfusie of een activa-passivatransactie vindt niet geregeld plaats,
een hele enkele keer wel. Maar we zullen het later nog wel hebben over die assetsale omdat dat vaak
plaatsvindt nadat een openbaar bod gestand is gedaan, om ervoor te zorgen dat de bieder die
bijvoorbeeld met dat openbare bod iets van 80% van de aandelen in de doelvennootschap heeft
2
,verkregen, dat die bieder via een bedrijfsfusie, via een assetsale alsnog volledige controle krijgt over de
vennootschap.
Een grensoverschrijdende juridische fusie is dus ook mogelijk, dat gebeurt ook minder vaak. Een
juridische fusie wordt vaak gebruikt binnen concernverhoudingen om het concern te herstructureren.
Maar het is mogelijk en het gebeurt ook in de praktijk. Ik heb op de slide een voorbeeld opgenomen.
Een aantal jaren geleden was er sprake van een juridische fusie tussen het Belgische Delhaize
(supermarktketen zoals AH) en het Nederlandse Koninklijke Ahold NV (Albert Heijn is in die handen).
Die beide bedrijven zijn een juridische fusie aangegaan. We hebben het hier over een Belgische en een
Nederlandse vennootschap en als die zich bedienen van het instrument van de juridische fusie dan is
er sprake van een grensoverschrijdende juridische fusie, en dat heeft geleid tot een nieuwe
beursgenoteerde vennootschap Ahold Delhaize NV waarvan de aandelen staan genoteerd aan Eurnext
Amsterdam.
I. Inleiding
Naast beursNV ook beursBV mogelijk
- Eerste beursBV was Fastned BV; notering certificaten Fastned BV aan
Nxchange; vanaf zomer 2019: notering aan Euronext A’dam
Public-to-private transactie (PtP of P2P): met een openbaar bod wordt de
volledige zeggenschap over een beursvennootschap verkregen waarna deze van de
beurs wordt gehaald
- Voorbeeld: Koninklijke Ten Cate N.V. d.d. 17 maart 2016
Beursintroducties (IPO’s = Initial Public Offering)
- Voorbeelden: Philips Lighting, Altice NV
Ik heb heel vaak over beursvennootschappen of over een Beurs NV, maar het is sinds de Wet Flex BV
ook mogelijk dat er een beurs BV is. Tot op heden is dat nog maar een keer gebeurd en dat betreft
Fastned BV van de oplaadstations voor elektrische auto’s. En de certificaten van dat bedrijf waren eerst
genoteerd aan Nxchange maar vanaf de zomer van vorig jaar zijn deze aandelen genoteerd aan
Euronext Amsterdam.
Wat er met een openbaar bod vaak gebeurt is dat het openbaar bod wordt gebruikt om volledige
zeggenschap te krijgen over de doelvennootschap. En als dat niet alleen lukt met het uitbrengen van
het openbaar omdat niet alle aandeelhouders van de doelvennootschap daarop ingaan, bijvoorbeeld
weer die 80% wordt gehaald, maar meer niet. Dan worden er vaak aanvullende transacties verricht
zodat het toch mogelijk wordt dat de bieder alle aandelen in de doelvennootschap verkrijgt. En wat er
dan zo nu en dan gebeurt is dat er sprake is van een delisting. Dus dat de vennootschap van de beurs
wordt gehaald. Dat wordt een public to private transaction genoemd. Als dat heel veel zou
plaatsvinden, en dat vindt toch echt wel geregeld plaats, dan zou het slecht verlopen met de
Amsterdamse beurs want dan zou de ene na de andere beursvennootschap van die beurs verdwijnen
en de aandelen daar niet meer worden verhandeld. Maar gelukkig wordt dat weer aangevuld omdat er
beursintroducties plaatsvinden: zogenaamde IPO’s (Initial Public Offering). En ik heb hier een paar
voorbeelden genoemd van de afgelopen jaren. Philips Lighting is naar de beurs gegaan, Altice NV is
naar de beurs gegaan. En ook op dit moment vinden er beursintroducties plaats. Het voorbeeld dat ik
hiervoor noemde dat Blackstone van plan is een openbaar bod te gaan doen op de aandelen van NIBC,
een Nederlandse zakenbank, dat bedrijf heeft dus een paar jaar geleden haar aandelen doen noteren
aan de Amsterdamse beurs. Dus ook toen was daar sprake van een IPO. Dus dat is ook een voorbeeld
dat genoemd kan worden onder beursintroducties.
I. Inleiding
Historie openbare biedingsregels
- Nationaal niveau:
- 1970: FC -> 1995: Wte en Bte -> 28-10-2007: hfst. 5.5 Wft, Bob Wft,
Vrijstellingsregeling Wft en Vrijstellingsbesluit overnamebiedingen Wft
- Europees niveau:
- Richtlijn nr. 2004/25/EG (RL13 of Overname-richtlijn) -> Wet van 24 mei 2007, Stb.
