Summary
Samenvatting IPO1A
- Course
- Institution
- Book
Hoofdstuk 1, 2, 3, 4, 7, 8, 12.3.1 van Pedagogiek in Beeld (Un Leiden/Fsw/Ped Wet Sch/Ped Beeld H De Frankrijker) gecombineerd met de collegestof.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
annecolombijn
Reviews received
Content preview
Tentamen IPO 1A 14/10/2019. Hoofdstuk 1, 2, 3, 4, 7, 8, 12.3.1Pedagogiek richt zich op het opvoeden en opgroeien van kinderen, adolescenten en
jongvolwassenen door ouders, opvoeders en leerkrachten. Pedagogen proberen na het beschrijven
van gedrag dit te verklaren en vervolgens er naar te handelen.
Eind 19e eeuw begon de Mental Hygiene Movement, het idee ontstond dat als het mogelijk was om
je lichaam schoon te houden, dit ook mogelijk was met je geest.
De psychoanalyse is in opkomst: psychische problemen werden herleid naar de kindertijd (Sigmund
Freud). Hij stelde dat ontwikkeling wordt bepaald door de opvoeding en dat de moeder hier dus
verantwoordelijk voor is. Voor deze tijd was de gedachte dat opvoeding alleen belangrijk was om een
kind wenselijk gedrag te laten vertonen.
Bandura: sociale leertheorie. Het doel is om duidelijk te maken dat een individu kan leren op
verschillende manieren. De mens maakt keuzes op basis van zelfreflectie, maar met name de
omgeving waarin een persoon zich bevindt heeft invloed op hoe iemand zich gedraagt en leert. Dit
noem je observationeel leren en observationele bekrachtiging.
Je hebt restrictieve strategieën, deze zijn beperkend. Voorbeeld hiervan is de kijkwijzer. Ook heb je
actieve strategieën, je kan bijvoorbeeld empathie benadrukken of volgens Bandura afkeurend
commentaar geven.
De vraag is: kun je met de juiste opvoeding of het juiste onderwijs ieder kind naar wens vormen?
Tabula Rasa betekent letterlijk ‘schone lei, onbeschreven blad’ (nature-nurture). Ligt karakter bij de
geboorte al (gedeeltelijk) vast of wordt de persoon gevormd door zijn omgeving?
- Aristoteles (384-322 voor Christus).
- John Locke (1632-1704): je wordt geboren als blanke pagina die je kan invullen. Je kan het
kind dus vormgeven.
John Watson: behaviourisme (alles is aan te leren) nurture.
Koelkastmoeder: geen warmte of liefde oorzaak autisme (Bettelheim, Kanner) nurture.
Francis Galton (1822-1911): grondlegger gedragsgenetica. Hij onderzocht reputatie (=intelligentie) en
hoeveel je als mens betekent voor de medemens en omgeving. Hij zag een sterkte link tussen de
intelligentie van iemand en de relaties met anderen. Conclusie: erfelijkheid is belangrijker dan de
omgeving. Kritiek: genen en omgeving zijn in een biologisch gezin moeilijk te scheiden.
Als je het aan ouders vraagt; eerste kind: nurture, tweede kind: nature.
Nature = alle eigenschappen zijn genetisch bepaald, een kind is niet vormbaar.
Nurture = een kind wordt gevormd door opvoeding en leefomgeving.
Judith R. Harris: gedrag hangt af van vrienden.
Paardenbloemkinderen: veerkrachtig en in staat om overal op te groeien.
Orchideekinderen: kwetsbaar en gevoelig, maar kunnen onder de juiste omstandigheden helemaal
opbloeien.
Differentiële ontvankelijkheid (belangrijk!!). Deze theorie stelt dat kinderen verschillen in hun
gevoeligheid of ontvankelijkheid voor omgevingsinvloeden.
, Ecologisch model Bronfenbrenner (1970): als je
klein bent raak je alleen beïnvloed door je
ouders, school en de speeltuin. Maar deze
bronnen worden weer beïnvloed door hun
omgeving (vrienden, familie, media, school,
werk). En ook zij weer door wetten, waarden en
het land waarin ze wonen/vandaan komen.
Micro > meso > exo > macro.
Omgeving als nurture: opvoeding is plaats
(cultuur)-, tijd- en soortgebonden.
Volgens Baumrind bestaan er 4 soorten
opvoeding:
1. Permissief. Veel warmte, weinig regels. Anti-autoritaire opvoeding: vrij en zonder dwang
opgroeien (komt uit West Berlijn).
2. Autoritatief. Veel warmte, veel regels (=perfecte opvoedvorm). Betrokken, begripvol,
accepterend. Secure base.
3. Verwaarlozend. Weinig warmte, weinig regels (meisje Genie).
4. Autoritair. Weinig warmte, veel en strikte regels, negatieve disciplinering, niet sensitief
(gewoon stoppen met huilen, niet troosten).
Autoritatief: wel regels, maar niet disciplinerend met behulp van fysieke dwang (coercive cycle,
Patterson), niet onthouden van aandacht of liefde (dan luisteren kinderen alleen omdat ze bang zijn),
maar wel positief disciplineren (inductieve discipline – Hoffman = uitleg + beroep op empathie en
cognitieve vaardigheden).
