Summary
Samenvatting: sociaal werk en sociale rechtvaardigheid - 15/20
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting, sociaal werk en sociale rechtvaardigheid, sociaal werk, HoGent.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
creteurrhune
Reviews received
Content preview
Sociaal werk en Sociale rechtvaardigheid:Les 1: Sociale rechtvaardigheid als sociaal-politiek en handelingskader voor het
sociaal werk
1. Inleiding: sociale rechtvaardigheid als ‘essentially contested concept’
Essentially contested concept: concept waar iedereen de waarde van inziet, maar
over de invulling is veel discussie
1.1 Sociale rechtvaardigheid
Rechtvaardigheid: krijgen waar men recht op heeft, zodat volwaardig kan
deelgenomen worden aan de samenleving
Iedereen gelijk voor de wet, gelijke kansen, gelijke rechten en plichten.
Het sociale: we streven naar rechtvaardigheid voor iedereen in de samenleving
Sociale rechtvaardigheid: zorgen dat iedereen binnen een sociale structuur
rechtvaardig behandeld wordt
Iedereen krijgt waar hij/zij recht op heeft, zodat hij/zij kan deelnemen aan de
samenleving.
Gericht op (ongewenste) ongelijkheden in onze samenleving = onrechtvaardig
Verdeling van rechten en plichten, middelen en kansen in onze samenleving om te
komen tot (meer) sociale gelijkheid.
Universeel begrip, maar verschillende invulling per land.
Gelijkwaardigheid: je kijkt waar je anderen eventueel moet compenseren
1.2 Rechtvaardigheid = gelijkheid?
Rechtvaardigheid intuïtief ingevuld: iedereen gelijk voor de wet
Eerlijke verdeling: iedereen hetzelfde
Toch ongelijkheden in de samenleving?
Onze samenleving is ingedeeld voor mensen die voldoen aan de norm, maar we
moeten onze middelen verdelen en soms dingen aanpassen om iedereen dezelfde
kwaliteit van leven te geven.
Herverdelen zorgt voor discussie, meer kosten … MAAR is belangrijk om mensen te
laten ontplooien.
vb. overheidsinterventies – keuzes maken in herverdeling
Gelijke verdeling: energiepremie voor alle gezinnen
Rechtvaardig, maar niet sociaal rechtvaardig: sommige mensen hebben een
grotere premie nodig, anderen hebben totaal geen premie nodig
Mattheus-effect: middelen van de overheid waarvan de hogere klasse ook
voordelen heeft die ze eigenlijk niet nodig hebben en mensen uit de
lagere middenklasse in de kou blijven staan (verkeerde mensen
versterken)
Ongelijke verdeling: premie op aankoop elektrische auto, ‘straf de armen’,
gemeentedecreet
Niet iedereen is in staat om een elektrische auto te kopen. (Mattheus-effect)
1
, Samenleving kijkt kritisch naar armen, terwijl er bij de hogere klasse vaak
belastingontduiking is (creatief boekhouden).
Gemeente krijgt een bedrag waarmee ze aan de slag moeten (OCMW);
grootsteden krijgen groter bedrag.
Recht op wonen:
Sociale woningen (vorm van ongelijke verdeling): sommige woningen maakt men
goedkoper voor sommige mensen
1.3 Sociale rechtvaardigheid is sociaal-politiek
Welke rol moet een overheid spelen binnen sociale rechtvaardigheid?
- Specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren of is een overheid er net voor
alle burgers?
- Tegenover welke rechten en plichten, wat verwacht een overheid van haar
burgers?
- Kan het niet nemen van verantwoordelijkheid in de samenleving gesanctioneerd
worden?
- Welke verhouding innemen tegenover burgerinitiatieven en acties uit het
middenveld?
Rol sociaal werkers: buffer tussen burger en samenleving (overheid)
- Micro-niveau: zorgen dat burgers aan en tot hun recht komen
- Macro-niveau: zorgen voor sociaal rechtvaardige verdeling door beleid (=
sociaal beleid)
Sociaal beleid: beleid waarin ongelijk verdeeld wordt en keuzes gemaakt moeten
worden
Geen strikte scheiding/onafhankelijkheid tussen middenveld en overheid:
middenveld wordt gesubsidieerd door de overheid
Gevolg: middenveld kan niet heel kritisch zijn tegenover beslissingen van de
overheid
Civil society = maatschappelijk middenveld
1.4 Sociale rechtvaardigheid
“Mensen ongelijk behandelen voor meer gelijkheid.”
Sociale rechtvaardigheid: kijken hoe we ongelijke uitkomsten kunnen voorkomen
Essentially contested concept: eens over de waarde van het concept, maar
onenigheid over de invulling
Politiek-filosofisch: verticale relatie – relatie overheid burger (≠ warme solidariteit:
horizontaal – tussen burgers)
Koude solidariteit: overheid beslist hoe dingen in de samenleving verdeeld
moeten worden zonder deze personen persoonlijk te kennen, we doen het voor
iedereen ongeacht of we die persoon kennen – neutraal
Ongelijkheid in de samenleving: sociale rechtvaardigheid is een proces/ ideaal
(streven naar sociale rechtvaardigheid)
Te meten via verschillende factoren, verschillende invullingen:
2
, - Verdeling van rijkdom.
- Verdeling van kansen tot persoonlijke ontwikkeling en ontplooiing.
- Verdeling van sociale voordelen.
- Verdeling van mogelijkheden tot participatie in de samenleving.
