Summary
Congruente overheidscommunicatie - Samenvatting gehele boek
- Course
- Institution
- Book
Congruente overheidscommunicatie - Samenvatting gehele boek
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: roy_mertens • 4 year ago
Seller
Followantjesjonger
Reviews received
Content preview
Congruenteoverheidscommunicatie
Siepel, Regtvoort, Morssinkhof +
de Ruiter
Samenvatting gehele boek
HOOFDSTUK 1 TYPERING VAN DE OVERHEID EN
COMMUNICATIE
1.1 Essenties over de overheid
Bij de overheid gaat het om een diversiteit aan organisaties, met een verscheidenheid aan
activiteiten op verschillende niveaus van bestuur. De overheid staat voor onkreukbaar, democratisch,
rechtmatig en onbaatzuchtig.
1.1.1 Overheidstaken
De kern van overheidsbeleid is de rechtsorde te handhaven. Daartoe stelt ze normen en regels op,
verdeelt middelen en ruimte en voorkomt zaken die inwoners kunnen bedreigen. De oorsprong van
de Nederlandse overheid heeft alles te maken met de noodzaak om met elkaar in goed overleg het
water te beheersen. De eerste ‘overheid’ bestond uit waterschappen en zijn de oudste vorm van
openbaar bestuur in NL. Belangrijke wijzigingen in taken van de overheid.
- Zorg voor welvaart en zorg hoger op de takenlijst vanaf midden vorige eeuw. Overheid
neemt steeds meer taken op zich.
- Vervolgens won inzicht terrein dat de overheid niet langer het sturende centralistische
orgaan kon zijn.
- De huidige overheid is daarom minder sturend waarborgstaat. Door reguleren wordt
geprobeerd de wetten en regelingen te verminderen.
De taken van de overheid bestaan uit:
- Democratische besluitvorming mogelijk maken
- Uitvoering besluiten en beleid
- Bijdrage leveren aan maatschappelijke en sociale problemen door beleid
- Sturing van maatschappelijke ontwikkeling, bevorderen en coördineren.
- Handhaven openbare orde en rechtsorde
- Reguleren markt
1.1.2 Overheidsbestuur
In Nederland kennen we een parlementaire democratie, een constitutionele monarchie, een
constitutionele parlementaire monarchie, een gedecentraliseerde eenheidsstaat, een
consensusdemocratie, een rechtstaat en politieke instituties.
- Parlementaire democratie: is een representatieve (indirecte) democratie. Dit is een
regeringsvorm waarbij de bevolking vertegenwoordigers kiest die het bestuur uitvoeren.
Vanwege de periodieke machtsverschuivingen via verkiezingen, en door het feit dat mensen
deel kunnen uitmaken van meerdere groeperingen, zal een zeker evenwicht ontstaan, en
1
, wordt voorkomen dat één groepering overheerst. In een parlementaire democratie hebben
de burgers via gekozen vertegenwoordigers in het parlement, de wetgevende macht, invloed
op het beleid. In het parlementaire systeem ontleent de uitvoerende macht, de regering,
haar mandaat aan het vertrouwen van het parlement.
- Constitutionele monarchie: vorm van monarchie waarbij niet slechts de koning bepaalde
bevoegdheden bezit, maar waar naast hem diverse andere ambten, eigen constitutionele
(grondwettelijke) bevoegdheden bezitten.
- Constitutionele parlementaire monarchie: combinatie van een parlementaire democratie en
constitutionele monarchie. Dat wil zeggen dat de macht ligt bij de koning, ministers en het
parlement. Wel is in NL de macht van de koning zeer beperkt. Volgens het Statuut voor het
Koninkrijk der Nederlanden art. 2 is de koning onschendbaar en zijn de ministers
verantwoordelijk. De ministers dragen dus ministeriële verantwoordelijkheid voor de koning.
- Gedecentraliseerde eenheidsstaat: staatsvorm waarbij territoriale eenheden binnen een
eenheidsstaat zelfstandige bevoegdheden hebben. Decentralisatie wil zeggen dat de landelijk
overheid een aantal taken heeft afgestaan aan de gemeentelijke en provinciale overheid.
Eenheidsstaat betekend dat de nadruk in onze staat ligt op de landelijke overheid en dat de
macht van waterschap, provincie en gemeente ondergeschikt is aan de macht van de
landelijk overheid. Zij moeten zich voegen naar het landelijk beleid en kunnen alleen eigen
beleid maken als het om zaken gaat die alleen het waterschap, provincie of gemeente
betreffen.
- Consensusdemocratie: vorm van democratie gericht op het bereiken van breed gedragen
overeenstemming. In NL is dat nodig, omdat de partijen veelvuldig moeten samenwerken om
enig resultaat te kunnen behalen. Omdat onze volksvertegenwoordigingen worden gekozen
op basis van evenredige vertegenwoordiging is er altijd een gefragmenteerde
machtsverdeling. De één noemt de op consensus gebaseerde politieke besluitvorming traag
en resulterend in ineffectieve compromissen. De ander meent dat er een ‘dictatuur van
meerderheid’ mee kan worden voorkomen, omdat ook met de belangen van minderheden
rekening wordt gehouden.
- Rechtstaat (rechtsstatelijkheid): is een staat waarbij de macht gereguleerd en beperkt wordt
door het recht. De rechtsstaatgedachte wil willekeur voorkomen en rechtszekerheid en
rechtsgelijkheid bevorderen. In een rechtsstaat beschermen wetten de burger tegen de
macht van de staat.
