Les 1: Visie op ouderschap door de jaren heen & ouderschap in ontwikkeling
Visie op ouderschap door de jaren heen: reizend museum voor ouders en opvoeders
opvoedadviezen worden al eeuwen gegeven
Moderne tijd - predikanten verspreiden opvattingen over hoe ouders moeten opvoeden
- godsdienstig geïnspireerde opvoedingsadviezen
19de eeuw - belang van gezonde leefwijze en hygiëne kwam erbij
- geestelijken hadden in moreel opzicht autoriteit
Eind 19de eeuw - onderwijzers gaven ook advies
Vanaf 1900 - moeders spelen een rol als opvoedingsvoorlichters
- aandacht voor pedagogische aspecten
Sandberg en Gunning: richten Nationaal reizend museum voor ouders en opvoeders op
Intentie en doel:
In grotere steden oudercursussen opzetten
Verdeling, verdieping en wetenschappelijke opvattingen van de taak van de ouders en opvoeders
hoger peil brengen der gezinsopvoeding
Sandberg Gunning
stammoeder van oudervoorlichting vond onderwijs voor moeders niet nodig
concludeerde dat je moederschap moet leren het leven is een leerschool
pleitte voor het oprichten van een opleiding hij vindt dat Sandberg voorbij ging aan de rol
voor moeders waarin zij geadviseerd worden van vaders
om zo goed mogelijk te handelen en hun
kwaliteit als opvoeder constant te verbeteren
Sandberg: benadrukte de ouder in zijn rol als opvoeder
vond dat ouders zich bewust moeten zijn van hun innerlijke leven en richtingsgevoel, met als doel
inzicht te krijgen op de behoeften van het kind en daaraan sturing geven.
1. Ouderschap als crisis
= aandacht voor wat ouderschap voor ouders betekent, hoe gaat het met hen
ouders geven aan dat ze een lichte of ernstige crisis ervaren bij de overgang naar ouderschap
Verklaringen: mensen hebben weinig of geen voorbereiding gehad + kind en verantwoordelijkheid komt
niet geleidelijk + ouderschap is onomkeerbaar
2. Krampachtig ouderschap
= ouderschap wordt als zwaar ervaren
1945-1970:
- Deskundige opvoeding gezien als meest invloedrijke factoren in het functioneren van de
samenleving
- Eisen die aan ouders werden gesteld waren dan ook erg hoog
- Ouders dienden aan zichzelf te werken, niet voor hun eigen ontwikkeling maar om een goede
opvoeder te zijn
Vanaf jaren 70: een plotselinge verandering na verschijnen van methodeboeken
auteurs constateerden dat opvoeding in praktijk vaak niet goed genoeg was, maar ze verweten niet
langer de ouders, wel de deskundigen die niet waarmaakten wat ze pretendeerden
ouders verdienen medeleven
2. Positief ouderschap
1
, ouders slaagden er in om een omgang met hun kinderen te ontwikkelen waarin zijzelf en de kinderen
zich goed konden vinden
authenticiteit van ouders werd gezien als belangrijke factor van ouderschap
vertrouwen in de ouder werd uitgesproken
ouderschap ging steeds meer over het maken van individuele keuzes, over ouders die
verantwoordelijk zijn voor hun eigen geluk en dat van hun kinderen en het opvoeden dat men niet
moet leren, maar KAN leren
Huidige tijd:
- ouders verantwoordelijk voor geluk van hun kinderen + opvoeden kan je al doende leren
- opvoeden moet vooral leuk zijn + goede opvoeding is maakbaar ouders moeten prestaties leveren
“effectief opvoeden”
- insinuatie: directe relatie tussen ontwikkeling van kinderen en thuissituatie
niet-eenduidige info maakt de kans op onzekere en afhankelijke ouders
krampachtig ouderschap
- ouders worden in toenemende mate verantwoordelijk gehouden als hun kinderen in publieke ruimtes
zich niet gedragen of op school onvoldoende hun best doen
- opvoeden is steeds meer een individuele aangelegenheid we vinden privacy en onafhankelijkheid
belangrijke waarden
- problematisch gedrag wordt sneller gediagnostiseerd en behandeld, terwijl niet altijd nodig is
- ouders maken snel gebruik van professionele hulpverlening
- jeugdwet (zo kan dure zorg worden beperkt door problemen op voorhand te signaleren, niet teveel
en te snel te problematiseren en de eigen kracht van ouders te versterken)
4. Krachtig ouderschap
Doel jeugdwet:
Rol van ouders veranderen
uders bevorderen om bij opvoedvragen en problemen minder afhankelijk te zijn van zorg doordat
zij vaker en eerder gebruik maken van de mogelijkheden die ze zelf hebben
ouders de regie van hun eigen leven en die van hun kinderen zelf in handen te laten nemen
nadruk op versterken, uitbreiden en gebruiken van sociaal netwerk op deze manier minder
zorgafhankelijkheid en doorverwijzing
sterk netwerk kan een beschermende factor zijn
nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen vragen een ander manier van denken, een andere
houding en anders handelen van ouders
ouders moeten zelfredzamer zijn en hiervoor gebruik maken van sociaal netwerk samenredzaam
Recente heersende opvatting: Ouders als ervaringsdeskundigen
=deskundigheid moet niet in eerste plaats uit standaardkennis over ouderschap bestaan, maar ouders
moeten zelf kunnen bepalen welke vragen opgepakt worden
ouders worden onvoldoende herkend in hun deskundigheid, om hier zicht op te krijgen is een co-
creactieperspectief nodig. Dit kan men bekomen door in dialoog met professionals en wetenschappers 3
vragen te stellen en beantwoorden:
Wat willen de ouders weten?
