Samenvattingen teksten Ethiek
Samenvatting 1: “Een ethisch leven” door Peter Singer
Dora: krijgt geld om jongen af te leveren
dacht dat hij ging worden geadopteerd – in praktijk vermoord en organen verkocht
Ze kan zichzelf alleen redden door haar bereidheid te tonen aanzienlijke risico’s te lopen om de
jongen te redden.
Een groot deel van ons inkomen wordt uitgegeven aan zaken die niet essentieel zijn voor ons
leven/gezondheid.
= Bugattiscenario
Tegenargument: overheid moet bijdrage aan ontwikkelingshulp verhogen, waardoor last
rechtvaardiger wordt verdeeld over alle belastingbetalers.
De vraag hoeveel wij zouden moeten geven, is een zaak die beslist moet worden in de reële wereld.
Wij weten dat het geld dat wij kunnen geven boven dat ‘theoretische ‘eerlijke deel’’ nog altijd levens
redt die anders verloren zouden gaan – te ver doorgevoerde redelijkheid.
Bv. gezin dat 50 000 dollar verdient
30 000 aan noodzakelijke levensbehoeften
20 000 aan goede doelen
al het geld dat je zou besteden aan luxe en niet aan noodzakelijke levensbehoeften zou je weg
moeten geven.
Maar: menselijke aard niet altruïstisch genoeg
Peter Singer begint zijn tekst met het verhaal van de film ‘Central Station’. Het verhaal gaat over een
arme vrouw Dora. Zij krijgt op een gegeven moment een aanbod van een vreemdeling van 1.000 euro
als ze een jongetje naar een adres brengt om hem te laten adopteren. Later hoort ze dat het jongetje
naar een adres brengt om hem te laten adopteren. Later hoort ze dat het jongetje niet geadopteerd
zal worden maar dat hij vermoord zal worden en dat zijn organen verkocht zullen worden. Ze voelt
zich ontzettend schuldig zodra ze daarachter komt. Wij vinden hopelijk ook allemaal dat ze de
met die kennis inderdaad de verkeerde keuze heeft gemaakt. Ander verhaal: in de VS besteedt ieder
gezin veel geld aan dingen die ze niet per se nodig hebben, in de wetenschap dat hun geld ergens
anders het verschil tussen leven en dood kan betekenen. Er zijn verschillen die een ander moreel
oordeel rechtvaardigen, je wordt als gemiddeld Amerikaans gezin niet direct geconfronteerd met de
keuze. Je hoeft niet onder ogen te komen waar je je geld beter besteed zou kunnen hebben. Punt dat
Singer hier benadrukt: er is wel een moreel verschil tussen beide situaties, maar geen ethisch verschil.
Voor een utilitaristisch filosoof zoals hij zelf maakt het niet zoveel uit. Er is dus geen echt verschil
tussen beide situaties. Ander voorbeeld: Bob en zijn Bugatti. Bob heeft een Bugatti waar hij zijn
financiële zekerheid aan ontleent. Op een gegeven moment staat hij voor een keuze, hij ziet een trein
rechtdoor rijden en als hij niet ingrijpt rijdt die trein een jongetje van 9 dood, of hij trekt aan de wissel
,en de trein rijdt zijn Bugatti kapot. Hij kiest ervoor om niet aan de wissel te trekken. Dat lijkt
verwerpelijk, maar het is niet heel anders dan de situatie waar de gemiddelde westerling in verkeert
ten aanzien van de hongersnood in bepaalde delen van Afrika. Een werkelijk verschil tussen
Bob en degenen die geen geld aan hulporganisaties geven is dat degenen die geen geld geven de
hongersnood in Afrika ook niet alleen kunnen oplossen. Betekent dit dat jij het ook niet hoeft te doen.
Als je dat denkt ben je een aanhanger van de massa-ethiek. Maar, hoeveel moet je dan geven? In
hoeverre moet je je opofferen? Als we met zijn allen een beetje geven is er van de individuen een
minder zwaar offer noodzakelijk. Je zou je kunnen afvragen waarom je meer zou geven dan jouw deel.
