Summary
volledige samenvatting Europa: geschiedenis en instellingen BA1
- Course
- Institution
samenvatting Europa geschiedenis en instellingen BA1 KU Leuven campus Antwerpen Ik behaalde 13/20 met deze samenvatting
[Show more]
2 reviews
By: vacayaug2021 • 3 year ago
By: lizab • 4 year ago
Seller
Follow
taalkundestudent
Reviews received
Content preview
Europa: geschiedenis en instellingenInleiding
Inleiding
• Gaat over heel Europa, niet enkel de Europese Unie
• Talen zijn een belangrijk concept voor inzicht in het verleden (verhalen)
• Talen dienen als dinstinctive feature = het feit dat ik Nederlands spreek en iemand anders
Engels, dat maakt mij al anders dan die persoon
• Als je in een gebied woont zonder specifieke taal, bv Catalonië en België, dan krijg je
discussies rond identiteit
Taal als factor in (de geschiedenis van) Europa
Talen
• Zijn er heel veel, kunnen verdwijnen en evolueren
• Taal als distinctief kenmerk in Europese cultuur en politiek
o Distinctief: iedereen wordt geïdentificeerd met de taal die hij spreekt: iemand die
Arabisch spreekt wordt ermee geassocieerd, ook als je ergens anders leeft, dan ben
je meteen buitenstaander
o Voorbeelden:
o Nationale literatuur vs vreemde literaturen
▪ Identificatie van iemand is sterk geassocieerd met taal → nobelprijs:
Oostenrijkse kranten zeggen ‘wij’ hebben nobelprijs
o Nationale belangen vs Europese of andere nationale belangen
▪ Europese Unie wordt gekenmerkt door consensuspolitiek: als niet iedereen
toestemt is het niet goed → waar beginnen en eindigen nationale en
Europese belangen?
▪ Vb: Frankrijk houdt alle verandering tov landbouw tegen (nu nog veel) uit
eigenbelang, eigen boeren beschermen
o Autochtonen (sprekers van de lokale taal) vs allochtonen
1
, ▪ We denken allemaal in kaders en verbinden dingen met ideeën, bv West-
Vlaming of Brabander/Limburger?
o Staatsgrenzen vs taalgrenzen
▪ Taalgrenzen na WOII: min of meer nationale staat = gebied waar 1 bepaalde
taal gesproken wordt (België uitzondering), kan ook gedwongen worden,
klopt niet helemaal
o Taalpolitiek
▪ Die taalgrenzen zijn na WOII de basis geworden van de politiek,
zelfbeschikkingsrecht der volkeren (Volkenbond) = voorloper Verenigde
Naties
• ! Natie = volk ! → leden van de organisatie zijn niet de volkeren
maar de staten! = heel vreemd, bv Catalonië heeft geen stem in EU
of VN dus is intern in de staat, EU kan hier niet over beslissen
o Nationale identiteiten (stereotypen)
• Oorsprong taal als distinctief kenmerk in Europese cultuur en politiek:
o J.G. von Herder (1744-1804): Iedereen is verschillend → diversiteit = essentie van
het menselijk bestaan → talen als distinctief kenmerk
▪ Duitsland °1871! Dus was ervoor maar toch zeggen we dat hij Duitser is
▪ Herder: iedereen is verschillend, het feit dat dat zo is maakt ons mensen
uniek, iedereen is uniek → kenmerkend voor de mens
• Niet haarkleur, … onderscheidt mens van elkaar maar hun taal →
elke vogel zingt zoals ie gebekt is = cruciaal idee
o 19-20e eeuw: politieke praktijk: mensen indelen in groepen/volkeren/landen/staten
~ verschillen (met alle gevolgen van dien…)
▪ Na Franse revolutie is idee van verschillen gemeengoed geworden, mensen
indelen in groepen op basis van taal ipv woonplaats etc → vandaag de dag
ook nog zo!, nationalisme en racisme gaan terug tot deze theorie
• Verticale en horizontale taalidentiteit
o Politiek voeren op basis van zo’n principes: als taal zo belangrijk is als
identificatiemiddel, als er groepen op gebaseerd en gehiërarchiveerd (BE: Frans vs
Vlaams/NL → tot op vandaag Wallonië NL niet verplicht, in Vlaanderen Frans wel!)