202; omzetting in Wft, Bob Wft en titel 8, afdeling 3 Boek 2 BW (art. 2:359a-2:359d
BW)
Eigenlijk kennen we nog helemaal niet zo lang regelgeving voor wat betreft het openbare bod. In 1970
kwam de Fusiecode tot stand, en die kennen we nog altijd. De fusiegedragsregels. Alleen de
Fusiecode van 1970 zag er een beetje anders uit. Die had een eerste hoofdstuk over de bescherming van
3
, beleggers en een tweede hoofdstuk over bescherming van werknemers. En dat tweede hoofdstuk over
bescherming van werknemers is nu het hoofdbestanddeel van de Fusiecode en die bescherming van
beleggers is uit de Fusiecode verdwenen en is in 1995 opgenomen in de Wet Toezicht Effectenverkeer
en het Besluit Toezicht Effectenverkeer. En het geheel werd nog weer naar een hoger plan getild in
2007. Toen trad in werking hoofdstuk 5.5. van de Wet op het Financieel Toezicht en daarmee ook het
besluit openbare biedingen Wft, de vrijstellingsregeling Wft en het vrijstellingsbesluit
overnamebiedingen Wft. En die regelgeving was mede ingegeven door Europese initiatieven, want in
2004 was verschenen dertiende richtlijn op het gebied van het vennootschapsrecht, ook wel de
Overnamerichtlijn genoemd. En die richtlijn gaat dus over openbare biedingen. En die heeft geleid
tot de wet van 24 mei 2007 en die wet is dus omgezet in de Wft en in dat besluit Wft en ook voor een
klein deel zijn er omzettingsbepalingen terechtgekomen in boek 2 BW en dan heb ik het over 359a e.v.,
die gaan over beschermingsconstructies. Dat is meer een vennootschapsrechtelijk onderwerp, dus
vandaar dat dat in boek 2 BW is terechtgekomen en dat de bepalingen over openbare biedingen, meer
een financieel rechtelijk onderwerp, dat die terecht zijn gekomen in de Wft.
I. Inleiding
• Belang Overnamerichtlijn is vooral gelegen in:
i) Procedureregels rondom openbaar bod
ii) Introductie van een zogenoemd Europees paspoort voor toezichthoudende instanties (zoals
de AFM in NL)
iii) Invoering verplicht bod-regeling (art. 5:70 Wft)
iv) Introductie uitkoop- en uittreedrecht na openbaar bod (art. 2:359c en 2:359d BW)
v) Regeling beschermingsconstructies (art. 2:359b BW)
Wat is het belang van die Overnamerichtlijn? Dat belang is vooral gelegen in het feit dat er allerlei
procedureregels zijn verschenen rondom het openbare bod. Procedureregels die dus in de diverse
lidstaten van de EU en de Europese economische ruimte, dat wil zeggen de EU + Noorwegen, Ijsland
en Liechtenstein, dat die heel erg op elkaar zijn gaan lijken. Procedureregels om ervoor te zorgen dat
ook beleggers van vennootschappen weten waar ze aan toe zijn. Dat als een vennootschap van plan is
een bod uit te brengen op een andere vennootschap, dat dat binnen een zekere termijn moet dat het
proces van openbare biedingen gereguleerd wordt. Dat je binnen een bepaalde termijn stap 2 moet
zetten en dan vervolgens weer stap drie binnen een bepaalde termijn. Dus dat is vooral een van de
belangen van de overnamerichtlijn. Een ander belang is dat het ervoor heeft gezorgd dat als een bieder
een openbaar bod uitbrengt op de aandelen van een doelvennootschap, dan moet de bieder dat
bekendmaken in een biedingsbericht. En in dat biedingsbericht moet allerlei informatie worden
opgenomen zodat de aandeelhouder van de doelvennootschap zich een goed oordeel kan vormen over
de waarde van dat openbare bod, en zo kan bedenken: wil ik wel of niet mijn aandelen aanmelden,
verkopen aan de bieder.
De dertiende richtlijn heeft ervoor gezegd dat de bieder niet zomaar dat biedingsbericht bekend kan
maken maar dat dat moet worden goedgekeurd door een toezichthoudende financiële instantie, in
Nederland is dat de AFM. Dus je mag pas een openbaar bod uitbrengen als dat biedingsbericht is
goedgekeurd door in Nederland de AFM. En in de andere lidstaten heb je vergelijkbare
toezichthoudende instanties. Nou kan het zo zijn dat je een vennootschap hebt met aandelen die aan
de beurs genoteerd staan, maar die niet aan één beurs genoteerd staan maar aan meerdere beurzen
binnen de EU dan wel de EER. En de richtlijn heeft ervoor gezorgd dat wanneer een van die
toezichthoudende instanties van de beurs waar die aandelen aan genoteerd staan, het biedingsbericht
heeft goedgekeurd, dat dat dan ook geldt als goedkeuring in een ander land. Als het gaat om een
vennootschap waarvan de statutaire zegel is gelegen in bijvoorbeeld Nederland en de aandelen zijn
genoteerd aan de Amsterdamse beurs, dan is het nogal logisch dat de AFM bevoegd is om tot al dan
niet goedkeuring over te gaan. Maar als bijvoorbeeld die Nederlandse vennootschap aandelen heeft in
zowel Amsterdam, maar ook in Duitsland aan de beurs genoteerd. Wie is dan bevoegd? Meestal is het
dan waar de statutaire zetel is gelegen, dus naar welk recht de vennootschap is opgericht. En anders is
het de eerste notering van de aandelen, die toezichthoudende instantie op die beurs is dan bevoegd om
tot goedkeuring van het biedingsbericht over te gaan.
Een derde belang van die overnamerichtlijn is dat die ervoor heeft gezorgd dat er een verplicht bod-
regeling is ingevoerd in alle lidstaten van de EU. Dat wanneer je een zekere zeggenschap hebt in
een beursvennootschap (in NL ligt dat bij 30%), dat je dan verplicht bent om op de resterende
aandelen een bod uit te brengen, om zo de minderheidsaandeelhouders van die doelvennootschap te
beschermen. Straks meer over die verplicht-bod regeling.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kleinganseijm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now