In dit bestand staan aantekeningen van het vak Sociologie, voor het tweede leerjaar van Social Work op het Saxion. Hierin worden de volgende sociologen behandeld: Karl Marx, Guy Standing, Jürgen Habermas, Max Weber, Emile Durkheim.
Deze aantekeningen zijn een goede aanvulling op het boek Grootmee...
SOCIOLOGIE
LEERJAAR 2
Tanja Schuur | Social Work | Saxion
,INHOUD
De lessen: Economie, Democratie & Gemeenschap...................................................................................... 4
Les 1: Waar gaat het met onze wereld heen? – Karl Marx............................................................................4
Karl Marx: 1818 – 1883............................................................................................................................. 4
Economische theorieën kapitalisme......................................................................................................... 4
Vervreemding........................................................................................................................................... 5
Vals bewustzijn......................................................................................................................................... 5
Les 2: Het Precariaat; Guy Standing.............................................................................................................. 5
Wat is het Precariaat?............................................................................................................................... 5
Welke mensen/banen? Voorbeelden....................................................................................................... 6
Gevolgen precariaat (Micro)..................................................................................................................... 6
Arbeidsflexibiliteit..................................................................................................................................... 6
Mondiaal/overheden................................................................................................................................ 6
Bedrijven.................................................................................................................................................. 7
Werknemers............................................................................................................................................. 7
Gevolgen samenleving.............................................................................................................................. 7
Les 3 (4): Democratie; Jürgen Habermas....................................................................................................... 8
Sociale rationaliteit vs. Instrumentele rationaliteit................................................................................... 8
Democratische besluitvorming?............................................................................................................... 8
Kolonisering van de leefwereld................................................................................................................. 8
Herrschaftsfreie dialog.............................................................................................................................. 8
Les 4 (3): Rationalisering & bureaucratie; Max Weber..................................................................................9
Pandemie: verklaringen + handelingen zijn veranderd.............................................................................9
Hoofdmotieven van sociaal handelen....................................................................................................... 9
Rationalisering: toename doelrationeel handelen....................................................................................9
Rationalisering & kapitalisme................................................................................................................... 9
Rationalisering van bestuur.................................................................................................................... 10
Bureaucratie: uitoefenen controle op basis van kennis..........................................................................10
Waarom is het logisch dat doelrationaliteit dominant is?.......................................................................11
Waarom is het problematisch dat er een bureaucratie/doelrationaliteit bestaat?.................................11
Les 5: Sociale Cohesie; Emile Durkheim...................................................................................................... 11
Sociale cohesie........................................................................................................................................ 11
Functionalisme....................................................................................................................................... 11
Wat bindt ons in moderne samenlevingen?............................................................................................ 11
Van mechanische naar organische solidariteit........................................................................................11
Wat houdt mensen samen?.................................................................................................................... 12
Gevaar voor collectief bewustzijn........................................................................................................... 12
Zelfmoord............................................................................................................................................... 12
,Waar zou het heen moeten gaan volgens Durkheim?............................................................................. 12
Durkheim vs. Marx.................................................................................................................................. 12
Oefenvraag............................................................................................................................................. 12
,DE LESSEN: ECONOMIE, DEMOCRATIE &
GEMEENSCHAP
1. Crisis in de economie? Waar gaat het met onze wereld heen op economisch gebied?
2. Verval in de middenklasse? Waar gaat het heen met de wereld nu het verschil tussen de have’s
en de have not’s steeds groter wordt?
3. Bureaucratisering, standaardisering, depersonalisering? Waar gaat het heen met de wereld als de
regels de baas worden?
4. De democratie in crisis? Waar gaat het heen met de wereld als we niet meer tot
overeenstemming kunnen komen?
5. Verval van de gemeenschap? Waar gaat het heen met de wereld nu het lijkt alsof de sociale
cohesie afbrokkelt?
6. Waar gaat het heen?
LES 1: WAAR GAAT HET MET ONZE WERELD
HEEN? – KARL MARX
Karl Marx: 1818 – 1883
- Klassenstrijd
o Arbeiders (proletariaat) vs. Kapitalisten (bourgeoisie)
- Kapitalisme
- Vervreemding
- Vals bewustzijn
Economische theorieën kapitalisme
- Meerwaardetheorie: Doordat men in het
kapitalisme arbeid doet in dienst van
iemand anders, krijgt de baas de waarde
die door loonarbeid is toegevoegd i.p.v. dat
dit wordt uitgekeerd aan de werknemer.
