Summary
Samenvatting Strafrecht
- Course
- Institution
- Book
Deze samenvatting is op basis van het boek en lesnotities gebaseerd. Het geeft een goed overzicht van het strafrecht.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followyanegoris
Content preview
StrafrechtHoofdstuk I – Inleiding tot de studie van het strafrecht
Voorbeeld 1
Er is een man die op een gegeven moment in een tuin zit met een hond. De buren vonden dit niet
kunnen omdat hij mensen in het oog hield. Hij krijgt gevangenisstraf met uitstel. Hij krijgt enkele
voorwaarden die hij moet naleven om niet in de gevangenis te zitten. Hij mocht van de rechter
geen hond meer bij zich hebben. Wat later heeft hij toch een hond bij zich. Ze roepen hem op om
op gesprek te komen bij de probatiecommissie. Hier vragen ze hem na een heel gesprek of hij al
dan niet zijn hond bij had en overleggen ze wat ze gaan doen met zijn voorwaarden die hij
geschonden heeft.
Voorbeeld 2
Een jonge man had op een gegeven moment een prodeo advocaat nodig. Hij zat wenend te
wachten in een wachtzaaltje. Hij legt uit aan de prodeo advocaat wat er was gebeurd. Deze
ochtend belde de politie aan en deden een huiszoeking en namen hem mee. Ze vragen aan hem of
hij een relatie heeft met Wiske. Het is juist uit omdat hij een ander gevonden had. Ze vroegen of
hij een seksuele relatie had met Wiske. Hij zei gegeneerd ja met daarbij een uitleg dat haar
moeder het toestond omdat ze de pil krijgt van haar moeder. En toen zeiden ze oke en namen ze
hem mee. Wiske was 13 jaar... hij wist niet dat het niet mocht. Men neemt hem mee op basis van
art. 375 Sw.. Als -14-jarige kan men geen toestemming geven om seksuele betrekking te hebben.
Dus in c kan hij bezien worden als een verkrachter. Een opsluiting van vijftien tot twintig jaar kan
hij krijgen voor dit. Omdat er enkele verzachtende omstandigheden zijn kan hij strafvermindering
krijgen.
A. Begripsbepaling
Bepaling van het strafrecht
De ordening van het leven in een gemeenschap verondersteld een aantal dwingende regels
waarvan het geheel het geldende recht vormt.
afdwingbaar
Een rechtsregel is maar afdwingbaar wanneer de overtreding ervan gesanctioneerd kan
worden
- Burgerlijke sancties
- Administratieve sancties
- Disciplinaire sancties
In sommige gevallen kan de wetgever hun handhaving af dwingen door strafsancties of straffen.
Strafrecht kan gedefinieerd worden als wetsbepalingen
die de strafbare gedragingen aangeven en de sancties bepalen, hetzij straffen, hetzij
beveiligingsmaatregelen, die op de daders toepasselijk zijn
die de algemene principes weergeven die op de bestraffing van die daders van toepassing zijn
Kernbegrippen van het strafrecht
In het strafrecht kennen we drie sleutelbegrippen
- Misdrijf
- Strafrechtelijke sancties
- Dader
Ook het slachtoffer speelt een belangrijke rol in het strafrecht.
De dader is belangrijk! Men gaat zoeken naar de persoon die de misdrijf gepleegd heeft. Wie is de
persoon, wat is het motief, ….
, Misdrijf
Een misdrijf is een gedraging waarop de wet een straf stelt. de overtreding van een strafwet maakt dus een misdrijf uit.
Strafrechtelijke sancties
Een strafrechtelijke sanctie is een door de wet vastgestelde reactie op de schending van de strafrechtelijke norm
Ontstaan van het strafrecht
Oog om oog, tand om tand
De maatschappij doet iets terug, zoals een straf. Het is verboden om het recht zelf in hand te
nemen als iemand u iets heeft misdaan.
Strafrecht ≠ rechtvaardig
Dit loopt niet altijd gelijk
Het is moeilijk om een systeem te creëren dat voor iedereen gelijk is
Wat moet strafrecht dan zijn?
Afschrikking
Het om een afschrikking te creëren om iemand het niet (opnieuw) te laten doen. Op deze manier
kunnen we de maatschappij reguleren en organiseren om zich goed te gedragen.
Vergelding
Regulator
Bescherming
Het biedt bescherming aan, aan zwakkere elementen. Dit doen ze om er voor te zorgen dat men niet
onredelijk behandeld mag worden.
Opvoeding
...