Coercive cycle (Patterson) = geen escalatie.
1. Ouder vraagt wat.
2. Kind reageert met vijandigheid.
3. Ouder reageert vijandig of trekt zich terug.
4. Kind luistert niet (en dan begint het cirkeltje opnieuw).
Good Enough Parents – Sandra Scarr (1992). Veel ruimte om het goed te doen als ouder. Als je het
slechter doet dan good-enough: achterstanden voor het kind. Beter dan good-enough: normale
opvoeding, er komt niet meer uit dan er in zit. Good enough: er komt uit wat er in zit (nature).
Donald Winnicott (1953): het gaat er juist om dat je er als moeder niet al te veel bovenop zit.
Tom Hodgkinson: kinderen vinden het leuk om te helpen, je moet ze niet teveel te “pamperen” – niet
allerlei dure lego, maar gewoon spelen met de sierkussens van de bank.
1880: eerste grote beweging over hoe kinderen zich ontwikkelen: Child Study Movement. G. Stanley
Hall was een Amerikaanse psycholoog en geïnteresseerd in kinderen, adolescenten en onderwijs. Hij
maakte allerlei vragenlijsten voor ouders en leraren om zijn onderzoek te kunnen doen. Ook gaf hij
congressen voor moeders om hen meer uit te leggen over opvoeding en gedrag.
Sigmund Freud driftenleer: mens streeft primair naar bevrediging van lusten zoals eten en
voortplanten. Verdringing van emotionele ervaringen naar onderbewuste: energie zoekt een uitweg.
Zijn theorie is retrospectief omdat het gebaseerd is op herinneringen van eigen kinderjaren en
verhalen van patiënten.
, Volgens Freud was het de taak van de ouders om het kind te helpen impulsen te beheersen, om te
buigen of uit te stellen.
Jaren ’30: behaviorisme, “de mens is maakbaar” – John Watson nurture.
Als ouder moet je alles aan het kind leren, train het kind! Dit is het allerbelangrijkst in de opvoeding.
Little Albert: angst wordt hem aangeleerd (door associatie).
Stimulus-respons: versterken van ketens. Een ‘respons’ is een reactie op een inwendige of uitwendige
prikkel (=stimulus).
Behaviorisme komt voort uit conditioneren:
- Klassieke conditionering – Pavlov (hond belletje kwijlen). meisje hoofddoek
geïrriteerd. Je leert iets door gewoonte, en je gaat je daar naar gedragen.
- Operante conditionering – Skinner. Stimuleren door goed gedrag te belonen (reinforcement)
en straffen bij ongewenst gedrag.
- Nu: alles is te leren.
Ethologie (jaren ’50): Lorenz Tinbergen onderzocht gedrag van dieren in de natuurlijke omgeving.
Aangeboren gedragspatronen: imprinting gans volgt de eerste die hij in zijn leven ziet (= moeder).
Taak ouders (als je dit doorvertaalt naar opvoeding bij mensen): in kritische/sensitieve periode het
kind iets aanleren.
Bandura (jaren ’60) sociale leertherapie: de grootste taak van de ouder is het goede voorbeeld
geven. Dit omdat de mens een cognitief wezen is en wordt beïnvloed door denkprocessen en
verwachtingen. De nadruk op leerprocessen zit in gedrag: observatie (observational learning) en
imitatie. De taak van de ouders is dus om een goed voorbeeld te zijn voor het kind.
Gehechtheidstheorie (jaren ’60-’70).
- Bowlby en Ainsworth.
- Gehechtheid: intieme band of relatie.
- Gehechtheidsgedrag: nabijheid (proximity) zoeken/houden.
Je hebt aangeboren neigingen om te overleven, wilde dieren kunnen bijvoorbeeld al snel de na
geboorte lopen zodat ze kunnen vluchten voor roofdieren.
Vroege sociaal-emotionele ontwikkeling is in de gehechtheidstheorie heel belangrijk voor het latere
zelfbeeld, relaties en vriendschappen. De taak van de ouders is om te zorgen voor een veilige
gehechtheidsrelatie door sensitief te reageren.
Ontstaan van de gehechtheidstheorie:
William Emet Blatz (1895-1964):
1924: PhD in psychologie University Chicago.
1924: Child Study Project. Universiteit Toronto: gesubsidieerd door Canadian National
Committee for Mental Hygiene.
Blatz concentreerde zich op de ‘gewone’ kinderen met een normale opvoeding en niet op de
kinderen waar al iets mee aan de hand was. Wat is de optimale geestelijke ontwikkeling?
“Good adjustment” (=goede aanpassing) zorgt voor een gelukkig leven later. Het onderzoek moest
worden uitgevoerd in een persoonlijke omgeving en niet in een laboratorium. Daarom bouwde Blatz
een kleuterschooltje. Ook gaf hij cursussen aan ouders.
Blatz schreef boeken voor ouders/opvoeders. Hij was eigenlijk de voorloper van de
gehechtheidstheorie: “That the child should grow up with complete trust in his parents is a further
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annecolombijn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now