De werknemer wordt uitgebuit.
- Accumulatietheorie: door de werknemers
uit te buiten wordt er geld verdient,
waarmee er betere productiemiddelen
gekocht kunnen worden en steeds meer
winst gemaakt kan worden.
- Concentratietheorie: De bedrijven die steeds meer en betere investeringen hebben gedaan en
daardoor groter zijn geworden, kunnen steeds meer verkopen, steeds meer winst maken, etc.
waardoor kleinere bedrijven om vallen omdat die er niet tegenop kunnen. Dus het kapitaal blijft
in handen van de mega bedrijven
- Crisistheorie: Doordat er zoveel competitie is tussen bedrijven, raakt de markt verzadigd
(nagenoeg iedereen heeft het product in huis). Hierdoor ontstaat er een hoog/laag conjunctuur
waarin het groeipercentage het ene moment heel hoog is en het andere moment heel laag.
Wanneer deze veranderingen te groot worden, ontstaat er een crisis.
- Verpauperingstheorie: De spanningen van dit ‘economische spel’ lopen zo hoog op dat het ten
koste gaat van de lagere klassen. Ze worden ontslagen, krijgen lagere lonen en/of moeten langer
doorwerken.
, Vervreemding
Wat mensen volgens Marx onderscheid van andere diersoorten is dat mensen zelf iets kunnen
produceren; wij zijn zelf in staat om bijvoorbeeld eten te maken, maar ook kleding en huizen enz. Dat is
volgens hem ook een beetje de essentie van ons leven; we worden daar gelukkig van. Als we niet meer
kunnen bepalen waar we werken en wat we maken verliezen we uiteindelijk het contact met onszelf.. Je
kan vervreemd raken van:
- Het arbeidsproces
o Door het werken voor de markt, werken we niet meer voor onze eigen behoeftes, we
raken vervreemd van het proces en het product. Hierdoor is arbeid niet meer
bevredigend
- Het arbeidsproduct
- De medemens
o Je ziet ze niet meer als medemens, ze zijn ook maar schakels in het proces
- De wereld
o Dingen zijn ontastbaar geworden, we weten niet meer zo goed waarin we leven. De
leefwereld is anders dan de economische wereld
- De natuur
o Er is niks natuurlijks meer aan onze omgeving, er is geen échte natuur meer in Nederland
bijvoorbeeld. Alleen zelf gemaakte natuur. We zijn alleen nog maar bezig met
consumeren, niet meer
- Levenssferen & economische sectoren
- Van zichzelf: hebben i.p.v. zijn
Vals bewustzijn
Wanneer je denkt dat je zelf kiest, maar dat niet zo is. Je word van alle kanten beïnvloed, je keuze is niet
meer van jezelf.
LES 2: HET PRECARIAAT; GUY STANDING
Wat is het Precariaat?
- Aparte sociaaleconomische groep (class in the making)
o Elite
o Salariaat
o Proficients
o Proletariaat
o Precariaat
- Groep die arbeidszekerheden mist
o Zekerheid op de arbeidsmarkt: mogelijkheden om inkomsten te vergaren
o Zekerheid binnen de baan die je hebt: bescherming tegen willekeurig ontslaan en
aannemen van personeel en opleggen van kosten wegens nalatigheid etc.
o Baanzekerheid: behouden van baan + baan blijft hetzelfde waard
o Zekerheid van een veilige werkomgeving
o Zekerheid van het ontwikkelen van je vaardigheden
o Inkomenszekerheid
o Zekerheid gerepresenteerd te worden: ook recht te mogen staken, bij een vakbond
horen
- Wat is het verschil tussen Salariaat, Proletariaat?
o Proletariaat (arbeidersklasse) en Precariaat: het verschil tussen deze twee is dat
Precariaat nog minder zekerheden heeft als het proletariaat. Proletariaat heeft
bijvoorbeeld wél een vast contract, maar nog wel laag inkomen. Precariaat heeft geen
vast inkomen.
o Salariaat heeft vast contract, hoger loon en kunnen doorgroeien.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tanja_schuur. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.86. You're not tied to anything after your purchase.