Strafrecht is een heel pakket van regels die heel het maatschappelijk gebeuren gaat organiseren
en regelen.
Een man in Gent heeft twee meisjes doodgereden en pleegt vluchtmisdrijf. Later wordt hij
opgepakt en hij bekend dat hij die meisjes had aangereden en dat hij gevlucht was. De zaak komt
voor de rechter. Hij spreekt de man vrij voor onopzettelijke doodslag op de twee meisjes. Hij had
dit niet kunnen voorzien De ouders beschouwen dit als pure onrechtvaardigheid. Voor het
vluchtmisdrijf is de man wel gestraft. Dit is rechtvaardig voor de man.
Onopzettelijke doodslag (art. 418 tot 420 Sw.) er is een vereiste voor onopzettelijke doodslag
(gebrek aan voorzorg of voorzichtigheden zodat het niet zou plaats gevonden hebben) het is niet
omdat er een onopzettelijke doodslag dat je hiervoor wordt gestraft,
Strike three
Als je drie keer de bal mist lig je eruit.
In de VS is er een wet in een heel aantal staten, dat zegt dat als je drie keer wordt veroordeeld
dan ga je levenslang in de gevangenis. Het heeft er geen belang bij over welk misdrijf het gaat ≠
onrechtvaardig!
Er is een wet in Texas dat strike three toepast. Er was een kerel die al twee keer eerder was
veroordeeld voor diefstallen in 1980. Nu weigerde hij te betalen voor een airconditioning en wordt
voor de rechtbank geplaatst. Hierdoor wordt hij levenslang in de gevangenis geplaatst.
In België geldt er ook een wet dat wijst op een zwaardere straf wanneer je een misdrijf als een
eerder hebt gepleegd.
B. Inhoud en indeling van het strafrecht
Het strafrecht wordt ingedeeld in het strafrecht van gemeen recht en de bijzonder strafwetten.
,I. Strafrecht van gemeen recht
Het beschermt juridische waarden die wezenlijk worden geacht voor de maatschappelijke orde. Zijn
toepassingssfeer is algemeen, naar de persoon en naar de plaats.
Het strafwetboek
Het strafwetboek bevat twee boeken:
Boek I betreft de misdrijven en de bestraffing in het algemeen (art. 1-100ter)
Het bevat de algemene beginselen m.b.t. het strafbaar stellen en de bestraffing die van toepassing
zijn op al de misdrijven.
Boek II betreft de misdrijven en hun bestraffing in het bijzonder (bijzonder strafrecht art.
101-566)
Hebben betrekking op de overtredingen, misdaden en wanbedrijven.
De complementaire wetten
De complementaire wetten zijn uitgevaardigd om bepaalde standpunten van bepaalde
denkrichtingen ingang te doen vinden in het positief strafrecht.
II. Bijzondere strafwetten
Naast het strafrecht van gemeen recht bestaan er in het strafrecht een groot aantal bijzondere
wetten. Deze hebben betrekking op bijzondere materies of bepaalde categorieën van personen.
Vb. Drugwet van 24 Februari 1921, Militair strafwet, …
III. Toepasselijkheid van het strafrecht van gemeen recht op de bijzondere
strafwetten
Scharnier tussen beiden: art. 100 Sw.:
“Bij gebreke van andersluidende bepalingen in bijzondere wetten en verordeningen, worden de
bepalingen van het eerste boek van dit wetboek toegepast op de misdrijven …”
Dus drie uitzonderingen:
Andersluidende bepalingen
Hoofdstuk VII (deelneming)
Artikel 85 (verzachtende omstandigheden)
“adagium ‘lex specialis derogat generalis’”
Het bijzonder strafrecht heeft voorrang op het algemeen strafrecht: als er een tegenstrijdigheid
tussen beide bestaat moet de bijzondere regel worden toegepast.
Indien het bijzonder strafrecht niets vermeld, is het algemeen strafrecht van toepassing.
De gewone strafrechtbanken zijn bevoegd tenzij anders vermeld.
Hoofdstuk II – Het positief strafrecht
A. De strafwet
I. Algemene beginselen
Het legaliteitsbeginsel
Begrip
Niemand kan worden veroordeeld wegen een handelen of nalaten dat geen strafbaar feit naar
internationaal of nationaal recht uitmaakt ten tijde dat het handelen of nalaten geschiedde (art. 15
BUPO en art. 7 EVRM).
Art. 2, eerste lid Sw. houdt een bevestiging in van het legaliteitsbeginsel: geen misdrijf kan worden
gestraft met straffen die bij de wet niet waren gesteld voordat het misdrijf werd gepleegd.