Ongelijk behandelen: groep mensen meer ondersteunen zodat ook zij een gelijkere
positie in de samenleving kunnen bekomen
Het is altijd een doel – ongelijkheid in de samenleving zal nooit verdwijnen en wordt
in sommige situaties ook aanvaard.
vb. hogere verloning voor artsen: lange studies, grote verantwoordelijkheid …
Equity: gelijkwaardigheid – zorgen dat iedereen vanuit zijn eigen eigenschappen
gelijk aan de start komt
Equality: gelijkheid – iedereen hetzelfde geven
2. Sociale rechtvaardigheid als sociaal-politiek kader voor het sociaal werk: de
ontwikkeling van ‘gunst’ naar ‘recht’
Gunstkarakter: vrijwillig sociale diensten verlenen vanuit menslievendheid of
naastenliefde
vb. voedselbedeling aan de arbeidersklasse georganiseerd door de kerk of rijke
burgervrouwen
Rechtenkarakter: het structureel garanderen van ondersteuning bij de realisatie van
menselijke waardigheid en sociale rechtvaardigheid
Mensenrechten: je hebt er recht op omdat je mens bent
Ontstaan na WOII (1948): men wou situaties zoals deze in de toekomst voorkomen
– mensen in hun mensheid respecteren
Sociaal werk = hybride: we vertrekken vanuit recht, maar er blijven stukken van
gunst bestaan
Gunst: Recht:
Tekortkomingen Krachten –
mogelijkheden
Sociale controle Emancipatie
(Overheids)paternali Gebruikersparticipati
sme e
Private sfeer Publieke sfeer
Selectiviteit Universaliteit
2.1 Van tekortkomingen naar mogelijkheden
18e-19e eeuw: tekortkomingen
Medisch model: deficit-benadering
3
, Sociaal werk: ‘sociale tekortkomingen’, onaangepastheid van een individu of
groep mensen aan de burgerlijke waarden en normen in onze samenleving
(mensen opvoeden)
Beschavingsoffensief: classes laborieuses et classes dangereuses
Arbeiders zijn zodanig onaangepast dat ze altijd in criminaliteit vervielen –
gevaarlijke klasse die we normen en beschaving moesten bijbrengen.
Sociale kwestie: sociaal vraagstuk met betrekking tot leef- en
werkomstandigheden van arbeidersklasse, die heersende sociaal cohesie
zou kunnen verstoren
Sociale onrust vermijden: elite nam initiatieven die leef- en
werkomstandigheden van arbeidersklasse moesten verbeteren
Rol sociaal werk: beschaving bijbrengen – tekortkomingen voorkomen, herstellen of
compenseren om de sociale orde en cohesie te bewaren
vb. via de 1ste kinderwetten (positief): wetgeving die kinderarbeid verbiedt, leren
verplicht maakt en voorziet in hulpverlening aan kinderen en jongeren
- 1889: Wet op het Verbod op Kinderarbeid
- 1912: Wet op de Kinderbescherming
- 1914: Wet op de Leerplicht
Eerste initiatieven modern sociaal werk waren niet ingegeven door
menslievendheid, maar vooral gericht op het laten conformeren van de
arbeidersklasse aan bestaande waarden en normen in de samenleving.
Sociaal werk vertrok vanuit mensbeeld van sociale tekortkomingen en
onaangepastheid van arbeidersklasse aan de heersende maatschappijordening.
Na WOII: mogelijkheden
Ondersteunende benadering: kijken hoe we mensen zoveel mogelijk mogelijkheden
kunnen geven
Startpunt: mogelijkheden van mensen – individueel kijken naar wat mensen
WEL kunnen en hoe we daarin kunnen ondersteunen
vb. eigen kracht, herstelgericht werken, ervaringsdeskundigen in de
hulpverlening, zelforganisaties bij armoedebestrijding
Naast individuele ook structurele focus: maatschappelijke omstandigheden zorgen
er vaak voor dat mensen noodgedwongen op hun tekortkomingen worden
aangesproken
vb. kinderen in rolstoel kunnen vaak niet deelnemen aan regulier onderwijs, omdat
klassen niet toegankelijk zijn
Hoe maatschappelijke structuren aanpassen zodat mensen met een beperking
toch kunnen deelnemen?
Opkomst individuele hulpverlening na WOII gaf impuls aan social casework:
Social casework: benadering die inzet op krachten en mogelijkheden + aandacht
voor maatschappelijke factoren achter de diagnosen die mensen kregen
Krachtgerichte benadering: krachten van cliënten mobiliseren en leefomgeving
voor hen toegankelijk maken
Individu moet zich niet enkel aanpassen, maar ook de samenleving moet zich
aanpassen.
Het tijdperk van de mogelijkheden?
Aandacht voor tekortkomingen verdwenen?
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller creteurrhune. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70713 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now
Recently viewed by you
Package deal ·
Radon Questions & Answer Pack, 100% Correct | Grade A+
Exam (elaborations) ·
ENGLISH 090 Quiz 8 - 100% Correct Questions and Answers
Exam (elaborations) ·
Servsafe Alcohol Exam Questions and Answers (Graded A)
Summary ·
Industrial Revolution History Summary Notes: Wedgwood
Exam (elaborations) ·
UST- Ethics, Test 1 Kent Questions With Correct Answers
Exam (elaborations) ·
Chapter 7 Pharmacology Questions and Answers Latest Updated
Exam (elaborations) ·
FDLE STATE EXAM QUESTIONS & ANSWERS ALREADY GRADED A+
Exam (elaborations) ·
MACS 609 CERTIFICATION QUESTIONS AND ANSWERS (GRADED A)
