Dit zijn de aantekeningen van de hoorcolleges voor het vak Gezondheidspsychologie 4e editie Val Morrison en Paul Bennett. Ik studeer aan de Hanzehogeschool in Groningen, opleiding Toegepaste Psychologie jaar 1. De hoofdstukken die besproken worden zijn H1 t/m H7. Hierbij is hoorcollege 5 extra tent...
Gezondheidspsychologie hoorcolleges
HOORCOLLEGE 1. WAT IS GEZONDHEID?
Hamsteren tijdens coronavirus komt door:
Dijkstra stelt dat mensen gaan hamsteren wanneer ze verwachten dat het in de toekomst nodig is.
Belangrijk bij de totstandkoming van dit toekomstbeeld is de waarde die wij hechten aan
gezondheid. „Dat zit heel diep in mensen, iedereen is bezig met gezondheid. Het is heel normaal en
goed om die neiging te hebben. Het is een ultieme, oude drijfveer van overleven.”
Als we psychisch in orde zijn, zegt psycholoog Martin Appelo, dan hebben we het gevoel controle
over ons leven te hebben. We ervaren vrijheid en voelen ons bijna onkwetsbaar. “Dat gevoel
noemen we de illusie van ons welbevinden”, zegt Appelo. “Dat houdt ons normaal gesproken
mentaal gezond. Alleen klopt het gevoel niet met de werkelijkheid, dat blijkt nu maar weer eens.
Corona haalt onze vermoedens van controle compleet onderuit.”
Stress is de grote valkuil voor deze uitermate onzekere tijd, zegt psycholoog Martin Appelo. Maar
daar kunnen we iets aan doen.
Wat kan je nou als gezondheidspsycholoog?
• Interventies ontwerpen
• Voorlichtingscampagnes
• Voorlichting scholen etc.
• Online programma’s ontwikkelen
• Adviseren overheid
• (life style) coach
Het gaat dus allemaal om het beïnvloeden van gezondheidsgedrag → vaak willen we ons
gezondheidsgedrag aanpassen, maar veel mensen houden dit niet lang vol.
Dit komt doordat we vaak korte termijn denken en makkelijk denken → daarnaast is het gewoonte
gedrag wat zeer moeilijk af te leren is, wij kiezen vaak voor de makkelijkste weg; comfort zone.
Nieuw gedrag aanleren is moeilijker en eenmaal aangeleerd gedrag leer je eigenlijk nooit af. Het
enige wat je kan doen is een heel krachtig alternatief er tegenover zetten. Mensen vallen snel weer
terug in hun oude ritme.
Gezondheid als:
• Niet-ziek zijn (bv geen symptomen, geen bezoek aan arts etc.)
• Als gedrag (bv ik zorg goed voor mezelf dus ik ben gezond)
• Als psychosociaal welzijn (bv ik voel me in balans, tevreden, gelukkig daar om ben ik gezond)
Algemene definitie gezondheid WHO: ‘Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en
maatschappelijk welzijn en niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken’.
Nadeel: voor niemand echt mogelijk om te voldoen aan deze definitie en deze definitie lijdt
daarnaast onbedoeld tot medicalisering. Focus op voortdurend bestrijden van ziekte en verval,
terwijl dat ook bij het leven hoort en je naast dat je ziek bent of aftakelt je nog wel gezond voelen of
bezig houden met zinvol en gelukkig leven.
Nieuwe definitie voorgesteld: Positieve Gezondheid in plaats van definitie WHO. Deze definitie
begint steeds meer te leiden.
Nieuwe visie op Gezondheid (Huber)
‘Gezondheid is het dynamische vermogen van mensen om zich aan te passen en zelf de regie te
voeren over hun welbevinden’.
, Richt zich niet op toestand van compleet welbevinden zoals WHO (waarbij bijna niemand dus gezond
is), nadruk ligt meer op veerkracht en zelfregie + het omgaan met uitdagingen in het leven. Huber
heeft voor deze definitie een prijs gewonnen → deze definitie wordt wereldwijd steeds meer
gehandhaafd.
Oude Grieken
Hippocrates: leer der humores
Gezondheid hang af van balans tussen lichaamssappen
• Zwarte gal = melancholie (aarde) depressief
• Gele gal = cholerisch (vuur) opvliegend/prikkelbaar
• Bloed = sanguinisch (lucht) optimisme/passie
• Slijm = flegmatisch (water) kalm
Hippocrates: als de samenstelling van onze lichaamssappen niet in evenwicht is lijdt dit tot ziekte.
Deze disbalans kwam door tekort of overmaat aan bepaalde voedingstoffen of door slechte afvoer
van afvalproducten, problemen longen/nieren/ingewanden of door slechte circulatie van
lichaamsvochten. Volgens Hippocrates moest je deze disbalans behandelen met een dieet.
Holistische visie van gezondheid Hippocrates:
Voeding, omgevingsfactoren, het klimaat, de seizoenen, de plaats waar men leeft en de
omstandigheden waarin men leeft spelen allemaal een rol.
Daarom pleitte hij voor een uitgebreid gesprek met de patiënten.
Vader van de natuur geneeskunde.
Uitgangspunten natuurgeneeskunde en hoe dat op Hippocrates gebaseerd is:
• Elke individu is uniek
• Zieke behandelen ipv ziekte behandelen → kijken naar unieke omstandigheden van elk
individu.
• Uitgaan van zelfhelend vermogen → lichaam eerst kans geven zelf te helen
• Genezingsproces ondersteunen met voeding, leefomstandigheden en gezonde leefwijze
• Hippocrates maakte ook gebruik van de extract wilgenbast àaspirine. Heeft later geleid tot de
aspirine.
Oude griek Galenius:
Benadrukte de interactie tussen lichaam-geest:
‘Een verstoorde gemoedstoestand kan aanleiding geven tot het ontstaan van een ziekte en een
ziekte kan de gemoedstoestand verstoren’.
In 140 n. C. deed Galenius verslag van de door hem geobserveerde relatie tussen depressie en
borstkanker → tijd ver vooruit.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lobkebakker. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.17. You're not tied to anything after your purchase.