Punt dat Singer hier benadrukt: De vraag hoeveel je moet geven is een zaak die beslist moet
worden in de reële wereld, niet in de fictieve wereld waarin iedereen zijn deel zou
geven. Punt dat Singer hier benadrukt: Je moet houden wat je zelf nodig hebt om te
voorzien in je levensbehoefte en geen cent meer. Alle rest van je geld kan nuttiger besteed worden.
Samenvatting 2: “Een filosofie van de liefde over Iris Murdoch” door Arthur Eaton
In de tekst worden de volgende punten over democratie genoemd:
1. Door identiteitspolitiek en een verkokerde manier van denken raakt de wereld steeds meer
gefragmenteerd.
2. De ideeën van Iris Murdoch over liefde, empathie en het goede zijn relevant in een wereld die
steeds meer gefragmenteerd raakt.
3. Murdoch gelooft dat iedereen een uniek perspectief op de werkelijkheid heeft, en het is
belangrijk om te proberen het perspectief van anderen te begrijpen.
4. Liefde en verbeeldingskracht zijn essentieel om de kloof tussen verschillende perspectieven te
overbruggen.
Murdochs werk benadrukt de objectieve aard van goed en kwaad, en ziet ze eerder als
eigenschappen van de wereld dan als kwesties van persoonlijke smaak of temperament.
Murdoch suggereert dat liefde zorgt voor een helder zicht, terwijl haat ons begrip vertroebelt.
Deze punten benadrukken de relevantie van Murdochs ideeën over liefde, empathie en de objectieve
aard van goed en kwaad in de context van een wereld die steeds meer verdeeld en gepolariseerd
raakt. Murdochs nadruk op het begrijpen van verschillende perspectieven en de rol van liefde bij het
overwinnen van het ego sluit aan bij haar bredere filosofie.
Samenvatting 3: “Wilde stakingen” door Roger Blanpain
De tekst benadrukt de onaanvaardbaarheid van wilde stakingen bij de Belgische spoorwegen (NMBS)
en pleit voor een evenwicht tussen het recht op staking en het recht op openbaar vervoer. Professor
arbeidsrecht Roger Blanpain stelt dat het spoorvervoer een openbare dienst is die verzekerd moet
worden en dat stakingen de reizigers gijzelen en aanzienlijke schade veroorzaken. Hoewel het recht
op staking erkend wordt, is er ook een recht op openbaar vervoer, en er moet een juist evenwicht
tussen deze belangen gevonden worden.
De Raad van State heeft in een arrest bepaald dat wilde stakingen onaanvaardbaar zijn en dat de
NMBS tuchtsancties kan opleggen. Het voorbeeld van een adjunct-stationschef in Berchem die
deelnam aan een wilde staking wordt aangehaald. Deze adjunct-stationschef werd geschorst
vanwege de deelname aan de staking. De tekst stelt dat het stakingsrecht een fundamenteel sociaal
, recht is, maar ook grenzen heeft. Het recht op openbaar vervoer en het recht van werkgevers om over
hun personeel te beschikken, zijn enkele van deze grenzen.
Het stakingsrecht in België is ruimer dan in sommige andere landen, waar het voorbehouden is aan
enkele vakbonden. Naast vakbonden kunnen ook werknemers in België een staking uitroepen, zowel
in de private als de openbare sector.
De tekst noemt verschillende grenzen aan het stakingsrecht. Ten eerste moet een staking het ultieme
doel zijn en pas ingezet worden nadat alle vredelievende middelen, zoals onderhandelingen, zijn
uitgeput. Wilde stakingen zijn in principe fout, tenzij ze bedoeld zijn om een zwaarwichtige eenzijdige
beslissing van de werkgever te bestrijden, wat in het genoemde geval niet het geval was. Daarnaast
moet er een stakingsaanzegging zijn, vooral in het geval van een openbare dienst die veel burgers
treft. De proportionaliteit van de belangen van de stakers ten opzichte van de schade die zij aan
anderen toebrengen, moet worden gerespecteerd. Werkdruk of personeelstekort zijn over het
algemeen geen redenen om het hele spoornetwerk in gevaar te brengen. Bovendien zijn de stakers in
beginsel verantwoordelijk voor de schade die zij aan reizigers en andere belanghebbenden
veroorzaken.
