Summary
Samenvatting OWE8 Indiceren van Zorg (IVZ)
- Course
- Institution
Samenvatting OWE8-IVZ, indiceren van zorg. Inhoud van alle HC's en alle belangrijke WG's volgens de leerdoelen en de toetsmatrijs.
[Show more]
Seller
Follow
fv19
Reviews received
Content preview
Samenvatting OWE8INDICEREN VAN ZORG
HOGESCHOOL VAN ARNHEM EN NIJMEGEN
,Inhoudsopgave
HC algemene oncologie
Celdeling
Celdeling is het delen van cellen dit proces is noodzakelijk om de cellen die dood zijn gegaan
te vervangen. Dit wordt gedaan om balans te houden tussen werkzame en dode cellen.
Celdeling is het kopiëren van genetisch materiaal en wordt ook wel mitose genoemd. De
delingssnelheid van een cel hangt samen met de levensduur van de cellen. Zo hebben witte
bloedcellen een korte levensduur. Deze cellen hebben dus ook een hogere delingssnelheid
nodig om voldoende aangevuld te worden.
Tumoren
Als deze balans niet goed is ontstaan er problemen.
Als de delingssnelheid te laag is neemt het aantal cellen van het weefsel af. Dit zie je
bijvoorbeeld terug bij ouderen waarbij er een dunnere huid ontstaat. Als de delingssnelheid
kwaadaardige (maligne) woekering zijn. Er zit een verschil in de eigenschappen tussen een
benige en maligne tumor.
Benige Maligne
Glad en elastisch Bobbelig en hard
Pijnlijk Niet-pijnlijk
Bewegelijk t.o.v. ondergrond Vast
Goed afgrensbaar Niet goed afgrensbaar
Niet-infiltratieve groei Infiltratieve groei
Metastaseert niet Metastaseren
Meestal niet dodelijk Onbehandeld vrijwel altijd dodelijk.
Afhankelijk van de plek kan dit wel dodelijk Uitgezonderd vaak bij oudere mannen met
zijn in bijv. de hersenen door inklemming. bijv. prostaatcarcinoom etc.
Maligniteiten
Bij kanker is er altijd sprake van een kwaadaardige celdeling (maligniteit) Er zijn twee
vormen van maligniteit;
- Solide → ongeremde celdeling zichtbaar als tumor.
- Niet-solide → er is ongeremde celdeling maar deze is niet te zien als tumor bijv. bij
leukemie.
Bij kanker is er een verstoring in de balans van de celdeling. Er zijn twee genen betrokken bij
celdeling; proto-oncogen en de tumor-suppressorgenen.
Als het proto-oncogen, wat ontaarding in een kankercel voorkomt, muteert ontstaat er een
oncogen. Deze zijn vaak in kankercellen aanwezig.
Als het tumor-suppressorgen, wat ontaardig in kankercellen voorkomt, muteert ontstaat er
een kankercel. De tumor-suppressorgenen zijn dus vaak gemuteerd of afwezig. De oorzaak
van het ontstaan van een kankercel is altijd een mutatie in het DNA. Als deze mutatie
voorkomt in een stuk gen dat betrokken is bij celdeling kan er een kankercel ontstaan. Er is
dan sprake van carcinogenese. Cellen gaan veel te snel en te vaak delen waardoor er
ongeremde celdeling is. Vaak is er vaak onvoldoende rijping van de cellen waarbij de cellen
infiltreren in andere weefsels en daarbij metastaseren. Infiltratie, metastasering en
angiogenese zijn eigenschappen die tumoren hebben;
Infiltratie
Het gevolg van kwaadaardige ongeremde celdeling is dat de cellen gaan infiltreren
1
,omliggende weefsels en organen en over de anatomische grens woekeren. De tumor breidt
zich dus uit nar omliggende structuren en organen.