Wat willen de ouders bereiken?
Wat willen de ouders kunnen?
Ouderschap in ontwikkeling
2
, Wat verstaan deskundigen onder ouderschap:
deel van identiteit als je kinderen hebt
ouders zijn formeel aanspreekbaar
ouderschap duurt levenslang
leidt tot gevoelens van kwetsbaarheid en wijst op een zich primair verantwoordelijk willen voelen
voor de opvoeding en het welbevinden van kinderen
oe ouder heeft als taak zoveel mogelijk tradities, wijsheden en inzichten over te brengen op het
kind
ouderschap staat niet gelijk aan opvoederschap, opvoederschap is een onderdeel van ouderschap
Ouderschap als prestatie: er wordt steeds meer van ouders verwacht
onderzoek toont aan dat ouders die betrokken zijn bij het leergedrag van hun kinderen, dit leer- en
levensvaardigheden van kinderen vergroot
Leergerichte activiteiten ondernemen is onvoldoende, het is belangrijk dat zij het op een
duidelijke manier doen die past bij ontwikkelingsniveau van het kind
Ouders moeten kinderen complimenten geven als het goed gaat
Ouders moeten een veilige en stimulerende speel- en leeromgeving aanbieden
Wat betekenen deze verwachtingen voor ouders:
- Weinig onderzoek naar, enkel kindgerichte en schoolgerichte kijk
- Ouders moeten meer presteren dit vraagt om aandacht voor ouderschap en oudervieringen
- Door grote verwachtingen van ouders is het steeds moeilijker om aan goede ouderervaringen te
komen en hierdoor kunnen ouders onzekerder worden.
Positieve ouderervaringen:
Kunnen ouders zich zekerder en emotioneel sterker voelen
Risicofactoren uit verleden kunnen hierdoor herstellen
Ouderschap is meer dan opvoeden: ouders ervaren opvoeden anders dan ouderschap
ouderschap als zwaarder ervaren (opvoeden+ huishouden+ sociale contacten+ werken)
als ouders niet goed in hun vel zitten beïnvloedt dit het opvoedingsgedrag negatief en omgekeerd
Ouderschap is een levenslang leerproces:
- Het zorgt voor een unieke combinatie van stress en beloning
- Ouderschap is een levenslang proces dat verandert en ontwikkelt
- Proces waarin interactie is tussen kind, ouder en omgeving en ouders als kind worden beïnvloed
- Proces dat verandering teweeg brengt binnen partnerrelatie, familie, op gebied van sociale en
emotionele vaardigheden en het vormen van een nieuwe identiteit
Fasen en opdrachten van ouderschap:
Voorstellen van toekomstig ouderschap en zich hierop
voorbereiden
1. Voorstellingsfase
Evalueren van relatie met hun eigen ouders
(zwangerschap tot
Accepteren van zwangerschap en voorbereiden op geboorte
geboorte)
thema’s: ‘controle en verlies van controle’ en
‘gescheidenheid en verbondenheid’
Baby leren kennen en zich hieraan hechten
Ouderrol accepteren en zichzelf leren kennen als ouder
Leren reageren op kind balans zoeken tussen loslaten en
2. Voedingsfase
vasthouden
(geboorte tot 1-1,5j)
Veel vragen rond waar ze hun prioriteiten leggen balans
eigen identiteit en zichzelf als ouder
Andere bestaande relaties veranderen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller orthostudent123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.