De tekst suggereert dat het misschien wenselijk is om een verplichte arbitrageprocedure in te voeren
voor dergelijke geschillen, die niet op informele wijze kunnen worden opgelost. Hierdoor zouden
problemen vreedzaam en sociaal kunnen worden opgelost zonder het recht op openbaar vervoer in
gevaar te brengen.
Samenvatting 4: “Zijn mensenrechten ook dierenrechten” door Frank Mulder
Het lijkt erop dat de tekst waar je naar verwijst een betoog bevat over dierenrechten en de ethiek van
het behandelen van dieren in de voedselindustrie. Het beschrijft verschillende perspectieven op de
relatie tussen mens en dier, en stelt vragen over de rechtvaardigheid en moraliteit van het
behandelen van dieren in de bio-industrie.
Het betoog begint met het benadrukken van de slechte omstandigheden waarin kippen worden
gehouden in de kippensector, evenals de problemen met het doden van dieren voor voedsel. Het wijst
erop dat dieren vaak worden gediscrimineerd en geen rechten hebben, en dat het tijd is om
dierenwelzijn serieus te nemen.
Vervolgens worden de standpunten van verschillende filosofen en denkers besproken, zoals Peter
Singer, Erno Eskens, en Jan Huijgen. Deze denkers pleiten voor een verandering in ons denken over
dieren en het toekennen van rechten aan dieren. Ze betogen dat het niet eerlijk is om dieren anders te
behandelen op basis van triviale redenen, zoals de grootte van hun hersenen of gebrek aan
zelfbewustzijn.
Het betoog gaat verder met het bespreken van de historische ontwikkeling van het antropocentrisme,
het idee dat de mens centraal staat in het universum en heerst over dieren. Het dualisme tussen mens
en dier wordt ter discussie gesteld, en er wordt gewezen op de overeenkomsten en graduele
verschillen tussen mens en dier.
De tekst eindigt met de suggestie van Ton Lemaire om een ethiek van mededogen te omarmen die
zich uitstrekt naar alle dieren. Hij pleit voor een uitbreiding van het humanisme naar dieren en noemt
dit "humanimalisme".
Samenvatting 1: “Een ethisch leven” door Peter Singer
Dora: krijgt geld om jongen af te leveren
dacht dat hij ging worden geadopteerd – in praktijk vermoord en organen verkocht
Ze kan zichzelf alleen redden door haar bereidheid te tonen aanzienlijke risico’s te lopen om de
jongen te redden.
Een groot deel van ons inkomen wordt uitgegeven aan zaken die niet essentieel zijn voor ons
leven/gezondheid.
= Bugattiscenario
Tegenargument: overheid moet bijdrage aan ontwikkelingshulp verhogen, waardoor last
rechtvaardiger wordt verdeeld over alle belastingbetalers.
De vraag hoeveel wij zouden moeten geven, is een zaak die beslist moet worden in de reële wereld.
Wij weten dat het geld dat wij kunnen geven boven dat ‘theoretische ‘eerlijke deel’’ nog altijd levens
redt die anders verloren zouden gaan – te ver doorgevoerde redelijkheid.
Bv. gezin dat 50 000 dollar verdient
30 000 aan noodzakelijke levensbehoeften
20 000 aan goede doelen
al het geld dat je zou besteden aan luxe en niet aan noodzakelijke levensbehoeften zou je weg
moeten geven.
Maar: menselijke aard niet altruïstisch genoeg
Peter Singer begint zijn tekst met het verhaal van de film ‘Central Station’. Het verhaal gaat over een
arme vrouw Dora. Zij krijgt op een gegeven moment een aanbod van een vreemdeling van 1.000 euro
als ze een jongetje naar een adres brengt om hem te laten adopteren. Later hoort ze dat het jongetje
naar een adres brengt om hem te laten adopteren. Later hoort ze dat het jongetje niet geadopteerd
zal worden maar dat hij vermoord zal worden en dat zijn organen verkocht zullen worden. Ze voelt
zich ontzettend schuldig zodra ze daarachter komt. Wij vinden hopelijk ook allemaal dat ze de
met die kennis inderdaad de verkeerde keuze heeft gemaakt. Ander verhaal: in de VS besteedt ieder
gezin veel geld aan dingen die ze niet per se nodig hebben, in de wetenschap dat hun geld ergens
anders het verschil tussen leven en dood kan betekenen. Er zijn verschillen die een ander moreel
oordeel rechtvaardigen, je wordt als gemiddeld Amerikaans gezin niet direct geconfronteerd met de
keuze. Je hoeft niet onder ogen te komen waar je je geld beter besteed zou kunnen hebben. Punt dat
Singer hier benadrukt: er is wel een moreel verschil tussen beide situaties, maar geen ethisch verschil.
