Domesticatie zal waarschijnlijk beginnen in het Midden-Oosten -> Irak en Azië. De zorg gebeurde
met het einddoel van voedsel voor de mensheid.
Antropomorfisme = Het verlenen van menselijke eigenschappen aan niet-menselijke wezens.
Rond 1600, in de Renaissance (wedergeboorte of tweede geboorte) mensen met vrije wil en spraak
waren giftig. Dieren met onredelijk instinct beschouwd als wezenlijk verschillend. Het dier werd
beschouwd als een machine zonder emotie of gevoel. Volgens hen reageert het dier automatisch op
de omgeving met gedefinieerde instincten en reflexen.
Behaviorisme = Onderzoek dat gespecialiseerd is in menselijk en dierlijk gedrag. Dit kwam in de
vorige eeuw als een beweging in de psychologie. Deze stroming is actief op het waarneembare gedrag
van mens en dier.
Gedachten en emoties beschouwd niet meetbaar zo
onwetenschappelijk. Jane Goodall en Nico Tinbergen zijn belangrijk in
de ethologie. Ethologie bestudeerde gedrag van dieren in een natuurlijke omgeving.
Opvolger van behaviorisme = cognitie; Het onderzoek naar denkstappen, emotie en empathie. Het
wordt bestudeerd om informatie en onderwerpen zoals het denken, empathie en emoties te verwerken.
Sjaak Panksepp en Frans de Waal zijn ethologen en neurobiologen.
Darwin
Charles Darwin 1809-1882. Engelse wetenschapper. Hij was autodidact of iemand die kennis maakt
met zelfstudie, expert in aardrijkskunde en biologie. Zijn boek ''On the origin of Species', gebaseerd op
zijn evolutietheorie en natuurlijke selectie.
Darwin baseerde zijn theorie op een aantal eenvoudige observaties:
In alle soorten, meer nakomelingen worden geboren dan er ouders zijn. Dit zou
ervoor zorgen dat de bevolking voor onbepaalde tijd uitbreidt.
In de natuur lijken populaties niet groter te worden, ze zijn vrij constant.
Blijkbaar is er in de natuur altijd een strijd om te overleven, waardoor een deel van de
afstammelingen overleven het niet.
Niet ieder individu heeft dezelfde kenmerken; binnen soorten is er variatie.
In de natuur worden bepaalde eigenschappen doorgegeven aan de nakomelingen.
Dit betekent 'survival of the fittest'. Waar het dier het meest is aangepast aan het milieu om
te overleven en niet (uit te) sterven. Dit is de natuurlijke selectie van de natuur met individuen die
het meest aangepast zijn om te overleven in de omgeving. Darwin vergeleek de evolutie van de
menselijke psyche en vergeleek deze in discussies met het gedrag van dieren.
Zijn boek dat in 1859 uit kwam over ontstaan van soorten was een groot inpact. Zijn theorie bracht een
revolutie in de biologische sector en veroorzaakte desoriëntatie van christelijke in Europa. Dit
vanwege meegebrachte onzekerheden in hun geloof. Zij zagen namelijk natuur als verzameling van
hogere en lagere levensvormen. De mensheid zou een aparte hogere vorm hebben. Darwin's theorie
zegt dat het willekeurig is zonder invloeden van de mensheid.
Pavlov
Ivan Petrovitsj Pavlov 1849-1936. Russische wetenschapper. In 1904 nobelprijs voor Fysiologie of
Geneeskunde ontvangen van het fysiologische onderzoek maag-darm stelsel.
,Werd beroemd met zijn onderzoek naar speekselvorming. Hierbij opgemerkt dat honden begonnen te
kwijlen voordat zij daadwerkelijk iets kregen. Ook alsof er gevoerd werd wekte dit kwijlen op. Alleen
geluid was al genoeg. Hiermee werd Pavlov de grondlegger van de theorie klassieke conditionering.
Hij beschouwde hemzelf als een behaviourist.
Thorndike
Edward Thorndike 1874-1949. Bekend in psychologie door zijn werk op gebied van leertheorie.
Binnen de behaviourisme leidde hij tot ontwikkelingen van Operante conditionering. Het verschil
tussen Pavlov en Thorndike is dat pavlov assiociatie tussen twee gebeurtenissen bestudeerde en
Thorndike voornamelijk het leren van gevolgen. Zijn meest bekende onderzoek was het trial and error
van een kat die leerde hoe deze van de puzzelbox kon ontsnappen. Hij formuleerde zijn Law of Effect.
Waarbij plezierige oplevering zorgt voor herhaling. Onplezierige opleveringen zouden minder
herhalingen hebben.
Skinner
Burrhus Frederic Skinner 1904-1990. Amerikaanse psycholoog. Een van de grootste namen in de
behaviourisme. De ontwerper van de Skinnerbox, een apparaat waarmee operante conditioneren
onderzocht kon worden. Bij skinner ook ontdekkingen bij toeval. Tot zijn verbazing nam de
bekrachtigingen niet in frequentie af wanneer hij minderde met voer maken. Hierbij kwam zijn
ontwikkeling in zijn schema's van bekrachtiging. Een principe dat hij eigen gemaakt heeft is dat
gedrag altijd is wat het moet zijn. Hij had een verkeerde voorspelling gemaakt.
Skinnerbox = het zelfde als de puzzelbox van de kat maar dan gemaakt door skinner.
Tinbergen
Nikolaas Tinbergen 1907-1988. Nederlandse bioloog. Wereldwijd één van de belangrijkste
grondleggers van ethologie. Nobelpijs in 1973 ontvagen van fysiologic and Geneeskunde, samen met
Konrad Lorenz(Oorstenrijks) en Karl von Frisch (Duits) voor het onderzoek naar gedrag van sociale
dieren, in het bijzonder de danstaal van bijen en hoe jonge vogels gefixeerd raken op hun moeder.
