Dit document bevat een samenvatting van hoofdstuk 3 & 4 van het boek: Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding van K. Verschueren & H. Koomen (2007). Hoofdstuk 3 is onderdeel van Technisch lezen 1,en hoofdstuk 4 is onderdeel van Taalontwikkeling en Begrijpend lezen 1 van het vak Leer- en on...
Samenvatting boek ‘Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding’- K.
Verschueren & H. Koomen (2007)
Hoofdstuk 3: Technisch lezen en spellen
Functionele geletterdheid is een belangrijk doel van de basisvorming in het onderwijs:
leerlingen leren lezen en schrijven met voldoende nauwkeurigheid en snelheid om deze
vaardigheden op een adequate wijze te kunnen toepassen in leer- en leefsituaties.
1. Leren lezen en spellen
Invalshoeken vanuit de cognitieve psychologie: taak analytische modellen &
informatieverwerkingstheorie.
1.1 taak analytische modellen: technisch lezen en spellen wordt beschouwd als het
eindpunt van een groeiproces waarin specifieke deelvaardigheden in een relatief vaste
volgorde verworven worden.
Aanvankelijk lezen van klankzuivere woorden: is het resultaat van de kennis van
teken-klankkoppelingen en het kunnen auditief synthetiseren (k/a/t = /kat/). Auditief
sequentieel geheugen: de klanken in de juiste volgorde kunnen onthouden. Visuele
en auditieve discriminatie: tekens en klanken op een adequate wijze onderscheiden.
Bij het correct schrijven en spellen staat de auditieve analyse centraal. Ook hier is het
auditief sequentiële geheugen en de visuele en auditieve discriminatie van belang. Dit
model heeft alleen betrekking op het spellen van klankzuivere woorden.
Deze domein specifieke ontwikkelingsmodellen moeten niet te hiërarchisch opgevat
worden. Onderscheiden vaardigheden zijn geen zuivere voorlopers van lezen en spellen,
maar ontwikkelen zich mede onder invloed van lees- en spellingsonderwijs. Het trainen
van deze vaardigheden heeft wel een preventief effect ten aanzien van het ontstaan
van lees- en spellingsproblemen.
1.2 informatieverwerkingstheorie: lezen en spellen wordt opgevat als het verwerken
van informatie. De informatieverwerker selecteert sensorische prikkels uit de omgeving
en kan deze als auditief-verbaal-linguïstische representaties (fonologische codes) kort
vasthouden in het KTG en ze daarna in het werkgeheugen te verwerken. Kenmerkend:
er wordt vanuit gegaan dat de informatieverwerker kan beschikken over diverse
strategieën om dezelfde taak aan te pakken. Deze oplossingsstrategieën worden
ingedeeld in procedurele strategieën: volgen oplossingsweg (spellende leesstrategie of
auditieve spellingsstrategie bijv.), of in retrieval strategieën: onmiddellijk beschikken
over de juiste oplossing (directe woordherkenning/spelling bijv.).
Leesstrategieën:
Indirecte woordherkenning: decoderend lezen van woorden die nog niet direct
herkend worden, waarbij we nog geen onderscheid kunnen maken tussen
verklanken op het niveau van individuele tekens en verklanken gebruik makend
van clusters of woorddelen (sublexicaal decoderen)
Directe woordherkenning: woord wordt op basis van volledige woordbeeld
onmiddellijk herkend. Herkennend lezen kan beschouwd worden als eindpunt van
decoderend lezen, waarbij de clusters zo groot zijn geworden dat ze volledige
woorden bevatten en de herkenning snel & automatisch gaat (lexicaal
decoderen)
Gebruik maken van de context: de leessnelheid wordt bevorderd doordat de
lezer zich door de inhoud laat leiden en via verkorte informatieverwerking tot
woordherkenning kan komen (anticiperend lezen).
Interactief-compensatorisch proces: strategieën worden afgewisseld tijdens het
lezen, de zwaktes in de ene strategie kunnen door sterktes in de andere strategie
gecompenseerd worden. De strategie wordt afhankelijk van de voorkennis gekozen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joscavdwey. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
