Hi, hier een aardrijkskunde samenvatting van hoofdstuk 4 uit het BuiteNLand boek. De samenvatting is overzichtelijk en de begrippen zijn dikgedrukt en hebben een andere kleur, zodat je ze makkelijk kunt opzoeken! Hopelijk heb je er wat aan en succes!
paragraph 6 misses... but for the rest good summary
Seller
Follow
abcd3
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 4 – herhaling: wereld
4.1 Patronen: welvaart en welzijn
Welvaart
Wereldsysteem: centrum – semiperiferie – periferie
BRIC(S)-landen: Brazilië, Rusland, India, China, South Afrika – sinds 2000 een
snelle economische groei doorgemaakt
Verschillen in welvaart kun je meten door te kijken naar:
1) Bruto binnenlands product per hoofd (bbp/hoofd)
➢ Nadelen:
➔ Waarde van $1 verschilt tussen landen >> bbp uitdrukken in
koopkracht
➔ Alleen de inkomsten van de formele sector tellen mee – informele
sector niet
➔ Bbp is een gemiddeld getal
• Grote regionale ongelijkheid >> gebruikmaken bruto regionaal
product per hoofd (brp/hoofd)
• Grote sociale ongelijkheid >> gebruik Gini-coëfficiënt
2) Samenstelling beroepsbevolking
➢ Hoe hoger het economische ontwikkelingspeil van een land, hoe grotere
deel van de beroepsbevolking in de formele dienstensector werkt
Vroeger was de rol van arme landen in de mondiale economie vooral het leveren
van goedkope arbeidskrachten en van grondstoffen
➔ Economie kwetsbaar als land is afhankelijk is van een of enkele
grondstoffen: mislukken v. oogst – prijzen op wereldmarkt kunnen
fluctueren
Uitschuiving: proces van verplaatsing van bedrijven en functies vanuit een centrum
naar buiten (met diensten = outsourcing)
➔ Veel arme landen minder afhankelijk van de grondstoffenexport
Welzijn
Kijken naar VN-ontwikkelingsindex – koopkracht, analfabetisme,
levensverwachting – hoe dichter bij 1,0 des te hoger het welzijn
Voedselzekerheid – gezondheidszorg – drinkwatervoorziening – onderwijs
, 4.2 Patronen: demografisch, cultureel en politiek
Spreiding en groei van de bevolking
De bevolkingsspreiding kun je verklaren vanuit:
1) Verschil in natuurlijke mogelijkheden
➢ Vruchtbare kustgebieden + brede rivierdalen op gematigde breedte:
hoogste bevolkingsdichtheid
➢ Bevolkingsspreiding en bevolkingsdichtheid kun je mede verklaren vanuit
de natuurlijke mogelijkheden van een gebied
2) Ligging – vooral relatieve ligging
3) Koloniale verleden – vooral kustzone met koloniaal verleden
De bevolkingsomvang van een gebied kan op twee manieren veranderen:
1) Hoog geboorteoverschot
– natuurlijke bevolkingsgroei – vruchtbaarheid daalt wereldwijd sinds 1970,
maar absolute groei neemt nog toe
➢ Vooral arme landen kennen hoge vruchtbaarheid, oorzaken:
• Demografisch: jonge leeftijdsopbouw – kindersterfte is hoog door
slechte voedselsituatie en medische voorzieningen
• Sociaal: jonge vrouwen lage opleidingsniveau – stijging
opleidingsniveau = daling vruchtbaarheid
• Cultureel: stimuleren krijgen van veel kinderen
• Economisch: toename welvaart = daling vruchtbaarheid
• Geografisch:
>> arme landen: hoog verstedelijkingstempo, maar lage
verstedelijkingsgraad – vruchtbaarheid in stad lager dan
platteland – hoge demografische druk
>> rijke landen: daling vruchtbaarheid, stijging levensverwachting
- toename vergrijzing: toename demografische druk
➔ Rijken andere positie binnen demografisch transitiemodel
2) Migratie
➢ Mondiaal belangrijkste migratiebeweging: zuid naar noord
➢ Armen op zoek naar betere levensomstandigheden of veiligheid
➔ Definitief of tijdelijk (arbeidsmigratie)
➢ Binnen landen: trek van platteland naar steden (verstedelijking of
urbanisatie)
Oorzaken hoge verstedelijkingstempo:
• Trek van platteland naar stad
• Jonge stadsbevolking heeft hogere vruchtbaarheid en levensverwachting
• Groei van steden >> omringende plaatsen opgeslokt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller abcd3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
