Met deze samenvatting heb ik een 8,5 gehaald voor dit vak, hopelijk hebben jullie er ook zoveel aan! Het is een uitgebreide samenvatting van het boek 'de samenleving kennismaking met de sociologie' (14de editie). Alle tentamenstof is hierin verwerkt en ook de aantekeningen van alle hoorcolleges zij...
Hoofdstuk 2 - sociologische theorieën en methoden 11
Hoofdstuk 3 - cultuur 16
Hoofdstuk 4 - socialisatie: van jeugd tot ouderdom 21
Hoofdstuk 5 - sociale interactie in het dagelijks leven 25
Hoofdstuk 6 - groepen en organisaties 28
Hoofdstuk 7 - economie, verzorgingsstaat en politiek 33
Hoofdstuk 8 - sociale stratificatie 39
Hoofdstuk 9 - mondiale stratificatie: arm en rijk op wereldschaal 47
Hoofdstuk 10 - arbeid en zorg 51
Hoofdstuk 11 - deviant gedrag 54
Hoofdstuk 12 - migratie en etnische diversiteit 61
Hoofdstuk 14.1 - seksualiteit begrijpen 64
Hoofdstuk 15 - gezin en familie 65
Hoofdstuk 16 - religie 68
Hoofdstuk 17.5 - urbanisme als een manier van leven 72
Hoofdstuk 18 - sociale verandering: moderne en postmoderne samenlevingen 73
Hermeneutiek - college 5 78
Hermeneutiek - college 6 82
1
,Hoofdstuk 1 - wat is sociologie?
1.1 - het sociologisch perspectief
Sociologie = Het systematisch onderzoek van de menselijke samenleving. De kern van de sociologie bestaat uit een
eigen perspectief dat we de sociologische visie of het sociologisch perspectief noemen.
Wat is sociologie?:
● Doet systematisch onderzoek naar de menselijke samenleving.
● Onderzoekt menselijke patronen van denken, voelen en handelen.
● Bekijkt hoe we in het bijzondere het algemene kunnen zien.
● Het bestuderen en onderzoeken van de samenleving.
● Het is interactie tussen mensen.
● Kijken naar het daadwerkelijk functioneren van de samenleving en het verbeteren van de samenleving
● Op zoek naar algemeen sociaal gedrag
○ Individuen indelen in hokjes.
○ Overeenkomsten en verschillen zoeken tussen hokjes.
○ Een van de lastigste dingen in de sociologie is dat heel veel mensen denken dat de sociologie dingen
vertelt die mensen al weten (zie je ook in de psychologie). Waar onderscheidt de sociologie zich van
‘common sense’? Zygmunt Bauman kwam met de volgende aspecten:
■ Responsible speech: alles wat sociologen zeggen is terug vindbaar, verantwoorde argumentatie.
■ Size of the field: overstijgen van de eigen sociale wereld, je kijkt verder dan je eigen ervaringen.
■ Making sense: probeert gedrag te verklaren en te interpreteren door te kijken naar de
verschillende figuraties en instituties waarin mensen zijn ingebed.
■ Defamiliarize: probeert ‘normale’ dingen te bespreken.
● VB: experiment waarbij iemand ineens andersom in de lift gaat staan. Dit vinden mensen
vreemd, maar waarom en hoe zit dat?
Verschil tussen sociologie en psychologie:
● Psychologie zoekt problemen vaak in het individu.
● Sociologie zoekt problemen vaak in de maatschappij.
● Maar dit is geen perfect onderscheid.
Voordelen van het sociologisch perspectief:
● Debunking
○ Niet alles wat we denken is altijd waar. Sociologen proberen kritisch te kijken naar dingen die we als
‘waar’ veronderstellen.
● Begrip
○ Beter begrip van de omstandigheden waarin we zitten en waarom.
● Empowering
○ Laat nadeel voor sommige groepen zien, wat mobiliserend kan werken.
● (H)Erkenning
○ Allerlei situaties en theorieën waarin je dingen van je eigen bestaan in herkent.
Nadelen van het sociologisch perspectief:
● Alles verandert altijd.
● Sociologen zijn ook mensen en dat maakt het moeilijk om afstand te houden tot hetgeen wat je onderzoekt.
● Sociologie wordt onderdeel van maatschappelijk debat.
Peter Berger omschreef het sociologisch perspectief als ‘het algemene in het bijzondere zien’. Hij bedoelde dat de
sociologie ons helpt om in het gedrag van bepaalde mensen algemene patronen te ontdekken.
De manier waarop de samenleving invloed heeft op het leven van mensen die tot verschillende categorieën behoren kan
sterk verschillen.
2
,In dit boek wordt nagegaan hoe groot de invloed is die de samenleving uitoefent op ons gedrag, onze gedachten en
gevoelens.
Emile Durkheim:
● Mensen zijn individuen, maar ook sociale wezens. Alles wat mensen met elkaar doen zorgt ervoor dat er iets
gecreëerd wordt wat zij niet als individu doen, maar wat je wel kunt bestuderen. Er is volgens Durkheim daarom
dus ook ruimte voor een aparte wetenschap voor het sociale aspect.
● Er is iets wat boven individueel is, en dat is waar een socioloog in geïnteresseerd is.
○ Als iemand uit je familie overlijdt, verdwijnt niet ineens je hele familie: er is iets wat daar nog boven hangt.
● Sociaal feit is een maatschappelijk verschijnsel dat in staat is om externe dwang uit te oefenen op het individu.
