** Samenvatting| Sociale Psychologie |H6| 9e druk **
144 views 1 purchase
Course
Sociale Psychologie
Institution
Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Book
Sociale psychologie
Duidelijke en complete samenvatting van Sociale Psychologie 5361 9e druk. Alle begrippen worden duidelijk uitgelegd met voorbeelden. Tentamenstof voor Hanzehogeschool SJD jaar 2 periode 4: "Begeleider 1". Zie ook mijn andere samenvattingen of de volledige bundel met alles wat je nodig hebt voor "Te...
Sociale psychologie
H6: De behoefte om ons handelen te rechtvaardigen
6.1 Een stabiel, positief zelfbeeld in stand houden
Sociaal psychologen hebben ontdekt dat een van de sterkste determinanten van menselijk
gedrag wortelt in onze behoefte om een stabiel en positief zelfbeeld in stand te houden.
Cognitieve dissonantie: drijfveer of onaangenaam gevoel van spanning dat wordt
veroorzaakt door twee of meer onverenigbare cognities. Volgens latere definities wordt
cognitieve dissonantie veroorzaakt door het feit dat men een handeling verricht, die in
tegenspraak is met de gebruikelijke positieve opvatting van zichzelf.
Dissonantie kan gereduceerd worden op drie manieren:
- Door ons gedrag te veranderen zodat het in overeenstemming komt met de
dissonante cognitie.
- Door te proberen ons gedrag te rechtvaardigen, door een van de dissonante
cognities te veranderen.
- Door te proberen ons gedrag te rechtvaardigen door nieuwe cognities toe te voegen.
Zelfbevestiging: in de context van de dissonantietheorie is dit een manier om dissonantie te
verminderen: door onszelf te herinneren aan één of meer positieve eigenschappen. VB: ik
rook wel, maar verder kan ik heel goed koken.
Het reduceren van dissonantie verloopt grotendeels onbewust, het neuriet zacht, niet
waarneembaar mee en houdt onze attitudes in harmonie met elkaar zonder dat we erover
nadenken. VB: je krijgt de baan van je dromen niet, maar je laat jezelf beter voelen door te
denken dat het toch niet de baan voor jou was.
Impact bias: de neiging om de intensiteit en duur van onze reacties op toekomstige
negatieve gebeurtenissen te overschatten. VB: wanneer we over de toekomst denken,
overschatten we hoe naar we ons zullen voelen over negatieve toekomstige gebeurtenissen,
zoals het eind van een relatie. We beseffen niet hoe snel de dissonantiereductie ons weer op
de been zal helpen.
, Ontdekking door Aronson: iemand met een hoge eigenwaarde voelen de meeste
dissonantie als ze zich gedragen op een manier die botst met de hoge dunk die ze van
zichzelf hebben. Wanneer mensen met een lage eigenwaarde iets stoms of immoreels doen,
voelen ze niet zoveel dissonantie omdat de cognitie ‘ik heb iets doms gedaan’ in
overeenstemming met de cognitie ‘ik kan niks’. Psychopaten zijn betrekkelijk immuun tegen
dissonantie.
Postdecision dissonance: dissonantie die optreedt nadat men een beslissing heeft
genomen en die over het algemeen wordt gereduceerd door de aantrekkelijkheid van het
gekozen alternatief te vergroten en die van de verworpen alternatieven te verkleinen.
VB: de keuze tussen twee auto’s. Je hebt waarschijnlijk lichte voorkeur en gaat na je keuze
jezelf meer en meer wijs maken waarom dat de juiste keuze is, en die andere auto waar je
over twijfelde is ineens veel minder aantrekkelijk.
Zulke keuzes variëren ook in mate van definitief zijn, dus hoe makkelijk ze zijn terug te
draaien. Het is veel makkelijker om een nieuwe auto in te ruilen dan om uit een ongelukkig
huwelijk te stappen. Hoe definitiever en onomkeerbaarder de beslissing, hoe groter de
behoefte om de dissonantie te reduceren.
Dissonantie verandert persoonlijke waarden: Beslissingen die ons zelfbeeld kunnen
bedreigen geven ons onaangename gevoelens die we reduceren door de onaangename
gevoelens door de gemaakte keuze of actie achteraf te rechtvaardigen. Zo kan
dissonantiereductie de waarden en moraliteit van iemand veranderen. Hierdoor is de kans
groter dat hij of zij hetzelfde nog eens zal doen. VB: je spiekt want je moet die toets halen om
over te gaan, je geweten zegt dat spieken slecht is, maar je reduceert dit gevoel door jezelf
voor te houden dat iedereen wel eens spiekt.
Lowballing: gewetenloze strategie waarbij de verkoper een klant verleidt iets te kopen door
een zeer lage prijs te bieden (en laat de klant vaak een aanbetaling formulier invullen),
vervolgens beweert dat het een vergissing was en dan de prijs verhoogt. Vaak stemt de klant
alsnog in met de koop tegen die hogere prijs, hier zijn drie redenen voor:
- Het doen van een aanbetaling schept de illusie van onomkeerbaarheid, ondanks het
feit dat dit wel omkeerbaar is.
- Ten tweede heeft het gevoel van verbintenis de anticipatie op een opwindende
gebeurtenis getriggerd: je wil die auto nu ook.
- Tot slot is de uiteindelijke prijs waarschijnlijk slechts iets hoger dan de prijs bij een
andere dealer, dus dan heb je geen zin om weer verder te kijken en je bent er nu
toch, dus koop je de auto.
Dissonantie in verschillende culturen: cognitieve dissonantie komt zowel in westerse als
niet-westerse culturen voor. Wel varieert de inhoud van wat dissonante cognities
veroorzaakt, evenals het proces en de intensiteit van dissonantiereductie per cultuur. Dit
weerspiegelt het verschil in culturele normen.
6.2 Zelfrechtvaardiging in het dagelijks leven
Rechtvaardiging van inspanning: neiging om iets waar je hard voor hebt gewerkt
aantrekkelijker te gaan vinden. Dit geldt zelfs voor dingen die ons onder andere
omstandigheden weinig zouden zeggen. Dit verklaart bv de sterke loyaliteit die studenten na
hun ontgroening aan hun vereniging of dispuut tonen.
Externe rechtvaardiging: reductie van dissonantie door te verwijzen naar reden of
verklaring buiten de betrokkene (bv het ontvangen van een grote beloning of het vermijden
van een zware straf). Je vriendin vraagt om je mening over haar nieuwe dure jurk die ze al
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sterre1999. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
