Dit is een uitgebreide samenvatting inclusief afbeeldingen + bijbehorende uitleg van de hoorcolleges van het vak stress en gezondheid wat gegeven wordt aan de universiteit van Tilburg. Het is een vak uit de major/minor medische psychologie dat gevolgd kan worden in het 2e en 3e jaar van de opleidin...
Summary Stress, Health and Disease (Sapolsky + 4 chapters from reader) (ISBN: 978080507369) 2021-2022
Why Zebras Dont get ulcers - Sapolsky - latest edition - Summary
91 practice questions - Stress and Health
All for this textbook (8)
Written for
Tilburg University (UVT)
Psychologie
Stress en gezondheid (422095B6)
All documents for this subject (24)
1
review
By: amevissen • 3 year ago
Seller
Follow
annemieks
Reviews received
Content preview
Stress en gezondheid - hoorcolleges
Hoorcollege 1 - stress en gezondheid
Evidence based medicine = wetenschappelijk bewijs en meningen van een expert als basis voor
klinische praktijken.
Vijf stappen van evidence based medicine
Overeenstemming van constructen —> bewijs verzamelen —> analyseren van bewijs —>
resultaten en tekortkomingen —> verspreiding
Definitie van stress
Iedereen weet wat stress is, maar niemand weet het echt:
- Een conditie of een gevoel wat ervaren wordt wanneer een persoon meer bronnen waarneemt
dan hij kan mobiliseren
- Een reeks van gebeurtenissen, bestaande uit een stimulus (stressor) wat een reactie op de
hersenen veroorzaakt (stressperceptie) en de fysiologische fight-or-flight systemen in het
lichaam activeren (stressrespons)
Stress in de klinische praktijk
Het maakt mensen ziek zonder dat ze een ziekte hebben, zo wordt er onnodig gebruik gemaakt
van de gezondheidszorg.
Het vergroot de kansen op het ontwikkelen van mentale of fysieke gezondheidsproblemen.
Het heeft een:
- Negatief affect op het herstel na ziekte of blessure
- Negatief affect op de effecten van een medische interventie
- Negatief affect op de patiënt-dokter communicatie
Mentale ziektes worden vaak niet geaccepteerd als de oorzaak van lichamelijke ziektes.
Homeostase = het ideale niveau van zuurstof, temperatuur etc, voor het lichaam. Het brein zoekt
homeostase. Een stressor kan alles zijn die de homeostase verstoort; een stressrespons is de
actie van het lichaam om homeostase te herstellen.
Stressor is alles wat de homeostase verstoort
- Adaptief
- Verwacht
- Nodig —> bereid je voor op het gevecht
- Onnodig —> bereid je voor op niets (angst, neurose)
- Acute (korte termijn)
- Chronisch (lange termijn)
Adaptieve stress Verstorende stress
Acuut Chronisch
Korte duur Lange duur
Snel herstel Langzaam herstel
Voorbereiden van het lichaam op gevaar Vroeg begin
1
,Adaptieve stress Verstorende stress
Signaleren van gevaar Het lichaam voorbereiden voor wat? Wat
signaleren?
Positieve consequenties van blootstelling aan stress
Korte termijn stress (minuten tot uren)
1. Toename in immuunbescherming
2. Verbeteren van mentaal en fysiek optreden
Chronische stress (aanhoudend)
1. Onderdrukken symptomen van auto-immuunziektes
Negatieve consequenties van blootstelling aan stress
Korte termijn Lange termijn
De stressrespons
Het is een ziekte wanneer:
- Het onmogelijk is om de stressrespons aan te zetten (addison’s disease, shy drager’s
syndroom)
- Het onmogelijk is om de stressrespons uit te zetten
- Het onmogelijk is om de stressrespons juist aan/uit te zetten
Geschiedenis van stress
Charles Darwin (1809-1892) —> ‘Organismen die in staat zijn om zich aan te passen aan de
veranderende omgeving zullen overleven.’
