Summary
Samenvatting eHealth readers en studietaken
- Course
- Institution
Samenvatting van de readers en uitwerkingen van de opdrachten per studietaak.
[Show more]
4 reviews
By: loesvankolfschooten • 2 year ago
By: kimilsole • 2 year ago
By: joycenijskens • 2 year ago
By: alex2tr • 3 year ago
Seller
FollowAFLD
Reviews received
Content preview
eHealth - een gezondheidspsychologisch perspectiefThema 1 - eHealth - een inleiding
,Introductie
Het gebruik van ICT en het internet is niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij. Ook in de zorg wordt
steeds meer gebruikgemaakt van deze technische mogelijkheden, zowel door zorgverleners als door
zorgconsumenten. In dit thema maakt u kennis met de wereld van eHealth.
In studietaak 1.1 leert u wat er verstaan wordt onder eHealth. Ook wordt ingegaan op het belang van eHealth binnen
de huidige zorgontwikkelingen.
Studietaak 1.2 geeft een overzicht van het aanbod van eHealth-applicaties op dit moment en bovendien een indruk
van de verscheidenheid aan eHealth-toepassingsmogelijkheden. Net als alle gezondheidspsychologische interventies,
dienen ook eHealth-interventies op een systematische manier ontwikkeld te worden.
Studietaak 1.3 behandelt de verschillende stappen van de interventiecyclus, waarmee interventies op systematische
wijze onderbouwd en ontwikkeld kunnen worden.
Leerdoelen
Nadat u dit thema hebt bestudeerd, kunt u
beschrijven wat eHealth inhoudt en de verschillen en overeenkomsten met andere vormen van
gezondheidsbevordering en zorgverlening benoemen
een beschrijving geven van de verschillende vormen van eHealth-interventies en aangeven in welke gevallen
eHealth-toepassingen de voorkeur hebben boven andere interventievormen
beschrijven wat planmatige interventieontwikkeling inhoudt (interventiecyclus) en wat de plaats is van eHealth
binnen deze systematiek
de ontwikkelingen van eHealth op het gebied van preventie en (somatische) gezondheidszorg benoemen.
1.1 eHealth - kaders en kansen
Introductie
Een van de belangrijkste ontwikkelingen binnen de zorg van de afgelopen decennia is de opkomst van eHealth. Zowel
voor zorgverleners als voor patiënten bieden deze technieken veel voordelen. Zo kan de zorgverlening efficiënter
worden door gebruik van ICT-mogelijkheden, en bieden eHealth-initiatieven potentiële zorgconsumenten de
mogelijkheid om zelf gericht informatie te vergaren via internet en door middel van zelftests een indruk te krijgen van
hun gezondheidstoestand. Ook kunnen eHealth-toepassingen mensen helpen gezond gedrag te vertonen. Maar wat
is eHealth nu precies? En welke mogelijkheden biedt eHealth?
In deze studietaak gaat u op zoek naar een antwoord op deze vragen.
Bronnen
Bakker, E., & De Hoog, N. (2018). eHealth: een inleiding. Heerlen: Open Universiteit
Nictiz (2017). De eHealth monitor 2017 infographic. Den Haag: Nictiz.
,Esther Bakker en Natascha de Hoog eHealth: een inleiding (Bakker, E., & De Hoog, N.)
1 eHealth: definities
In eerste instantie werd nieuwe technologie in de zorg vooral gebruikt door zorgverleners om onderling klinische gegevens uit te wisselen en
eventueel op afstand met patiënten te communiceren via ICT. Dit werd ‘telemedicine’ of ‘telehealth’ genoemd, daarmee duiden op zorg op afstand
via technologie. Het begrip ‘eHealth’ gaat niet alleen om zorg op afstand, maar om levering van zorg onafhankelijk van tijd, plaats en
zorgprofessional. Onder ‘eHealth’ of ‘electronic health’ vallen alle vormen van informatie- en communicatietechnologie (ICT) die gebruikt worden om
de zorg voor gezondheid, welzijn en mentale zorg te ondersteunen. Als eHealth specifiek wordt toegepast voor mentale problemen, spreken we van
‘eMental health’. Het gaat dus om de inzet van ICT om de zorg voor gezondheid en welzijn te ondersteunen, maar ook om de manier van denken,
waarbij eHealth geen doel op zich is, maar een manier om de gezondheidszorg te verbeteren, informatievoorziening, gezondheidsbevordering en
bijvoorbeeld lotgenotencontact.
eHealth kan op verschillende manieren worden toegepast in de communicatie binnen de zorg:
D2D: Communicatie tussen zorgverleners onderling;
D2P: Communicatie tussen zorgverlener en patiënt;
P2P: Communicatie tussen patiënten.