Voor een utilitaristisch filosoof zoals hij zelf maakt het niet zoveel uit. Er is dus geen echt verschil
tussen beide situaties. Ander voorbeeld: Bob en zijn Bugatti. Bob heeft een Bugatti waar hij zijn
financiële zekerheid aan ontleent. Op een gegeven moment staat hij voor een keuze, hij ziet een trein
rechtdoor rijden en als hij niet ingrijpt rijdt die trein een jongetje van 9 dood, of hij trekt aan de wissel
,en de trein rijdt zijn Bugatti kapot. Hij kiest ervoor om niet aan de wissel te trekken. Dat lijkt
verwerpelijk, maar het is niet heel anders dan de situatie waar de gemiddelde westerling in verkeert
ten aanzien van de hongersnood in bepaalde delen van Afrika. Een werkelijk verschil tussen
Bob en degenen die geen geld aan hulporganisaties geven is dat degenen die geen geld geven de
hongersnood in Afrika ook niet alleen kunnen oplossen. Betekent dit dat jij het ook niet hoeft te doen.
Als je dat denkt ben je een aanhanger van de massa-ethiek. Maar, hoeveel moet je dan geven? In
hoeverre moet je je opofferen? Als we met zijn allen een beetje geven is er van de individuen een
minder zwaar offer noodzakelijk. Je zou je kunnen afvragen waarom je meer zou geven dan jouw deel.
Punt dat Singer hier benadrukt: De vraag hoeveel je moet geven is een zaak die beslist moet
worden in de reële wereld, niet in de fictieve wereld waarin iedereen zijn deel zou
geven. Punt dat Singer hier benadrukt: Je moet houden wat je zelf nodig hebt om te
voorzien in je levensbehoefte en geen cent meer. Alle rest van je geld kan nuttiger besteed worden.
Samenvatting 2: “Een filosofie van de liefde over Iris Murdoch” door Arthur Eaton
In de tekst worden de volgende punten over democratie genoemd:
1. Door identiteitspolitiek en een verkokerde manier van denken raakt de wereld steeds meer
gefragmenteerd.
2. De ideeën van Iris Murdoch over liefde, empathie en het goede zijn relevant in een wereld die
steeds meer gefragmenteerd raakt.
3. Murdoch gelooft dat iedereen een uniek perspectief op de werkelijkheid heeft, en het is
belangrijk om te proberen het perspectief van anderen te begrijpen.
4. Liefde en verbeeldingskracht zijn essentieel om de kloof tussen verschillende perspectieven te
overbruggen.
Murdochs werk benadrukt de objectieve aard van goed en kwaad, en ziet ze eerder als
eigenschappen van de wereld dan als kwesties van persoonlijke smaak of temperament.
Murdoch suggereert dat liefde zorgt voor een helder zicht, terwijl haat ons begrip vertroebelt.
Deze punten benadrukken de relevantie van Murdochs ideeën over liefde, empathie en de objectieve
aard van goed en kwaad in de context van een wereld die steeds meer verdeeld en gepolariseerd
raakt. Murdochs nadruk op het begrijpen van verschillende perspectieven en de rol van liefde bij het
overwinnen van het ego sluit aan bij haar bredere filosofie.
Samenvatting 3: “Wilde stakingen” door Roger Blanpain
De tekst benadrukt de onaanvaardbaarheid van wilde stakingen bij de Belgische spoorwegen (NMBS)
en pleit voor een evenwicht tussen het recht op staking en het recht op openbaar vervoer. Professor
arbeidsrecht Roger Blanpain stelt dat het spoorvervoer een openbare dienst is die verzekerd moet
worden en dat stakingen de reizigers gijzelen en aanzienlijke schade veroorzaken. Hoewel het recht
op staking erkend wordt, is er ook een recht op openbaar vervoer, en er moet een juist evenwicht
tussen deze belangen gevonden worden.
