De praktijk van de GGZ:
De patiënt meldt zich aan
Intake/ psychiatrische interview
o Doel: vaststellen van diagnose en DSM-classificatie
o Door middel van:
Exploratie (anamnese)
Observatie
Psychodiagnostiek
Diagnose
o Aard, “oorzaken” en gevolgen stoornis/symptomen
Classificatie
o Toekennen descriptief label (DSM)
De DSM
o Diagnostic and statistical manual of mental disorders
o Descriptieve labels van alle gedrgasstoornissen
Intake/ psychiatrisch interview:
Doel intake: exploratie en observatie diagnose en classificatie
Diagnose: aard, “oorzaken” en gevolgen stoornis …
….
….
….
Psychische stoornissen:
Psychische stoornissen: een psychische stoornis (of ziekte) is een cluster symptomen van
verstoringen in psychische functies + lijden (distress) en disfunctioneren (disability)
Wat is psychisch?
o Mentale, niet lichamelijke verschijnselen
o Onderscheid “psychisch” vs. lichamelijk soms lastig:
Evidente lichamelijk oorzaak + psychische symptomen
Potentiele lichamelijke oorzaak + psychische symptomen
Psychische oorzaak + lichamelijke symptomen
Een psychische stoornis (of ziekte) is
o Een cluster symptomen van verstoringen in psychische functies + lijden (distress) en
disfunctioneren (disability)
Wat zijn psychische functies?
Cognitieve functies: informatieverwerking (denken)
o Aandacht, waarneming, bewustzijn,
geheugen, redeneren
Psychotische st: bv. Inhoudelijke
denkstoornis
Affectieve functies: voelen
o Emotie en stemming
o Regulatie van affect
Conatieve functies: doen
o Psychomotoriek
Diagnostische/empirische cyclus:
Afbeelding
, Klachtanalyse
Probleemanalyse
Verklaringsanalyse
Indicatieanalyse
o Wat zijn de klachten
o Wat zijn de consequenties
o Wat voor persoon is het
o Wat is jouw idee over hoe de klachten zijn ontstaan
Psychiatrische onderzoek:
Doelen:
o Vaststellen aard psychische symptomen
Aard, beloop over tijd
o Vaststellen ernst en gevolgen symptomen
Lijden en disfunctioneren
o Vaststellen mogelijke etiologische factoren
Werkwijze: psychiatrisch interview (SCID-5-S of mini)
Grondslag voor:
o Diagnose
Aard, ernst, “oorzaken” en gevolgen van stoornis
o DSM-classificatie
“Labeling” van actuele problematiek
o Behandeling
Doel 1: beschrijving aard van symptomen:
Hoofdklacht met speciale anamnese:
o Huidig probleem?
o Beloop over tijd
Uitsluiten vaststellen andere klachten met algemene psychiatrische anamnese
Vragen over o.a.:
o Cognitieve stoornissen
o Voelde u zich suf/moeite dingen te onthouden/hoorde u stemmen?
o Affectieve stoornissen
o Voelde u zich somber, angstig, boos?
o Conatieve stoornissen
o Gebruikte u (teveel) alcohol/te veel eten/ moeite impulsen te beheersen?
Doel 2: beschrijven ernst en gevolgen van symptomen:
Middel = uitvragen van actueel functioneren met sociale anamnese
o Hoeveel last?
o Functioneren privé, werk, relatie, sociaal
o Last omgeving
Doel 3: vaststellen van (mogelijke) etiologische factoren
Middel = levensgeschiedenis met biografische anamnese
Per levensfase:
o Life events
o Relationeel functioneren
o Seksuele ontwikkeling
o Ontwikkeling werk/school
o Eigen “coping” gedrag
Doel = hypotheses over etiologie. Bv
Life events in jeugd: misbruik, verwaarlozing, verlies
, Factoren in persoonlijkheid: negatief zelfbeeld/ wantrouwen/ neuroticisme
Actuele stressoren: conflicten in werk of relatie
Beschrijvende diagnose:
Wat is het verschil tussen diagnostiek en classificatie:
Diagnostiek
o Betreft het beschrijven en vaststellen van een psychische stoornis op basis van de
klachten en problemen en symptomen die de patiënt ervaart.