o Omgaan met talen als onderscheidend middel kan je horizontaal of verticaal
o Verticaal: iedereen heeft het recht om anders te zijn (individuele identiteit)
▪ Hogere orde (autoriteiten) past zich aan aan de taal van de lagere orde
(gewone mens) → vorst doet best om met plaatselijke bevolking in
plaatselijke taal te spreken → iedereen recht om eigen taal te spreken
o Horizontaal: kenmerk waarmee men geografisch en cultureel tot een bepaalde
gemeenschap gerekend wordt (groepsidentiteit)
▪ In Vlaanderen bv moet je Nederlands spreken, hier wordt belang van de
groep/omgeving en unificerend/versterkend vermogen van een taal
onderstreept → discussie: Fransen eisen in eigen taal bediend te worden
▪ Taalwetten: Franstaligen verzetten zich tegen tweetaligheid omdat ze geen
Nederlands willen spreken, Walen willen in regio waar Franstaligen in
meerderheid zijn dat Frans enige taal moet zijn → daarom is in Vlaanderen
enkel Nederlands officiële taal
• Talen roepen zeer sterke gevoelens op
o Nadruk op eigen taalidentiteit riekt naar onwelvoeglijk nationalisme
2
, ▪ Belang van het Nederlands als taal voor onderwijs etc wordt vaak
afgeschilderd als nationalistisch etc
• Rijksuniversiteiten: Gent en Luik
▪ Jaren 70 Leuven: universiteit was in Leuven en had daar Franstalige afkeer,
door grondwetsherziening en taalgrens lag Leuven in NL gebied, hoger
onderwijs in Frans in Vlaanderen kon niet meer
o Andere talen worden ervaren als een bedreiging van de eigen comfortzone
▪ Vreemde talen worden gezien als bedreigend, in stad hoor je alle vreemde
talen door elkaar, voor onze generatie is dat normaal maar 30-40j geleden
was dat niet normaal → wordt door de locals die andere taal niet kennen als
bedreigend gezien
o Meertaligheid vaak ervaren als cosmopolitische pedanterie en neerbuigend tov
‘gewone’ mensen
▪ Mensen die meerdere talen spreken worden geassocieerd met hogere
opleiding en cosmopolitisch (niet-patriottisch), pedanterie (jeugd van
tegenwoordig vervangt woorden door Engelse woorden) → roept harde
emoties op
• Het probleem van de Europese identiteit
o Er bestaat geen Europees als taal → geen Europese cultuur, identiteit,
samenhorigheid?
▪ Europese identiteit: terug naar idee van Herder → taal als basis van
gemeenschap is probleem, want ‘Europees’ bestaat niet
• Als je niet iedereen onder 1 Europese noemer kan krijgen, kan je
dan wel spreken over Europese identiteit?
o ‘Eenheid in verscheidenheid’ = holle slogan
▪ Slogan Europese Unie = +- idee van Herder: wat ons kenmerkt, is dat er
eigenlijk geen gezamenlijk kenmerk is (eenheid is verscheidenheid)
• Talen als ‘distinctief’ kenmerk kunnen niet meer weggedacht worden → we moeten ermee
leren leven
o Taal als distinctive feature is problematisch doordat het sociale, politieke, raciale etc
elementen oproept, onmogelijk om op een andere manier te gaan denken
o ! examen: een keer dat een bepaald concept/idee uitgesproken en verspreid is, is
het onmogelijk om dat terug uit iedereens hoofd te kloppen, enkel door catastrofe
bv einde van de wereld → waarbij dit soort concepten kan weggedacht worden
▪ Een keer dat iets zo geformuleerd is, denken we altijd in zulke categorieën,
iedereen denkt zo! → hierdoor is het bijna onmogelijk om racisme etc uit te
roeien, zolang die in hoofden van iemand zitten zullen die geuit worden →
als er gediscussieerd wordt over zulke dingen wordt het vaak een welles-
nietes-spelletje (jij bent wel/niet zo)
▪ Alle info die wij verzamelen wordt in zwart-wit categorie verzameld, we
denken in tegenstellingen
Meertaligheid
• Meertaligheid als realiteit?
o Verdwijnen er talen?
▪ Men weet niet hoeveel talen er zijn, men telt ze door ze te onderscheiden
van andere talen
3
, • Verschil tussen taal en dialect: a language is a dialect with an army
and a navy → taal is officieel dat verbonden wordt met de staat
• Wat te doen met dode talen? Meetellen of niet?
▪ Schattingen: schommelingen over mate waarin talen zullen verdwijnen
verschillen ontzettend hard
▪ Verschillende oorzaken waarop talen verdwijnen: kleine taal die zich laat
verdwijnen in functie van belangrijkste grote taal kan snel en plotseling gaan
(verandering officiële taal); talen kunnen zich aanpassen aan belangrijke
talen, stilistische en taalkundige elementen overnemen
o Globalisering en het einde van de natie-staat
▪ Als je op straat loopt hoor je tientallen talen
▪ Probleem van globalisering: door communicatiemiddelen en technologie
informatie die traditioneel tot 1 taalgroep werd beperkt, als je vroeger naar
Franse tv wou kijken moest je antenne veranderen, nu is alles veel
toegankelijker
▪ Schijnbaar is de identificatie van staat met 1 taal
• Tsjechoslowakije: is in midden jaren 90 vrijwillig gesplitst
• Traditioneel beeld van taal en staat, globalisering maakt deze kaart
onjuist
• Nationalisme heeft voor deel te maken met structuur die nu in vraag
wordt gesteld
▪ Folder ‘multilingual London’: meer dan 300 talen in Londen, zorgt voor
spanning want alles is in 1 taal, ook controle door staat, is dus makkelijker
als gewoon iedereen 1 taal spreekt ipv 300 verschillende
• Bv misdadigersbende spreken eigen taal, politie kan ze niet
verstaan, moeten tolk inhuren voor vertaling, dialecten zorgen
daarbij voor juridische problemen
o Moedertaal =/= nationale of schooltaal!
▪ Globalisering zet vaste ideeën op losse schroeven
▪ Idee dat moedertaal officiële taal in land is waar de persoon woont is niet
meer correct vandaag de dag
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller taalkundestudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now