De Raad van State heeft in een arrest bepaald dat wilde stakingen onaanvaardbaar zijn en dat de
NMBS tuchtsancties kan opleggen. Het voorbeeld van een adjunct-stationschef in Berchem die
deelnam aan een wilde staking wordt aangehaald. Deze adjunct-stationschef werd geschorst
vanwege de deelname aan de staking. De tekst stelt dat het stakingsrecht een fundamenteel sociaal
, recht is, maar ook grenzen heeft. Het recht op openbaar vervoer en het recht van werkgevers om over
hun personeel te beschikken, zijn enkele van deze grenzen.
Het stakingsrecht in België is ruimer dan in sommige andere landen, waar het voorbehouden is aan
enkele vakbonden. Naast vakbonden kunnen ook werknemers in België een staking uitroepen, zowel
in de private als de openbare sector.
De tekst noemt verschillende grenzen aan het stakingsrecht. Ten eerste moet een staking het ultieme
doel zijn en pas ingezet worden nadat alle vredelievende middelen, zoals onderhandelingen, zijn
uitgeput. Wilde stakingen zijn in principe fout, tenzij ze bedoeld zijn om een zwaarwichtige eenzijdige
beslissing van de werkgever te bestrijden, wat in het genoemde geval niet het geval was. Daarnaast
moet er een stakingsaanzegging zijn, vooral in het geval van een openbare dienst die veel burgers
treft. De proportionaliteit van de belangen van de stakers ten opzichte van de schade die zij aan
anderen toebrengen, moet worden gerespecteerd. Werkdruk of personeelstekort zijn over het
algemeen geen redenen om het hele spoornetwerk in gevaar te brengen. Bovendien zijn de stakers in
beginsel verantwoordelijk voor de schade die zij aan reizigers en andere belanghebbenden
veroorzaken.
De tekst suggereert dat het misschien wenselijk is om een verplichte arbitrageprocedure in te voeren
voor dergelijke geschillen, die niet op informele wijze kunnen worden opgelost. Hierdoor zouden
problemen vreedzaam en sociaal kunnen worden opgelost zonder het recht op openbaar vervoer in
gevaar te brengen.
Samenvatting 4: “Zijn mensenrechten ook dierenrechten” door Frank Mulder
Het lijkt erop dat de tekst waar je naar verwijst een betoog bevat over dierenrechten en de ethiek van
het behandelen van dieren in de voedselindustrie. Het beschrijft verschillende perspectieven op de
relatie tussen mens en dier, en stelt vragen over de rechtvaardigheid en moraliteit van het
behandelen van dieren in de bio-industrie.
Het betoog begint met het benadrukken van de slechte omstandigheden waarin kippen worden
gehouden in de kippensector, evenals de problemen met het doden van dieren voor voedsel. Het wijst
erop dat dieren vaak worden gediscrimineerd en geen rechten hebben, en dat het tijd is om
dierenwelzijn serieus te nemen.
Vervolgens worden de standpunten van verschillende filosofen en denkers besproken, zoals Peter
Singer, Erno Eskens, en Jan Huijgen. Deze denkers pleiten voor een verandering in ons denken over
dieren en het toekennen van rechten aan dieren. Ze betogen dat het niet eerlijk is om dieren anders te
behandelen op basis van triviale redenen, zoals de grootte van hun hersenen of gebrek aan
zelfbewustzijn.
Het betoog gaat verder met het bespreken van de historische ontwikkeling van het antropocentrisme,
het idee dat de mens centraal staat in het universum en heerst over dieren. Het dualisme tussen mens
en dier wordt ter discussie gesteld, en er wordt gewezen op de overeenkomsten en graduele
verschillen tussen mens en dier.
De tekst eindigt met de suggestie van Ton Lemaire om een ethiek van mededogen te omarmen die
zich uitstrekt naar alle dieren. Hij pleit voor een uitbreiding van het humanisme naar dieren en noemt
dit "humanimalisme".