Tinbergen bedacht experimenten in het vrije veld onder semilaboratorium omstandigheden. Hij deed
onderzoek naar onder andere oriëntatie vermogen van de graafwesp, het voortplantingsgedrag van de
stekelbaars en het eidop-wedragen-gedrag van de meew.
Hij beschreef het gedrag nauwkeurig en stelde daarna 4 van zijn vragen dat op 4 onderzoeksgebieden.
Lorenz
Konrad Lorenz 1903-1989. Sterk in doen en interpreteren van objectieve waarnemingen. In aantal
publicaties gaf hij theoretisch onderbouwing voor verdere gedragsstudies. Onderzoek bij inprenting bij
jonge ganzen waarbij hij ontdekte dat zij inprenten op de moeder en effecten heeft op het verdere
leven.
Goodall
Jane Goodall 1934-heden. Oorspronkelijk opgeleid als secretaresse. Daarnaast grote interesse in dieren
en meegereisd naar Kenia met Louis Leaky, een antropoloog. In het jaar 1960 is Goodall begonnen
met bestuderen van chimpansees van het Gombe Stream National Parking Tanzania. In 1965 doctoraat
behaalt aan de Universiteit Cambridge, zonder gestudeerd te hebben. Zij heeft 40 jaar chimpansees
bestudeerd en ontdekte dat chimpansees werktuig maken en gebruiken. Een uniek kenmerk van
mensheid. Goodall gaf hen namen, geen nummers. In die tijd was dat niet wetenschappelijk en
antropmorf (mensvorming). Echter bleek haar benadering effectief. Tegenwoordig word deze
benadering door ethologen algemeen toegepast. Nu maakt zij rondreizen om lezingen te houden over
haar werk en het belang van natuurbehoud.
Panksepp
Jaak Panksepp 1943-2017. Een Amerikaanse psycholoog, spychobioloog en neurowetenschapper.
Groot gedeelte van zijn leven toegewijd aan emoties bij dieren. Volgens hem zijn emoties lang
, geleden ontstaan. En niet te vinden in de neo-cortex (nieuwe schors) maar in het limbisch systeem.
Neo-cortex zorgt ervoor dat dat er hogere mentale functies uitgeoefend kunnen worden zoals taal,
redeneren en abstract denken. Het limbisch systeem is betrokken bij emotie, geheugen, leren,
motivatie en seksueel gedrag. Dit is bijna identiek bij de mens en zoogdier. Panksepp en zijn collega's
hebben in 2015 7 emotionele systemen beschreven die bij zoogdieren terug te vinden zijn. Deze
werden in hoofdletters geschreven om onderscheid te maken van emoties in onze taal.
De 7 emotionele systemen:
SEEKING Verlangen
RAGE Woede
FEAR Angst
LUST Erotische gevoelens
CARE Zorgzaamheid
PANIC Verlatingsangst/paniek
PLAY Plezier/Spel
Vanuit deze onderzoeken was hij opzoek naar nieuwe manieren om medicijnen in te zetten bij mensen
met depressie, ADHD en autisme.
De Waal
Frans de Waal 1948 - heden. Nederlandse primatoloog. Sinds 40 jaar werkzaam en wonende in
Amerika. Huidig beroep hoogleraar afdeling psychologie aan de Emory universiteit in Atlanta en is
directeur van het Living Links Center van het Yerkes Natonal Primate, Researsch Center. Zijn boek
''Chimpansee politiek dat uitgebracht is in 1982 bracht hem bekendheid. In het boek beschrijgt hij hoe
chimpansees coalities sluiten om hun positie in de groep te verbeteren. Hij zette 'het alphamannetje' als
term op de kaart. En is van mening dat mensengedrag en dierengedrag niet veel van elkaar verschillen.
Tegenwoordig vooral onderzoek naar dierencognitie en emotie. Hiermee stelt hij de vraag of dieren
empathie en troostgedrag gevoelt en zichtbaar word. In 2016 zijn laatste boek 'zijn wij slim genoeg om
te weten hoe slim dieren zijn?' beschrijft hij diepgaand overzicht zijn onderzoek naar cognite en
emotie bij dieren. In 2007 rekende Times magazine hem tot de 100 meeste invloedrijke personen van
de wereld.
De vier vragen van Tinbergen:
Om gedrag te verklaren probeert men bij gedragsonderzoek de vier vragn van Tinbergen te
beantwoorden.
Functie Hoe draagt het gedrag bij aan de overleving en het succes van het dier?
Oorzaak Welke situaties en stimuli/prikkels roept het gedrag op, is het gedrag instinctief of is
het aangeleerd?
Ontwikkeling Hoe ontwikkelt het gedrag zich gedurende het leven van een individu?
Ontstaan Hoe heeft het gedrag zich in de loop van de evolutie ontwikkeld?
Prikkels
Diergedrag is alles wat een dier doet of niet doet. Dit is er op gericht om de overlevingskans van het
dier zelf en zijn soort te vergroten. Ieder gedrag is het directe gevolg van inwendige en uitwendige
prikkels dat het dier motivatie gunt om iets te doen of niet.
Uitwendige prikkels
Reactie vanuit de omgeving. Dit neemt het dier waar met zijn zintuigen (reuk, zicht,tast ,smaak,
gehoor).
Inwendige prikkels
Dit ontstaat binnen in het dier. Het lichaam registreert een interne verandering en reageert met een
bepaald gedrag. Invloeden kunnen hormonen, honger of pijn gevoelens zijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dierstudje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.12. You're not tied to anything after your purchase.