Hi, hier een aardrijkskunde samenvatting van hoofdstuk 7 uit het BuiteNLand boek. De samenvatting is overzichtelijk en de begrippen zijn dikgedrukt en hebben een andere kleur, zodat je ze makkelijk kunt opzoeken! Hopelijk heb je er wat aan en succes!
Rivieren: het lengteprofiel van de rivier
Stroomgebied: verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en
grondwater via de zijrivieren in de hoofdrivier stoomt
Waterscheiding: grens tussen de stroomgebieden (gebergten)
Stroomstelsel: rivier met al haar zijtakken
Verval: hoogteverschil tussen beide plaatsen
Verhang: gemiddelde hoogteverschil per kilometer
Debiet: totale afvoer van een rivier
Piekafvoer: sterk stijgende waterpeil in een korte periode
Het lengteprofiel bestaat uit:
1) Bovenloop: hoog in de bergen – grote stroomsnelheid en erosie
2) Middenloop: vlakkere deel – daling stroomsnelheid en horizontale erosie
3) Benedenloop: dicht bij de monding waard de rivier langzaam door een brede
riviervlakte meandert en sediment afzet
Regiem: ritme van waterafvoer gedurende een jaar
>> bepaald door herkomst van water waarmee een rivier gevoed wordt
Onderscheiding drie typen rivieren:
1) Gletsjerrivier: gevoed door smeltwater
2) Regenrivier: gevoed door regenwater
3) Gemengde rivier: smeltwater en regenwater
Het dwarsprofiel van de rivier
Opgeworpen aarden heuvels: terpen of woerden
Uiterwaard: tussen rivier en winterdijken – kan bij hoogwater overstromen
Zoveel mogelijk gebruiken: relatief lage zomerdijken aangelegd
Sediment alleen nog terecht in de uiterwaarden en rivierbedding
>> steeds hoger >> dijken voortdurend verhogen
Mens en natuur
Rivieren gekanaliseerd voor scheepvaart
Bochten rechtgetrokken – kribben en stuwen met sluizen opgebouwd
Verstening >> regenwater stroomt sneller naar de rivier
, Kortere vertragingstijd
Klimaatverandering >> onregelmatigere neerslagregiem
>> vaker piekafvoer
>> opvangen: retentiegebieden aangelegd: waterbergende gebieden kunnen bij
hoge waterstanden gecontroleerd overstromen
De delta wordt bescherm door primaire en secundaire keringen
Kust: dynamiek aan de kust
Zachte kust: duinen, wadden, estuarium (trechtervormig mondig waar zee en rivier
elkaar ontmoeten)
- Opgebouwd uit zand en kenmerkt zich door een hoge dynamiek, veroorzaakt
door:
1) Zeestroming: constante stroming van zuid naar noord
2) Getijdenstroming: vloed – zuid > noord, eb: noord > zuid
3) Opbouw: zomer > aanlandige wind en getijdenwerking zand aangevoerd
4) Afbraak: herfst en winter > harde wind of hoge volgen vindt kustafslag
plaats
>> versterkt bij een combinatie van springtij
- doodtij: verschil tussen eb en vloed is minimaal
Harde kust: minder dynamiek door de mens gemaakt, zeedijken, primaire dammen
en waterkeringen
Mondiale klimaatveranderingen: te maken met relatieve zeespiegelstijging
Veroorzaakt door bodemdaling in combinatie met absolute
zeespiegelstijging
7.2 Wateroverlast: beleid
Rivieren: ruimte voor de rivieren
Nieuwe beleid:
- Naast veiligheid meer aandacht voor natuurontwikkeling en ecologische
diversiteit
- De te nemen maatregelen moeten over het héle stroomgebied gaan
Actiepunten ‘Ruimte voor de Rivier’:
1) Kribverlaging en plaatsen van langsdammen > snellere afvoer en minder
opstuwing
2) Verdieping zomerbed > toename afvoercapaciteit en verlaging waterpeil
3) Natuurlijke overs creëren > ontstaan rijke natuur
4) Verwijderen v. zomerdijken > rivier bij hoogwater meer ruimte
5) Nevengeulen aanleggen in uiterwaard > toename afvoercapaciteit
6) Uiterwaardvergraving > toename bergingscapaciteit
7) Natuurontwikkeling: aanplanten van ooi- of oeverbossen en het creëren van
natte en droge natuur
8) Verwijderen van obstakels in het winterbed > bevordering doorstroming
9) Dijkversterking of dijkverzwaring > dijk stabieler
10) Dijkverplaatsing > uiterwaard breder en rivier meer ruimte:
riverbedverruiming
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller abcd3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.