De trend, dat steeds meer patiënten gebruik maken van middelen van het internet e.d. wordt aangeduid met de termen ‘Gezondheid 2.0’, ‘Health
2.0’ & ‘Zorg 2.0’. Centraal hierbij staat de eigen regie van de patiënt met betrekking tot zijn of haar gezondheid en patiëntenparticipatie bij het
nemen van behandelbeslissingen. 2.0 duidt hierbij op de veranderende rol van de patiënten binnen de zorg.
eHealth kan worden ingedeeld in categorieën op basis van gebruikte technologie:
Internettoepassingen
Hierbij gaat het met name om websites en portals, waarop informatie over gezondheid en ziekte te vinden is. Daarnaast wordt er gebruik
gemaakt van voorlichting-op-maat.
Mobiele toepassingen
Hierbij gaat het om eHealth-toepassingen op een mobiel apparaat, ook wel ‘mHealth’ genoemd. Hieronder vallen ook recente
ontwikkelingen zoals smartwatches.
Overige toepassingen
Hierbij gaat het om robotica, domotica en serious gaming. Bij ‘robotica’ wordt de zorg aan patiënten ondersteund door de inzet van
robots. Met ‘domotica’ wordt het leven met een functiebeperking binnen de eigen woonomgeving mogelijk gemaakt door toepassing van
technologie in en om de woning. ‘Serious games’ zijn games die gebruikt worden voor doeleinden anders dan alleen entertainment.
2 Het belang van eHealth binnen de huidige zorgontwikkelingen
We bespreken hier de veranderingen aan de kant van de patiënt en het capaciteitsprobleem binnen de zorg.
2.1 De veranderende patiënt
Door het toegenomen opleidingsniveau en meer materiële mogelijkheden hebben patiënten een grotere behoefte aan betrokkenheid bij hun
zorgproces dan voorheen. Ze zijn mondiger en willen meedenken. Het internet maakt informatie over ziekte en gezondheid toegankelijk, ze hebben
meer mogelijkheden om zich te informeren. Met deze beschikbaarheid van info neemt ook de autonomie van patiënten toe.
→ patiënten van nu willen meer regie & zeggenschap over hun gezondheid en behandelkeuzes.
Op dit moment is er een ontwikkeling gaande binnen de zorg, waarin steeds meer ruimte komt voor de eigen inbreng van de patiënt bij het
opstellen van het behandelplan, voorschrijven van medicatie en meedenken bij de zorgkeuze. Er is ook steeds meer aandacht voor alternatieve
manieren van communicatie tussen patiënten en zorgverleners. Bijvoorbeeld: ‘Mijnzorgnet.nl’, een sociaal netwerk binnen de zorg die patiënten en
zorgverleners verbindt via persoonlijke zorgnetten; patiënten kunnen via deze weg contact leggen met hun zorgverlener en hierbij ook hun eigen
sociale netwerk.
2.2 Capaciteitsprobleem in de zorg
Het groeiende capaciteitsprobleem hangt samen met een aantal ontwikkelingen:
1. Door een toenemende vergrijzing is de zorgvraag gegroeid en daarnaast is er een stijging van het aantal chronisch zieken, waardoor er
steeds meer mensen langdurig zorg nodig hebben.
2. De stijging van de zorgvraag zorgt voor steeds verdere stijgende zorgkosten. De verwachting is, dat met het huidige beleid, de verwachte
zorgvraag niet kan worden opgevangen.
3. De stijging van de zorgkosten resulteert in elkaar opvolgende bezuinigingen in de zorg die het capaciteitsprobleem nog verder vergroten.
eHealth biedt kansen om de efficiëntie van de zorg te verhogen. Daarnaast kunnen, via Mhealth, bepaalde handelingen en metingen aan het
lichaam ook op afstand gemonitord worden, waardoor er tijdswinst binnen de zorg behaald wordt en de eigen regie van de patiënt verhoogd wordt.
3 Patiënt empowerment
Door middel van eHealth-interventies, kan ‘empowerment’ van patiënten worden ondersteund, ook wel ‘patiënt empowerment’. ‘Empowerment’ wijst
op het bewust, sterk en weerbaar maken van patiënten, waardoor zij in staat gesteld worden eigenmachtig te beslissen en handelen. Het is een
proces van bewustwording van je mogelijkheden om invloed uit te oefenen, keuzes te maken en mee te beslissen. Controle en zeggenschap over
het eigen leven staan hierbij centraal. Daarnaast speelt de dialoog tussen de patiënt en zorgverlener een centrale rol bij ‘patiënt empowerment’ .