o De fase van ontwikkeling van het ziektebeeld, complicaties, andere stoornissen of
aandoeningen (comorbiditeit)
o Factoren die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de stoornis en factoren die
van invloed zijn op het beloop van de stoornis,
o Functies die verstoord zijn en de beperkingen die hieruit voortvloeien in het dagelijks
functioneren op verschillende levensgebieden (werk, wonen, sociale relaties)
o Factoren die van invloed zijn op het al dan niet aanslaan van de behandeling.
Classificatie
o Classificeren is het toewijzen van een psychische stoornis aan een beschreven
categorie.
o DSM-5 of ICD-11 zijn classificatiesystemen. Het geeft categorieën en criteria voor
toewijzing aan die categorieën.
Voorbeeld:
Wat is volgens de DSm-5 een psychische stoornis:
Een syndroom, gekenmerkt door klinisch significante symptomen op het gebied van de
cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat een uiting is van
een disfunctie in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen die ten grondslag
liggen aan het psychische functioneren.
, Psychische stoornissen = met significante lijdensdruk en/of beperkingen in het functioneren
op sociaal of beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden.
Sociaal deviant gedrag (politiek, religieus of seksueel bijvoorbeeld) en conflicten die zich
vooral afspelen tussen een individu en de maatschappij zijn geen psychische stoornissen
Classificatie:
Labelen van problemen a.d.h.v. afsprakensysteem (vb. DSM)
De DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) =
o Startpunt voor bestudering en behandeling
o Classificatiesysteem
o Taal van de psychopathologie
DSM-5:
Categoriaal systeem: stoornissen afzonderlijke eenheden,
A-theoretisch en descriptief: geen uitspraken over etiologie (behalve bijv. PTSS)
Invloedrijk:
o In Nederland:
Structuur GGz gekoppeld aan DSM
Vergoedingssysteem (DBCs) gekoppeld aan DSM
Voordelen:
o Betrouwbaarheid
o Predictieve validiteit: etiologie, instandhouding, beloop, behandeling
o Onderzoek: vergelijkbaarheid onderzoeksresultaten
o Heeft empirische basis: zie www.DSM5.org
Nadelen/kritiek:
o Psychopathologie slecht te categoriseren.
o Comorbiditeit is regel
o Afbakening vaak onduidelijk: veel stoornissen met zelfde kernsymptoom
o Proliferatie van stoornissen: DSM I: 66àDSM II: 106àDSM-IV-TR: 374àDSM 5: 491!
o Variatie binnen categorieën: bijv.: 256 verschillende soorten Borderline PS
o Predictieve validiteit is beperkt:
Medisch model van DSM suggereert dat elke “stoornis predictieve validiteit
heeft:
Elke stoornis heeft specifieke oorzaak
Elke stoornis heeft specifiek beloop over de tijd
Voor elke stoornis bestaat een goede behandeling
Echter:
Specifieke “oorzaken” niet gevonden
Per stoornis verschillen in beloop
Weinig specifieke behandelingen (SSRI’s CBT)
Dimensionale benadering als alternatief:
o Dimensionele benadering: stoornissen als posities op dimensies van eigenschappen
(gradueel i.p.v. aanwezig/afwezig)
o Voorbeelden:
(1) Scores op dimensies van duur of ernst
(2) Scores op dimensies van affectief/cognitief functioneren
o Voordelen:
Etiologie beter te onderzoeken.
Realistischer/minder arbitrair.
o Nadelen:
Positionering op grove dimensies is weinig specifiek
Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid?
Complexiteit?
Lastiger communicatie?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mai-ly. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.