Samenvatting Basisboek Duurzame ontwikkeling H5-H8 (2015 3e druk) Dr. Niko Roorda. ISBN 978-90-01-86222-0. Uitgebreide en duidelijke samenvatting, in tekst en met plaatjes.
Hoofdstuk 5 – Hier en Daar
De ontwikkeling in de richting van welvaart en een gezonde economie verschilt sterk per regio.
Hoe hoger het inkomen, hoe hoger een land op de HDI – ranglijst staat. Zo staat Nederland
bijvoorbeeld op plaats 4, nu inmiddels plaats 7.
De Index van Menselijke Ontwikkeling (HDI) wordt gebruikt door de Verenigde Naties voor
de menselijke ontwikkeling. Er wordt gekeken naar levensverwachting, onderwijs en
koopkracht. Hoe hoger de waarde, hoe hoger het niveau van ontwikkeling in een land.
De Europese Unie (EU) is een rijke, ontwikkelde regio. De Ecowas heeft een lage ontwikkeling
en veel armoede. De Ecowas is een groep samenwerkende Afrikaanse landen ten zuiden van
de Sahara. China en India zitten tussen de EU en de Ecowas in qua ontwikkeling.
China ‘De reus’: groei, maar niet in mensenrechten
People
China is het land dat op dit moment de meeste inwoners ter wereld heeft. Één op de vijf woont
mensen op de wereld is een Chinees. In 1979 werd de éénkindpolitiek (mensonterende
situatie) ingevoerd, als gevolg van de bevolkingsexplosie. In China worden massaal meisjes
geabborteerd of na de geboorte gedood, omdat de chinezen liever een jongetje willen.
Dit leidt tot een nieuw soort bevolkingsprobleem, want jongens hebben zo geen
levenspartner.
China heeft een regering die het land strak leidt, een dictatuur. Er is weinig oog voor de
rechten van de mens. Ook vindt er strenge censuur plaats: de tv, pers en internet worden
streng gecontroleerd.
Prosperity
Na de Tweede Wereldoorlog was China een arm land (derdewereldland). Vanaf 1978
ontwikkelt China zich van een vooral zelfvoorzienende economie naar een markteconomie,
ook worden buitenlandse bedrijven toegelaten. Mede hierdoor is de Chinese industrie sterk
gemoderniseerd. In 2001 werd China lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
Nu veel export naar her buitenland, 25% hoogwaardige elektronica.
Ook verplaatsten veel westerse bedrijven hun fabrieken naar lageloonlanden, hier kan het
goedkoper worden geproduceerd.
China importeert veel afval uit Nederland, Duitsland, België, Verenigde Staten. Het afval
is voor China een waardevolle grondstof voor nieuwe producten. Het is wel slecht van het
westen, omdat het westen het afval (inclusief vervuiling en gezondheidsrisico’s) afwentelt
op China.
Planet
De economische ontwikkelingen in China brengen gigantische milieuproblemen met zich mee.
Er is veel uitstoot van roet en CO2 door het energie opwekken met behulp van steenkool. Ook
heeft 30% van het oppervlakte last van zure regen. Door het verdwijnen van bossen, door
intensieve bewoning en landbouw, erodeert de bodem. De vruchtbare grond droogt uit of
spoelt weg en er ontstaan stof- en zandstormen en er zijn veel overstromingen. Door de
bossen konden de wortels het water opnemen, dit door ontbossing niet meer.
Door eutrofiëring. Vergroting van de voedselrijkdom van oppervlaktewater. Daardoor
treedt algengroei op die de zuurstof in het water uitput, waardoor het watermilieu wordt
aangetast.
,Ontstaat onder andere door overbemesting in de landbouw waardoor veel nitraten en fosfaten
aan de bodem worden toegevoegd. Hierdoor verstikt het water en verdwijnt de zuurstof,
waardoor vissen en andere organismen sterven.
Het Kyoto protocol over het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen heeft
China ondertekend. China wekt wel nieuwe energie op door wind- en waterenergie.
China hanteert een top-downbenadering => Aanpak waarbij beleid wordt ontwikkeld en
besluiten worden genomen op hoog niveau, door regeringen, internationale organisaties
of de top van bedrijven, met veelal gevolgen voor veel mensen. Tegengestelde van bottom-
up.
De economische ontwikkeling in China verloopt erg snel. de welvaartssituatie verbetert voor
veel mensen, maar nog niet voor alle Chinezen. Helaas is het effect op het milieu erg negatief.
China is nu begonnen met het inzetten van de groeiende economische kracht voor het
verbeteren van het milieu.
India: hightech versus platteland
India behoort net zoals China tot de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India, China). Deze
landen zijn volop in ontwikkeling richting economische grootmachten. India is vanouds een
land met veel volkeren en culturen.
Door de vele volkeren en culturen leidden dit in India tot een stapeling van lagen in de
bevolking. Zo ontstond het kastenstelsel.
India streefde naar onafhankelijkheid in het begin van de twintigste eeuw, Gandhi zette de
Engelse onderdruk met behulp van een strategie van volstrekte geweldloosheid =>
ahisma: een voor de combinatie van geweldloosheid en respect voor alles wat leeft.
In 1947 werd India onafhankelijk verklaard.
People
India had een parlementaire democratie. Hierdoor heeft het geen absolute centrale macht,
China wel. De bevolking van India is snel toegenomen in de twintigste eeuw.
Tussen 2020 en 2050 zal de bevolkingsomvang van India die van China passeren en zal
India het grootste aantal inwoners ter wereld hebben, maar de oppervlakte van India is
maar 1/3e van de Chinese oppervlakte.