Door deze dialoog wordt de participatie van beide partijen bevorderd en wordt de patiënt meer betrokken bij beslissingen rondom het eigen
behandeltraject.
Verhogen bij empowerment bij patiënten is gebaseerd op de volgende aspecten:
1. Attitude
Empowerment vraagt om een attitude van zowel de patiënt als de zorgverlener, waarin ruimte is voor inbreng van beide kanten, met
aandacht voor zowel het perspectief van de professional als dat van de patiënt.
2. Kennisinbreng
eHealth stelt patiënten in staat zelf de regie over het eigen zorgproces te voeren en daarnaast faciliteren eHealth toepassingen de
kennisinbreng van beide partijen.
3. Dialoog
Om te komen tot een goede overeenstemming, is een dialoog nodig tussen zorgverlener en patiënt. Deze dialoog bestaat uit gedeeld
zeggenschap en zelfbeschikking. ‘Zeggenschap’ is de mate waarin de patiënt een gelijkwaardige rol heeft in de dialoog met de
zorgverlener. ‘Zelfbeschikking’ is het (mede) zelf kunnen bepalen van de behandelkeuzes, voeren van de regie in de besluitvorming,
keuzes en verantwoordelijkheden. De professional adviseert en beveelt bepaalde zorg aan, de patiënt neemt de beslissing. Zelfbeheer
en gezamenlijkheid spelen hierbij beide een rol. ‘Zelfbeheer’ duidt op een rol van de patiënt in de uitvoering van de zorg, ‘gezamenlijk’
staat voor de gedeelde rol van de patiënt en de zorgverlener.
4. Samenwerking
eHealth-interventies kunnen zowel met als zonder betrokkenheid van een zorgverlener plaatsvinden.
De inzet van eHealth om de regie van de patiënt te vergroten kent een aantal beperkingen:
, Niet iedereen is in staat om kennis over gezondheid en ziekte te vergaren, te begrijpen en de eigen regie over het zorgproces op zich te
nemen.
Niet iedereen is in staat om rationeel en welbespraakt te onderhandelen met een specialist. Term die in dit verband wordt genoemd is
‘health literacy’, dit duidt op de gezondheidsvaardigheden die nodig zijn om goed met gezondheid en ziekte om te kunnen gaan.
Er is soms discripantie tussen de professionele kennis van de medisch specialist en de kennis die de patiënt vanuit verschillende
bronnen heeft opgedaan.
Zorgprofessionals handelen veelal vanuit hun eigen discipline, waardoor ruimte voor inbreng vanuit andere disciplines beperkt is.
Niet iedereen zal gebruik kunnen en willen maken van de mogelijkheden die eHealth biedt. Er is nog altijd een digitale kloof m.b.t. oudere
mensen en mensen met een lagere sociaaleconomische status.
4 De kaders van eHealth
De inhoud, kwaliteit en omvang van het eHealth-aanbod op dit moment, varieert sterk per aandoening. Om de kwaliteit van het eHealth-aanbod te
bewaken en te bevorderen, is het belangrijk dat er onderzoek wordt gedaan naar de effectiviteit van de ontwikkelde toepassingen. Ook de
ontwikkeling van nieuwe eHealth-toepassingen dient op wetenschappelijk onderzoek te zijn gebaseerd. Aangeduid met ‘evidence based medicine’
of ‘evidence based’. Op dit moment wordt vooral veel onderzoek gedaan naar de effectiviteit van internettoepassingen en nog niet zo veel naar de
effectiviteit van mobiele toepassingen. Het zou goed zijn als er een soort ‘keurmerk’ komt om de kwaliteit van eHealth- interventies te kunnen
beoordelen. ‘Stichting Quality Assurance E-health’ toetst of organisaties aan de eisen voldoen die zijn gebaseerd op de nationale norm en heeft als
doel om middels keurmerk verlening de patiëntveiligheid en de kwaliteit van bestaande en toekomstige eHealth-diensten te waarborgen.
De besproken beoordeling en onderbouwing van eHealth-interventies hangt ook samen met de vergoeding van dit soort interventies vanuit de
ziektekostenverzekering. Het Zorginstituut Nederland, hanteert als algemeen criterium in de vergoedingsbeslissing of een interventie voldoet aan
de ‘stand van wetenschap en praktijk’. De wet- en regelgeving beschouwt eHealth als een andere aanbiedingsvorm van gewone zorg.
eHealth-toepassingen die bewezen effectief zijn, kunnen in zorgrichtlijnen worden opgenomen op een vergelijkbare wijze als reguliere interventies
en ondersteunende toepassingen. De verwijzing naar eHealth-toepassing in richtlijnen dient functioneel, maar niet product specifiek te zijn. Zeker
als eHealth doelmatiger is dan reguliere zorg dan moet dit expliciet vermeld worden in de aanbevelingen van de richtlijn.