Durkheim zag deze externe dwang als positief, we moeten ons aan normen en waarden houden.
○ Het rechtsysteem is een voorbeeld van een sociaal feit.
■ Repressief recht = als je iets verkeerd doet is er vergelding nodig en moet voorkomen worden dat
iemand het nog een keer doet (vind je terug in samenlevingen met mechanische solidariteit, zie
verderop)
■ Restitutief recht = je moet met elkaar door leven dus daarom moeten wetsovertreders terugkeren
in de samenleving (vind je terug in samenlevingen met organische solidariteit, zie verderop)
● Durkheim wou laten zien dat sociologie een eigen wetenschap is.
○ Hij nam zelfmoord als aspect om aan te tonen dat sociale aspecten invloed hebben op dingen die we in
eerste instantie als individueel zien.
■ Hij liet zien dat zelfmoord sociale regelmatigheden vertoont.
■ Mensen uit Noord-Europa plegen vaker zelfmoord dan mensen uit Zuid-Europa en protestanten
plegen vaker zelfmoord dan katholieken.
○ Durkheim maakte als argument dat of mensen zelfmoord plegen heel erg veel te maken heeft met hoe
mensen ingebed zijn in hun sociale omgeving en of er hele strakke/losse regels zijn voor hoe je je moet
gedragen.
○ Aan de hand van officiële cijfers constateerde Durkheim dat bepaalde categorieën mensen eerder aan
zelfdoding doen dan andere (categorieën hierboven genoemd). Durkheim verklaarde deze verschillen in
termen van sociale integratie, ofwel hoe gehecht je bent aan een groep. Mensen met sterke sociale
banden zullen minder gauw tot zelfdoding overgaan dan meer individualistische mensen. Dit wijst op het
karakter van groepsnormen, zelfs bij iets wat we in eerste instantie zien als een individuele beslissing.
■ Intermediaire groepen zijn groepen die jou verbinden met de rest van de samenleving. Deze zijn
essentieel, want hoe hechter je binding is met deze groepen, hoe minder je geneigd bent tot
deviant gedrag (in deze context zelfmoord).
○ Hij ontdekte vier typen zelfmoorden:
■ Egoïstische zelfmoord
● Te weinig integratie
● Protestanten, ongehuwde mensen, etc.
■ Altruïstische zelfmoord
● Te veel integratie
● Zelfmoordterroristen, kamikazepiloten.
■ Anomische zelfmoord
● Te weinig regulatie (bijvoorbeeld na plotselinge heftige maatschappelijke veranderingen)
● Het is onduidelijk voor je hoe de wereld in elkaar zit. In een snel veranderende
samenleving is er voortdurend risico op dit soort anomie.
● Voorbeeld: toegenomen zelfmoord bij financiële crisis in London
■ Fatalistisch
● Te veel regulatie, je ziet niet meer dat je zelf je eigen keuzes kunt maken.
● Leden van een zelfmoordsekte.
3
, In het gedrag van afzonderlijke individuen kunnen we algemene sociologische patronen ontdekken.
Er zijn twee verschijnselen die kunnen helpen om de wereld vanuit het sociologisch perspectief te zien:
● Een bestaan in de marges van de samenleving.
○ Voor sommige categorieën mensen is het buitenstaander-zijn een onderdeel van het dagelijks leven.
Mensen die tot bepaalde groeperingen horen, zoals vrouwen, homoseksuelen, gehandicapten en
hoogbejaarden leven in de marge van de samenleving en zijn zich bewust van bepaalde sociale patronen
waar anderen nooit aan denken.
● Het doormaken van een sociale crisis.
○ Perioden waarin de samenleving veel verandering ondergaat of in een crisis verkeert, kunnen ons uit
evenwicht brengen en zorgen dat we een sociologische visie aannemen. Als bijvoorbeeld het
werkloosheidspercentage erg hoog wordt moeten de mensen die geen werk hebben wel onderkennen dat
hun leven door sociale factoren wordt beïnvloed.
Sociologische verbeelding:
● Voorbeeld: C. Wright Mills maakte onderscheid tussen persoonlijke en maatschappelijke problemen.
○ Als er 3 mensen werkloos zijn in een stad van 100.000 mensen zal er weinig aandacht aan besteed
worden > persoonlijk probleem.
○ Als er 10.000 mensen werkloos zijn in diezelfde stad is er maatschappelijk iets aan de hand.
1.2 - het belang van een mondiale visie
Mondiaal/globaal perspectief = Het bestuderen van de wereld in zijn geheel en de plaats die onze samenleving daarin
inneemt.
Een globaal bewustzijn is een logisch verlengstuk van het sociologisch perspectief. Het is vaak verhelderend om over
grenzen heen te kijken.
We kunnen alle landen in drie brede categorieën indelen aan de hand van het niveau van hun economische ontwikkeling:
1. Hoge-inkomenslanden
● Landen met de hoogste algemene levensstandaard.
● Ongeveer 50 landen.
2. Middeninkomenslanden
● Landen met een levensstandaard, die we als we de wereld in zijn geheel bekijken, gemiddeld kunnen
noemen.
● Ongeveer 80 landen.
● In de meeste middeninkomenslanden bestaat grote sociale ongelijkheid. Sommige mensen zijn extreem
rijk, maar de meesten leven onder slechte omstandigheden.
3. Lage-inkomenslanden
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottepsychologie. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
