Samenvatting economie van boek Leidraad economie, powerpoints en notities uit de les. Uitgebreid samengevat. Corona-editie, sommige hoofdstukken zijn ingekort alles wat te kennen is voor het examen in 2020 staat erin. 17/20 in eerste zit
Inleiding
4 economische werelduitdagingen:
➔ Groei wereldeconomie groter dan bevolkingsgroei
➔ Groei minder ontwikkelde landen versnellen
➔ Rol overheid versterken:
◆ Betere welvaartsverdeling
◆ Ingrijpen bij marktfalen
➔ Vervuiler betaalt
Productiviteit = sleutel welvaart
➔ Door verandering productieproces meer produceren
➔ Meer aanbod zorgt voor lagere prijs
Rol overheid vrije markt:
➔ Voorwaarden scheppen voor goed-functionerende vrije markt
◆ Groot aantal spelers op vraag- en aanbod markt
◆ Homogene producten
◆ Vrije toegang tot markten
◆ Alle marktpartijen zijn perfect geïnformeerd
➔ Overheid moet boven markt staan
5 Belgische economische uitdagingen:
➔ Wegwerken overheidsschulden en uitbouw efficiënt overheidsapparaat
➔ Integratie via arbeidsmarkt (ook voor nieuwkomers)
➔ Hoe welvaart verdelen
➔ Opvang vergrijzing
➔ Milieu, CO2 neutrale groei met focus op welzijn bevolking
1
,Olivia Galle
Hoofdstuk 1: Wat is economie en hoe
denken economen?
1. De twee betekenissen van het woord
“economie”
The Economy:
➔ Economie als werkelijkheid
➔ Behoefte bevrediging centraal
➔ Produceren, verdelen en aanwenden middelen die behoeftebevrediging vervullen
Economics:
➔ Economie als menswetenschap
➔ Schaarste verschijnsel = de beperking van mogelijkheden om alle behoeften te
bevredigen
➔ Adam Smith (1723-1790): “Wealth of Nations”
◆ Grondlegger klassiek liberale economisch denken
◆ Periode van: Verlichting, Industriële Revolutie en uitbreiding wereldhandel
2. De kern van het economisch probleem:
schaarste verplicht tot kiezen
2.1 Schaarste
➔ Behoeften = tekorten (iets wat we tekort komen en willen)
➔ Productie = voortbrengen van middelen tot behoeftebevrediging
◆ Tot stand door inzetten productiefactoren
➔ Schaarsteverschijnsel of welvaartstekort = spanning tussen behoeften en middelen
◆ Relatief: verschil in tijd en ruimte
◆ Toename van middelen volstaat niet om probleem op te lossen
2.2 Economisch handelen is kiezen
➔ Schaarste van beschikbare middelen verplicht tot kiezen
◆ Kiezen op basis van:
● Voorkeuren
● Preferenties
● Prioriteiten
2
,Olivia Galle
➔ Alternatieve aanwendbaarheid: baten en offers:
◆ Baten = opbrengsten van keuze
◆ Offers = kosten van keuze
◆ ‘Kiezen is verliezen’
➔ Schaarste:
◆ Geen absoluut tekort
◆ Legt beslag op ingezette middelen, deze kunnen niet meer voor andere
doeleinden aangewend worden
➔ Keuzes worden niet enkel op individueel/gezins- niveau gemaakt
◆ Ook collectief (groepen, organisaties, landen)
◆ Niet monetaire factoren spelen ook rol (vrije tijd, psychologische voldoening,
status, cultuur…)
➔ Opportuniteitskosten = waarde van gederfde baten van beste alternatief dat niet
gerealiseerd werd
➔ Kiezen volgens optimalisatie-principe:
◆ Met schaarse middelen een zo groot mogelijke bevrediging van behoeften
◆ Doelmatig handelen om welvaart te optimaliseren
◆ Maximaliseren van baten en minimaliseren van offers
3. Behoeften
➔ Economie is wetenschap die menselijk handelen bestudeert in streven naar
behoeftebevrediging en daarvoor schaarse middelen inzet
3.1 Soorten behoeften
Individuele behoeften:
➔ Rangschikken volgens graad noodzakelijkheid
◆ Primaire behoeften (behoud van leven zelf en zekerheid)
◆ Hogere behoeften (leven aangenamer maken, piramide Maslow)
Collectieve behoeften:
➔ Gemeenschap bepaalt hoeveel middelen voor bevrediging van welke behoeften
worden ingezet en wie hiervoor moet betalen
3.2 Kenmerken van behoeften
➔ Verzadiging (wel terugkerend in tijd)
➔ Veelvuldig en onbeperkt (onbeperkte karakter behoeften verklaart streven naar meer
productie)
➔ Rangorde in belangrijkheid
◆ Verschillend per individu afhankelijk van voorkeuren of preferenties
◆ Gelden ook voor maatschappij in geheel (collectief)
3
, Olivia Galle
➔ Aard behoeften en rangorde → dynamisch: veranderlijk in tijd en ruimte
4. Economische goederen
➔ = schaarse middelen om behoeften te bevredigen
➔ = materieel (goederen) of immaterieel (diensten)
4.1 Kenmerken van economische goederen
➔ Schaars: er moet voor betaald worden
➔ Vrije goederen (=zon, lucht, zeewater)
➔ Nuttig: objectief en subjectief, geen waardeoordeel
Consumptiegoederen & investeringsgoederen:
➔ Consumptiegoederen: om te consumeren
➔ Investeringsgoederen: om te produceren
➔ Beide finale goederen
Intermediaire goederen & finale goederen:
➔ Intermediaire goederen: gebruikt in productieproces voor finale goederen
➔ Finale goederen: afgewerkt product, geen verdere bewerking nodig
Individuele goederen & collectieve goederen:
➔ Individuele goederen:
◆ Op basis van individuele voorkeuren
◆ Aangekocht tegen marktprijs
◆ Individueel toegeëigend
◆ Uitsluiting van alle andere consumenten
➔ Collectieve goederen:
◆ Op basis van collectieve voorkeuren
◆ Er bestaat geen marktprijs
◆ Geen uitsluiting van andere consumenten
◆ Overheid organiseert en subsidieert
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller olivia1galle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.