- Politieke instituties: hebben elk voor zich andere bevoegdheden om ervoor te zorgen dat
alles in het land wordt geregeld. Dit doen ze door wetten te maken en door het handhaven
van al deze wetten.
Rollen in de staatsinrichting
- Koning: is het staatshoofd en heeft een rol in het wetgevende proces. Ondertekent elke wet
om deze in werking te doen treden. Daarnaast ambtshalve voorzitter van de Raad van State.
- Regering ook wel ‘de Kroon’ (koning en ministers): de koning bemoeit zich niet met de
dagelijkse politiek, dat is aan de ministers die het initiatief nemen tot wetten en beleid.
Samen vormen ministers de ministerraad.
- Kabinet (ministers en staatssecretarissen): staatssecretarissen nemen een deel van de
portefeuille van een minister waar. Zij hebben geen stemrecht in de ministerraad en nemen
slechts deel aan de beraadslagingen als zij daarvoor gevraagd worden.
- Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer): de Tweede Kamer heeft 150 leden en wordt
eens in de vier jaar gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging op basis van
kieslijsten van politieke partijen. De Eerste Kamer heeft 75 leden en wordt eens in de vier
jaar via getrapte verkiezingen gekozen door leden van Provinciale Staten op basis van
proportionele vertegenwoordiging.
- Hoge Colleges van Staat:
2
, o Raad van State: een adviesraad van het kabinet over de constitutionele en juridische
aspecten van beleid en wetgeving. Daarnaast de hoogste rechtbank op een deel van
het bestuursrecht.
o Algemene Rekenkamer: onderzoekt of besteding van publieke gelden effectief en
legitiem is.
o Nationale ombudsman: onderzoekt klachten van burgers over overheidshandelen.
- De rechterlijke macht: bestaat uit 19 rechtbanken, vijf gerechtshoven, drie
bestuursrechtinstanties (de Centrale Raad van Beroep, het College van beroep voor het
bedrijfsleven en de Raad van State) en één Hoge Raad der Nederlanden. Dit is de hoogste
instantie voor burgerlijk recht, strafrecht en fiscaal recht.
Decentrale overheden
- Provincies (12): begrensde verantwoordelijkheid voor ruimtelijke ordening, gezondheidszorg
en recreatie, en toezicht op het beleid en de financiën van gemeenten en waterschappen. De
uitvoerende macht ligt bij de Commissaris van de Koningin (benoemd door de regering) en
de het college van Gedeputeerde Staten. Dit college wordt benoemd door de Provinciale
Staten, de volksvertegenwoordiging van een provincie, waarmee de gedeputeerde staten de
wetgevende macht delen. De Provinciale Staten worden direct verkozen.
- Gemeenten (ruim 400): de gemeenten zijn verantwoordelijk voor onderwijs, ruimtelijke
ordening en sociale zekerheid, binnen door de regering en de provinciale staten vastgestelde
grenzen. De uitvoerende macht ligt bij de burgemeester die samen met de wethouders een
college van B&W vormt. De burgemeester wordt benoemd door de regering de wethouders
worden benoemd door de gemeenteraad, de volksvertegenwoordiging van de gemeente,
waarmee de wethouders de wetgevende macht delen. De gemeenteraden worden direct
verkozen.
- Waterschappen of hoogheemraadschappen (ongeveer 25): verantwoordelijk voor de
waterstaatszorg in een gebied: de waterkeringszorg, het waterkwantiteitsbeheer en het
waterkwaliteitsbeheer. Waterschappen worden voorgezeten door een dijkgraaf die door de
regering wordt benoemd voor een periode van zes jaar. Daarnaast is er een dagelijks bestuur
(het college van dijkgraaf en heemraden) en een algemeen bestuur, dat verkozen wordt door
de bevolking. Deze verkiezingen vinden plaats door middel van een personenstelsel en niet
zoals bij de andere overheden door middel van een lijstenstelsel met politieke partijen.
1.1.3 Overheidsambtenaren
De rollen van ambtenaren in verschillende processen.
- Fase van voorbereiding van beleid: bepalen welke problemen en belangen aandacht krijgen.
Ze doen onderzoek naar problemen en maken keuzes in vraagstellingen voor een onderzoek.
Ze polsen belangen groepen, commissies en adviesorganen en maken daarin keuzes.
- Fase van beleidsvormgeving: keuzes maken uit beschikbare informatie, argumenten en
belangen. Ook formulering van beleidsplannen en aspecten benadrukken.
- Fase van politieke besluitvorming: ondersteunen beleidsambtenaren met informatie en
argumenten om voorstellen te verdedigen.
- Fase van de beleidsuitvoering: in de uitvoering ruimte voor ambtenaren om te beslissen hoe
ze zaken aanpakken.
- Fase van beleidsevaluatie: ambtenaren maken selecties van informatie en beslissen welk
verhaal op welke manier naar buiten wordt gebracht over de evaluatie van
beleidsmaatregelen.
Politieke verantwoordelijkheid en de ambtelijke organisatie scheppen een sterke wederzijdse
afhankelijkheid. Ambtenaren helpen maatschappelijke problemen in kaart te brengen en zoeken
oplossingen voor deze problemen door beleid te ontwikkelen en voor te bereiden, waarbij ze
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller antjesjonger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
72042 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now