Claude Bernard (1813-1878) —> ‘Milieu interieur’
Walter B. Cannon (1871- 1945) —> Fight-or-flight respons
- Experimenteel fysioloog
Hans Selye (1907-1982)
- Pionier van stressonderzoek
- ‘Elke stressor laat een onuitwisbaar litteken achter en het organisme betaald voor zijn
overleving na een stressvolle situatie door een beetje ouder te worden.’
- General adaptation syndrom (GAS)
- Alarm fase: initiële reactie
- Boost van adrenaline
- Toename in energie
- Fight-or-fligt
- Weerstandsfase: on-guard
- Herstel
- Omgaan met stress als herstel niet mogelijk is
- Het kan lijken alsof je goed om gaat met stress terwijl dit niet het geval is
- Uitputtingsfase: weinig mogelijkheden
- Het gevecht tegen de stress opgeven
Symptomen geassocieerd met GAS-fasen
- Actie fase —> toename in adrenaline
- Energie
2
,- Weerstandsfase —> toename in cortisol
- Geïrriteerdheid
- Frustratie
- Zwakke concentratie
- Uitputtingsfase —> schade aan het lichaam (immuunsysteem, nieren)
- Vermoeidheid
- Burnout
H. Selye zegt:
- Stress is een fysiologische reactie
- Non-specifieke reactie van het lichaam op elk soort behoefte/bedreiging
- Er is dus 1 stressrespons op allerlei soorten stressoren
Reactiviteitshypothese = de stressor gaat samen met fysiologische respons.
Perspectief van psychologen op stress
J. W. Mason (1975): ‘Reactie op stress varieert tussen personen en binnen personen.’
Susan R. Burchfield (1979): ‘Wanneer je faalt in het aanpassen aan chronische stress suggereert
dit meer psychologische dan fysiologische uitputting.’
Prolonged activation model = een stressor zal alleen onze gezondheid beïnvloeden wanneer het
fysiologisch effect langdurig is (ver voor de stressor, of bij een langzaam herstel)
Michigan stress model:
Objectieve stressor —> subjectieve stressor —> stressreactie —> gezondheid en ziekte
Persoonlijkheid en sociale steun hebben hier invloed op.
Wat psychologen concluderen:
- Stressrespons is niet alleen maar fysiologisch
- Niet iedereen heeft dezelfde stressrespons
- De stressrespons en zijn duur is verschillen tussen en binnen personen
De cyclus van stress (Reznick 1989)
Psycho-biologische respons op stress
Het meten van psychologische en fysiologische componenten (frequentie, duur en intensiteit) in 4
fasen:
- Rustfase
- Spanningsfase
- Responsfase
- Verlichtingsfase
The Norwegian Experiment (the Gating mechanism)
11 opeenvolgende dagen moest men van 12 meter hoogte springen; je ziet dat de fysiologische
reactie vanaf dag 5 steeds meer afneemt
Dichotomie model (Lazarus et al., 1974)
3
, Transactioneel model van stress (Lazarus en Falkman)
Er is een verschuiving in stressvolle gebeurtenissen. Vroeger ging het voornamelijk over acute/
chronische fysieke stress en tegenwoordig heeft het vaker betrekking op psychologische en
sociale crisis en langdurende psychologische stress.
Verschillen in stressrespons
Er kunnen individuele verschillen zitten in de stressrespons met betrekking tot (respons
stereotype):
- Stressperceptie
- Verwerking
- Beoordeling
- Omgaan met
- Genetische opmaak (organen meer of minder gevoelig voor stresshormonen)
Situationele verschillen (situationele stereotype):
- Verschillende situaties lokken verschillende biologische reacties uit
Het autonoom zenuwstelsel bestaat uit het parasympathisch en het sympathisch zenuwstelsel.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annemieks. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.44. You're not tied to anything after your purchase.