De uitgaven voor de gezondheidszorg en het onderwijs stijgen, maar zijn nog wel heel
laag. Er is nog veel kinderarbeid, veel schuldslaven => deze zijn formeel geen slaven,
maar zijn niet vrij om weg te gaan wanneer ze willen. Het loon is namelijk vooraf aan hun
ouders betaald (soms voor jaren vooruit) en zal eerst afbetaald moeten worden.
Internationale organisaties, zoals Unicef en de Internationale Arbeidsorganisatie zetten
zich in voor het lot van de kinderen. Het probleem is dat kinderen ook binnen het gezin
voor het inkomen zorgen, als zij naar school gaan, kan het gezin vaak niet meer rond
komen. De voorlopige oplossing: kinderen deels naar school en deels werken.
Het kastenstelsel is ook een probleem in India. De Dalits (kastelozen, onderste laag
bevolking) zijn de verschoppelingen van de Indiase samenleving, de onaanraakbaren, ze
worden op alle mogelijke manieren gediscrimineerd. Zo mochten de Dalits ook geen hulp
ontvangen tijdens de tsunamiramp van 2004.
Prosperity
De economische ontwikkeling van India lijkt op die van China, alleen is die van India later
begonnen en minder krachtig.
India heeft lang geprobeerd om vrijwel geheel op eigen krachten te ontwikkelen. De
ongelijkheid in inkomen is niet extreem.
2/3e van de bevolking werkt in de landbouw, veel handwerk, erg afhankelijk van het weer.
, Veel buitenlandse bedrijven verplaatsen bedrijfsafdelingen naar India (outsourcing),
zoals klantenservice en boekhouding.
Outsourcing of uitbesteding => is het laten uitvoeren van bedrijfsactiviteiten door een
extern bedrijf of leverancier (door derden).
De dienstverleningssector is dan ook de snelst groeiende inkomstenbron van het land.
Ook hoogwaardige technologie (zoals software) wordt door westerse bedrijven naar
India verplaatst.
Indiase ICT-sector groeit razendsnel.
Planet
Doordat de Indiase bevolking groeit, groeit ook het inkomen per hoofd van de bevolking.
Hierdoor neemt de druk op natuurgebieden toe.
Veel bodemerosie, ontbossing voor bijvoorbeeld landbouw. Ook treedt er verzilting op.
Europese Unie (EU): vergrijzend Europa
27 EU-landen: België, Bulgarije, (Zuid-)Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland,
Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta,
Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië,
Zweden.
People
Tegelijk met de toename van de welvaart en de vooruitgang van de wetenschap en techniek
ging ook de bevolkingsomvang omhoog.
De gezondheidszorg en hygiëne verbeterde, waardoor de kindersterfte afnam en het
geboortecijfer nog niet direct daalde. Hetzelfde gebeurde later in China en India, en het
gebeurt nu ook in Afrika.
, Na de Tweede Wereldoorlog steeg het aantal geboorten heel snel, het gevolg een
babyboom => Bevolkingsexplosie ten gevolge van een toename van het aantal
geboortes en/of een daling van de kindersterfte.
Als reactie op de oorlog (WOII) kwamen er ook intensieve samenwerkingen op politiek
en economisch gebied op gang, tussen Europese landen. De gedachte => volgende
oorlog kan zo voorkomen worden, als Europese landen economisch sterk met elkaar
verbonden zijn.
Door economische wederopbouw werd de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
opgericht in 1951 (EGKS). Het grootste aandachtsveld werd de landbouw.
Het Verdrag van Schengen maakte delen van de EU tot douane-unie, waarbij alle burgers
het recht hebben om zich vrijelijk binnen het Schengen-gebied te verplaatsen. De EU is
niet één land, maar een unie.
Nu is er sprake van vergrijzing (toename % ouderen in bevolking) in Europa => kinderen
van de naoorlogse babyboom zijn nu in de buurt van hun pensioen en er zijn sindsdien steeds
minder baby’s geboren. De vergrijzing in Europa neemt nu dus toe.
Om de vergrijzing minder snel toe te laten nemen, is de EU nu bezig om de
pensioensleeftijd te verhogen. De vergrijzing is maar een tijdelijk probleem en verdwijnt
weer als Europa een stabielere leeftijdsopbouw krijgt.
Sinds de jaren zestig is er veel immigratie naar West-Europa. Eerst waren het vooral
gastarbeiders, die bij bedrijven in West-Europa kwamen werken, de bedrijven hadden
goedkope arbeiders nodig. Maar er komen ook immigranten uit ex-koloniën en er zijn veel
vluchtelingen uit conflictgebieden.
Prosperity
Europa verdient maar een klein gedeelte uit de landbouw, niet meer dan 2%.
2/3e van het bnp wordt verdiend met dienstverlening, dus met financiële diensten, zorg,
onderwijs, bestuur, handel, toerisme enzovoort.
De EU gaat financieel een duidelijkere rol spelen op het wereldtoneel. Op militair en
economisch gebied heeft de Verenigde Staten wel een dominantere rol.
De Europese Commissie is de regering van Europa.
De ‘Amerikaanse droom’ legt de nadruk op individuele vrijheid, gelijkheid en welvaart. Terwijl
de ‘Europese droom’ zich eerder richt op solidariteit en participatie, gelijkwaardigheid en
diversiteit, levenskwaliteit en welzijn.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller patriciap99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.39. You're not tied to anything after your purchase.
