MATERIEEL strafrecht: (inhoud, wat effectief de na te leven normen zijn)
o misdrijven en straffen (als je ze niet nagaat: misdrijf (door de wet bepaald),
daarvoor krijg je ook en bepaalde vastgelegde straf)
FORMEEL strafrecht: (methode, het strafprocesrecht: regels die u moet volgen
tijdens een strafproeedure (wetboek van strafvordering)
o de strafvordering of -procedure(s)
incl. bewijsregels
bv. bewijsrecht: speciale technieken mogen hanteren om iets te bewijzen
vb. telefoontop, observaties…
B. De rol van de overheid
UITVOERENDE MACHT:
Openbaar Ministerie (OM) = het parket staande magistraat, gaat namens de
overheid een verdachte vervolgen = hoeder van openbare orde, waakt over de
naleving van het materiële strafrecht:
o OPDRACHT!
Opsporen/onderzoeken (‘opsporingsonderzoek’) (leidt tot dossier dat
waarschijnlijk hij of zij dader is)
Vervolgen (dagvaarden, requisitoir = vorderen van straf)
Straffen uitvoeren (+ melding strafblad/centraal strafregister)
o SAMENSTELLING: één en ondeelbaar, maar:
federale, lokale “parketten” en “parketten-generaal” (hof van Beroep
+ Hof van Cassatie)
(sociaal: arbeidsauditoraat) (RvS: auditoraat)
beleid: college procureurs-generaal (verantwoordelijk voor het
strafrechtelijk beleid)
politiek verantwoordelijke: minister van Justitie
Rol van de (formele) WETGEVER (het parlement): legaliteitsbeginsel
= overheidshandelen moet gebaseerd zijn op vooraf aanwezige wettelijke bepaling
o nullum crimen, nulla poena sine lege (geen misdrijf zonder wet)
o nauwkeurig, duidelijk en voorspelbaar
o (temporele en territoriale verschillen)
Rol van de RECHTER: gebonden aan de wet
o binnen wettelijke marges (en al dan niet met opschorting/uitstel)
o moet innerlijk overtuigd zijn
Legaliteitsbeginsel en STRIKTE interpretatie (als iets verboden is, moet je dat STRIKT
nemen)
o verbod van analogie
vb. regels van diefstal toepassen op gevallen van cybercrime
o … wat geen evolutieve interpretatie uitsluit
Niet-retro-activiteit (je kan nooit gestraft worden met een straf die nog niet bestond
op het moment dat je het misdrijf beging)
o tenzij de ‘mildere’ / ‘zachtere’ strafwet mag toegepast worden
(volgens jurisprudentiële criteria in abstracto (= bepaald in wetboek)
Vermoeden van onschuld
Zwijgrecht van de verdachte
Non bis in idem = je kan niet 2 keer voor hetzelfde gedrag worden gestraft, WEL 2
keer gesanctioneerd (= 2 verschillende sancties voor zelfde feit)
o (wel eventueel (‘niet-straffe’) tucht of burgerlijke sanctie)
D. Territoriale toepassing
Territorialiteitsbeginsel: misdrijven gepleegd in België
o in België gepleegde feiten, ongeacht nationaliteit dader
o gelijkgestelde gebieden (bv. ambassade, schip (vlag), vliegtuig)
o plaatsbepaling: ‘ubiquiteitsregel’ (alle constitutieve elementen)
+ ‘ondeelbaarheid’ (elementen elders mee in rekening)
Misdrijven gepleegd in het buitenland
o - normaal NIET
tenzij: staatsveiligheid, nationaliteit dader (actief) of slachtoffer
(passief nationaliteitsbeginsel), universaliteitsbeginsel
o toepassing: Belg + comicilie + ook strafbaar in land van feit
+ (politiek) genocidewet (indien dader/slachtoffer Belg)
2) HET MATERIEEL STRAFRECHT: MISDRIJVEN EN STRAFFEN
A. Algemeen en bijzonder strafrecht
Strafwetboek (1867)
o boek I: algemeen
o boek II: bijzonder: de misdrijven (categorieën) (gaan we niet op in)
+ “bijzondere wetten”
o Art. 100 SW.: toep. Boek I (behalve v.o. en deelneming) op bijz.,
tenzij wet anders
+ “penitentiair” recht, : betrekking op de uitvoering van de gevangenisstraf
o o.a. rechtspositie gedetineerde (W. 2005)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Vle. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.26. You're not tied to anything after your purchase.