Angiogenese (vaatnieuwvorming)
Een kwaadaardige cel is in staat om nieuwe bloedvaten te vormen in een tumor. Dit is nodig
voor de groei en metastasering van de tumorcellen. Normaal zien we in een gezond lichaam
dat vaatvorming alleen plaatsvindt in het embryonale stadium.
Metastasering
Een tumor is in staat om zich uit te zaaien. Dit gebeurd lymfogeen (via de lymfebaan) of
hematogeen (via de bloedbaan). De plaats van de uitzaaiingen wordt bepaald door de weg
die bloed en lymfe afleggen vanaf de tumor, de doorbloeding van een orgaan en de
gemakkelijkheid van hechting in een orgaan.
Elke tumor heeft zijn voorkeurslocaties kijkend naar uitzaaiingen. Maar uitzaaiingen komen
vooral veel voor in onderstaande structuren;
- Longen (pulmonale metastasen)
- Lever (hepatogene metastasen)
- Hersenen (cerebrale metastasen)
- Skelet (bot metastasen)
Risicofactoren
Er zijn verschillende factoren die de vorming van kankercellen kunnen vergroten.
Endogene factoren, aanwezig in het lichaam;
- Leeftijd
- Hormonale factoren (oestrogenen)
- Genetische factoren (BRCA1/2 gen)
- Gevolgen van andere ziekten
Exogene factoren, aanwezig buiten het lichaam (beïnvloedbaar);
- Roken
- Voeding
- Bewegen
- Alcohol
- Straling (zowel UV als radioactieve straling)
- Overgewicht
- Chemische stoffen (bijv. chroom6)
- Geneesmiddelen
- Infecties (bijv. HPV)
- Verontreinigd milieu
Symptomen
De symptomen van kanker hangen heel sterk samen met de soort tumor. Elke tumor heeft
zijn specifieke symptomen. Toch zijn er ook aspecifieke symptomen die bij de verschillende
kankersoorten voorkomen;
- Vermagering
- Ernstige moeheid
- Koorts
- Gebrek aan eetlust
- Gebrek aan eetlust
2
, - Bloedarmoede
- Afhankelijk van het type, grootte, soort en plaats van maligniteit
Diagnostiek
Er zijn verschillende onderzoeken nodig om de diagnose kanker te bevestigen;
Anamnese
Klachten worden verwoord door de patiënt en de arts bevraagt de patiënt.
Lichamelijk onderzoek
- Palpatie van de tumor/lymfeklieren (oksel, lies, hals etc.)
- Verschijnselen van metastasen op afstand
- Alert op de alarmsymptomen afhankelijk van de soort maligniteit
Aanvullend onderzoek
- Bloedonderzoek
Inzet van tumormarkers
- Beeldvormende techniek
Echo
Röntgen → X-thorax, Mammagrafie
CT (met contrast)
MRI-scan (magnetische straling)
PET-scan
Endoscopie i.c.m. biopt nemen
- Pathologisch onderzoek (biopt) alleen deze vorm van onderzoek kan kanker met
zekerheid bevestigen.
Cytologisch (celniveau)
Histologisch (weefselniveau)
Hormoonreceptoren bepalen (hormoongerelateerde carcinomen)
Indelen van tumoren
Tumoren worden ingedeeld en geclassificeerd om o.a. de prognose te bepalen voor de
patiënt.
Tumoren worden geclassificeerd via het TNM-systeem;
- T(umor); primaire tumor (1-4)
- N(odus); lymfeklieren (0-3)
- M(etastasis); metastasen op afstand (0-1)
Gradering zegt iets over de mate van differentiatie van de maligne cel;
- Hoge score; slecht gedifferentieerd
Lijkt nauwelijks op de originele cel, agressief
- Lage score; goed gedifferentieerd
Lijkt nog op de originele cel, minder agressief
De gradering en de classificatie zeggen iets over de prognose; iemand met een T3N2N1 en
hoge graderingsscore heeft een slechtere prognose dan iemand met een T1N1M0 lage
graderingsscore.
Behandeling
Behandeling kan verschillende doelen hebben;
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fv19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48756 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now