“Nullem crimen sine lege” Geen misdrijf zonder wet
“Nullem poene sine lege” Geen straf zonder wet
Draagwijdte van het legaliteitsbeginsel
Wet in formele zin
= een wet dat opgemaakt is door de wetgever
Wet in materiële zin
, = een wet dat aangenomen door de wetgevende macht
Er is geen straf zonder wet en geen misdrijf zonder wet. We moeten weten waaraan we staan en
welke straf we krijgen. Het zorgt voor de rechtszekerheid.
De niet-retroactiviteit van de wet wil zeggen dat een misdrijf gestraft wordt met de wetgeving die
op het ogenblik van de feiten inwerking was.
Wanneer er een nieuwe strafwet tussen het tijdstip van de feiten en de behandeling door de
rechtbank een mildere straf voorziet, dan wel het feit zelf niet meer strafbaar stelt, dient de nieuwe
wet te worden toegepast.
De interpretatie van de strafwet
Wanneer een twijfel of een betwisting rijst omtrent de betekenis of de draagwijdte van de wet,
moet de strafrechter de werkelijke inzichten van de wetgever nagaan. In voorkomend geval mag
en moet hij zelfs de strafwet interpreteren.
Interpretatiemiddelen
Authentieke interpretatie
= de uitlegging door de wetgever zelf, hetzij door de begripsomschrijving die de wet zelf inhoudt,
hetzij door middel van een latere interpretatieve wet.
d.w.z. aan de hand van de begrippen die men gebruikt.
Vb. nacht diefstal met geweld of bedreiging, er zijn zwaardere omstandigheden mogelijk zoals
een misdrijf die wordt gepleegd in de nacht.
Jurisprudentiële interpretatie
= De wetsuitlegging gegeven in de uitspraken van hoven en rechtbanken. De rechter gaat iets
interpreteren door middel van rechtsleer en rechtspraak.
Vb. in de VS was er in Ohio was er een cinema en een man laat een seksfilm afspelen. In Ohio was
er een wetgeving dat men geen seksfilm in bezit mocht hebben. De man werd veroordeeld. De
man zegt dat dit vrije meningsuiting was. De rechter weet niet of het hardcorn porn is of een
gewone daarvoor moet hij deze zelf zien.
Doctrinale interpretatie
= De uitlegging door de rechtsleer, de strafwetten ontleedt en becommentarieert.
Taalkundige interpretatie
= Voorwerp en toepassingsgebied dienen afgeleid te worden niet enkel uit de bewoordingen.
Contextuele interpretatie
= Het voorwerp en toepassingsgebied dient afgeleid te worden uit de context.
Interpretatio cessat in claris
= De doctrine van de duidelijke betekenis wordt door het Hof van Cassatie gevolgd, zowel binnen
als buiten het strafrecht.
In dubio pro reo
= In het voordeel van de twijfel
Vb. De ambulance werd gebeld en ze komen ter plaatse voor een man die dood aan het bloeden is
aan zijn hoofd. Een vrouw en een stiefzoon hebben de ambulance gebeld. De vrouw legt uit dat de
man een hamer had genomen en op zijn eigen hoofd heeft geklopt om zelfmoord te plegen. De
onderzoeksrechter vond dit een eigenaardig verhaal. De onderzoeksrechter stelt een autopsie voor.
De wetsdokter zegt dat het onmogelijk is dat je op die manier zelfmoord pleegt. De
onderzoeksrechter geeft de opdracht aan de politie om de vrouw en de stiefzoon te ondervragen.
De moeder begint te wenen omdat ze eindelijk kon zeggen dat haar zoon de man heeft geklopt en
ze niets mocht zeggen of hetzelfde zou met haar gebeuren. De politie zegt dit tegen de zoon en hij
gaf toe dat hij het had gedaan om een discussie over een PlayStation.
De politie had een fout gemaakt door de plaats niet als een plaats delict aan te duiden en alles was
niet meer bruikbaar voor forensisch onderzoek. Ze hadden enkel de verklaringen van de moeder en
de stiefzoon. Er is een reconstructie geweest. Ze hebben niet kunnen recupereren zoals het
moordwapen en dergelijke.
De jongen werd voor het Hof van Assisen gebracht. De advocaat van de cliënt zegt dat zijn cliënt
zijn verklaring wil intrekken omdat hij de schuld op hem wou nemen omdat hij niet wou dat zijn
moeder de schuld zou krijgen. De moeder werd nu beschuldigd. De juryleden hebben 5 tegen 7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yanegoris. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now