De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Samenvatting Hans Achterhuis: De utopie van de vrije markt
De zeven hoofdzonden komen steeds met verschillende nadruk terug: hebzucht en afgunst zijn de
hoofdzonden die in onze moderne samenleving een rol spelen. In traditionele samenleving: ingericht
om deze zonden tegen te gaan (gij zult niet begeren wat van een ander is) en moderne samenleving:
ieder voor zich.
Drie economische ordeningsmechanismen
In de historische samenlevingen bestaat dit eigenlijk niet, er zijn geen aparte economische feiten
of verhoudingen. Elke menselijk groep moet twee opgaven oplossen:
1. Een gemeenschap moet een systeem ontwikkelen om de goederen en diensten te produceren die
zij nodig heeft voor eigen voortbestaan.
2. Zij moet de distributie van de vruchten van haar productie zo regelen dat het productieproces
voortgang kan vinden
In moderne samenlevingen vindt dit via het marktproces plaats. In traditionele samenlevingen spelen
drie economische ordeningsmechanismen: wederkerigheid, herverdeling en gemeenschappelijke
huishouden een rol. Hij verbindt er drie principes mee: symmetrie, centrale besturing en autarkie.
*Gemeenschappelijk huishouden slaat terug op de Grieken: oikonomia (subsistentie- economie: een
hedendaagse technische term voor deze vorm van zelfvoorziening). Bij de Grieken ging het om een
huis om dat zo goed mogelijk te beheren om het door te kunnen geven als een erfenis aan de
kinderen. In de middeleeuwen waren er feodale heren die horigen op hun land lieten werken.
Tegenover de afdracht van een deel van de opbrengsten van het bewerken van het land en de
herendiensten was er een zekere wederkerigheid: de heerlijkheid bood bescherming aan de horigen.
Ook de herverdeling speelt hierbij een rol: als er hongersnood was, gaf de heerlijkheid de horigen
eten vanuit de eigen voorraad. Er was geen geld in omloop, er was ruilhandel.
Begin van de 16e eeuw tot midden 19e eeuw: overgang subsistentie economie naar een
markteconomie.
Gemeenheid
Gemeen komt van het Latijnse communis. Oudnederlands de meent: de gemeenschappelijke
weidegrond. De gemeenheid was dat deel van de omgeving dat buiten iemands huisdrempel en
eigendom lag, maar waarop een erkend gebruiksrecht bezat. Feodale heren omheinden de
gemeenschappelijke gronden en maakten er exclusief privebezit van, armoede en ellende braken uit.
In Engeland: pauperisme officieel te erkennen via de invoering van de armenwetten. Deze
herverdeling die vanuit een armenbelasting betaald werd, loste als middel tot overleving voor veel
mensen de gemeenheid af. Kan de gemeenheid als onderdeel van de subsistentie nog betekenis
krijgen in onze tijd? VB: gemeenschappelijke weide waar mensen hun kudde op kunnen laten grazen,
willen allemaal winst maximaliseren, dus nutfunctie: +1 voor een extra dier, fractie van -1 voor de
overbeweiding van slechts één dier meer. Maar als iedereen dit gaat doen is er sterke
overbeweiding. Vrijheid van de gemeenheid heeft catastrofale gevolgen voor iedereen. Zijn we
gedwongen om te kiezen tussen de traditie van de gemeenheid en het afgunstige individualisme van
de vrije markt? Gemeenschappelijke afspraken zijn ook goed mogelijk in moderne samenlevingen,
vb: kreeftvisserij, er dreigde overbevissing, vissers maakten afspraken over het maximaal aantal te
vangen kreeften, en de sector groeide uit tot één van de winstgevendste.
Wederkerigheid
De homo reciprocans gaan ruim vooraf aan de homo economicus. Bijna alle traditionele handelingen
die wij als economische betrekkingen zouden beschouwen, behoren tot een keten van wederzijdse
giften en tegengiften die op de lange termijn beide partijen ten goede komen. Vb: wederkerigheid in
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daimi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.