Er zijn een aantal aanvullende randvoorwaarden nodig voor eHealth. Deze hebben betrekking op de gegevensvastlegging, beveiliging en het
voldoen aan eisen zoals een ‘CE-markering’ (zorgt ervoor dat medische hulpmiddelen voldoen aan de Europese eisen voor veiligheid, gezondheid,
milieu- en consumentenbescherming. De inspectie gezondheidszorg houdt toezicht op de naleving van de wet op de medische hulpmiddelen voor
software en ‘NEN-normen’ (Nederlandse Normen, die betrekking kunnen hebben op zeer uiteenlopende zaken, van bijvoorbeeld bescherming van
persoonsgegevens).
5 Kansen van eHealth
Voor de toekomst van de gezondheidszorg biedt eHealth diverse kansen:
1. Oplossing voor het capaciteitsprobleem in de zorg;
eHealth-interventies kunnen gebruikt worden om gezondheid en gezond gedrag te bevorderen en daarmee te werken aan preventie van
ziekte. Het vervangen of aanvullen van face-to-facezorg door eHealth-interventies kan helpen wachtlijsten weg te werken. Door patiënten
zelf een deel van de monitor- en registratie taken te laten uitvoeren, vindt een herverdeling in de zorg plaats. Door bijvoorbeeld
teleconsultatie kan een medisch specialist op afstand advies geven over de te volgen behandelroute. Ook kunnen in sommige gevallen
reguliere controles met behulp van eHealth vervangen worden door een webspreekuur wat tijdswinst oplevert. Daarnaast biedt eHealth
mogelijkheden voor ‘stepped care’, waarbij milde gevallen via eHealth behandeld kunnen worden, terwijl patiënten met meer complexe
klachten of aandoeningen persoonlijke face-to-face behandelmogelijkheden krijgen.
2. Bereik doelgroep;
Voor bepaalde doelgroepen, die geen gebruik willen of kunnen maken van de reguliere zorg, bieden eHealth-interventies verschillende
mogelijkheden. Door de anonimiteit en de 24-uursbeschikbaarheid beiden sommige eHealth vormen laagdrempelige
informatievoorziening en behandelmogelijkheden, waardoor een grotere groep patiënten bereikt wordt en zorgt voor veel mensen
toegankelijker wordt.
3. Decentralisatie van de zorg;
Zorg in de thuisomgeving heeft de voorkeur boven zorg in een zorginstelling. eHeath vergroot de mogelijkheden voor de zorg in de
thuisomgeving of in kleinschalige woonzorgeenheden. Door toezichthoudende technologie, kan het functioneren van de patiënt op
afstand in de gaten worden gehouden en kan zo nodig worden ingegrepen. Hierdoor kan meer zorg in de extramurale setting worden
geboden en wordt de overgang naar intramurale zorg uitgesteld. Een ziekenhuisopname kan bijvoorbeeld verkort worden door nazorg via
zorg-op-afstand en kan het monitoren van de lichaamsfuncties in de thuissituatie in sommige gevallen een opname in het ziekenhuis
vervangen.
4. Flexibilisering van de zorg;
eHealth in combinatie met reguliere zorg ontstaan door nieuwe zorgvormen. Bijvoorbeeld online advies of twitterspreekuur. Verder zijn er
diverse online zelfhulpmodules voor zowel preventie, behandeling en nazorg beschikbaar die vaak in combinatie met reguliere zorg
gebruikt worden. Door dit soort nieuwe zorgvormen ontstaan er meer keuzemogelijkheden binnen het hele zorgproces.
5. Verhoging eigen regie;
De autonome patiënt heeft via het internet toegang tot relevante informatie en informeert zichzelf actief over zijn of haar ziekte en de
behandelmogelijkheden daarvan. De autonome patiënt, vraagt onder andere inzicht in zijn of haar eigen medische dossier, wat via
eHealth gemakkelijker gerealiseerd kan worden. eHealth, biedt tot slot mogelijkheden voor patiënten tot uitwisseling van informatie en
ervaringen met zijn of haar sociale omgeving en informatie uitwisseling tussen patiënten.
→ eHealth biedt veel mogelijkheden voor de toekomst, zowel voor patiënten en zorgverleners als voor de zorg als geheel. Alle nieuwe vormen van
zorg zullen in de toekomst geïntegreerd worden in de reguliere zorg. Er wordt dus meer en meer gebruikgemaakt van ‘blended care’: de combinatie
van reguliere face-to-facezrog met eHealth-toepassingen.
eHealth-monitor 2017 (Nictiz)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AFLD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now