Een beknopte samenvatting van het boek Organisatiekunde aan de hand van de leerdoelen die zijn opgesteld voor de opleiding hbo-rechten aan Hogeschool Leiden in jaar 2. Ook als je niet aan Hogeschool Leiden studeert kun je deze samenvatting wellicht gebruiken. Kijk dan goed welke hoofdstukken er zij...
● Het belang van organisatiekunde voor juristen in de praktijk uitleggen
Hoe meer inzicht je als jurist hebt in de wijze waarop organisaties werken, des te beter zul je in staat
zijn om je werk te verrichten. Het advies dat je geeft moet niet alleen juridisch mogelijk zijn, maar je
moet ook vast kunnen stellen of het zal werken binnen de specifieke organisatie.
● Verschillende typen organisaties onderscheiden naar aard van hun activiteiten
Het begrip organisatie kan vanuit de organisatiekundige theorie en vanuit een juridisch perspectief
worden uitgelegd.
Organisatiekundige theorie
Zodra er sprake is van mensen en middelen die samenwerken om een bepaald doel te bereiken
kunnen we spreken van een organisatie. Vanuit de organisatiekundige theorie is er sprake van een
organisatie, als er is voldaan aan de volgende elementen:
- mensen;
- middelen;
- samenwerken;
- doel.
! Eenmansbedrijven zijn in deze definitie geen organisatie, omdat er geen sprake is van meerdere
mensen die samenwerken.
Binnen organisaties worden vervolgens bedrijven onderscheiden. Organisatiekundig spreken we van
bedrijven als een organisatie producten en/of diensten voortbrengt om te voorzien in een
maatschappelijke behoefte. Het leveren van producten en/of diensten kan op commerciële of
niet-commerciële basis. Bedrijven die dit op commerciële basis doen en dus een winstoogmerk
hebben, worden aangeduid als ondernemingen.
Voorbeelden:
Rechtbank Amsterdam
Bedrijf? Ja, want levert een dienst die voorziet in een maatschappelijke behoefte.
Onderneming? Nee, want heeft geen winstoogmerk.
Philips
Bedrijf? Ja, want levert producten die voorzien in een maatschappelijke behoefte.
Onderneming? Ja, want handelt met een winstoogmerk.
Juridisch perspectief
Vanuit juridisch perspectief kunnen organisaties ook naar rechtsvorm worden ingedeeld.
Privaatrechtelijke rechtsvormen
Zoals een vof, stichting, vereniging, bv en nv. De rechtsvorm bepaalt onder andere de wijze waarop
de organisatie aansprakelijk is voor schulden en hoe besluitvorming binnen de organisatie plaatsvindt.
Sommige privaatrechtelijke rechtsvormen hebben ook rechtspersoonlijkheid.
Overheidsorganisaties
Overheidsorganisaties vormen een bijzondere categorie rechtsvormen. Zij worden vaak met een
specifiek doel opgericht, waarbij ze nauwkeurig omschreven taken, bevoegdheden en
verantwoordelijkheden krijgen toebedeeld. Art. 2:1 BW bepaalt dat de Staat, provincies, gemeenten,
waterschappen en alle lichamen met verordenende bevoegdheid rechtspersoonlijkheid bezitten.
1
,Overheidsorganisaties die niet in art. 2:1 BW worden genoemd kunnen ook rechtspersoonlijkheid
hebben, als dat in een speciale wet is toegekend.
Voordelen rechtspersoonlijkheid van een organisatie:
- continuïteit is gewaarborgd;
- natuurlijke personen zijn niet aansprakelijk voor de rechtshandelingen van de rechtspersoon.
Juridische organisaties: kernactiviteit is het leveren van juridische diensten.
Niet-juridische organisaties: andere kernactiviteiten dan het leveren van juridische diensten.
, Aandachtsgebieden
Organisatiegebied (= heel intern)
Leiderschap: draait om de manier waarop de leiding de onderneming op koers houdt en inspireert tot
voortdurende verbetering.
Management van medewerkers: hoe worden de medewerkers, hun kennis, en inzet gemanaged
door de organisatie. Voelen zij zich gezien? Krijgen ze waardering voor wat ze doen? Worden ze op
de juiste plaats ingezet?
Strategie en beleid: Gaat om de manier waarop de onderneming haar visie en missie vertaalt naar
ambities en te behalen resultaten. Dus bij welke doelstellingen ligt de prioriteit en hoe willen ze dit
behalen?
Management van middelen: hier gaat het erom dat een organisatie bepaalde middelen nodig zal
hebben om hun werk te kunnen doen en resultaten te kunnen behalen. Denk aan geld, machines,
kennis en technologie. Je kunt je hier afvragen of de middelen wel zo optimaal mogelijk gebruikt
worden. Dus tegen zo min mogelijk kosten zo veel mogelijk resultaat behalen.
Management van processen: hier gaat het om de vertaling van de eerder genoemde strategie in
praktische processen. Processen moeten wellicht ontworpen of verbeterd worden. Hier kun je je
afvragen of de processen effectief zijn. Daarnaast kun je je afvragen of ze efficiënt en flexibel zijn (dus
kunnen ze aangepast worden?).
Resultaatgebied (= extern)
Medewerkers: hebben zij er waardering voor? Nuttig instrument: medewerkers
tevredenheidsonderzoek
Klanten en partners: hebben zij er waardering voor? Zijn zij tevreden (over de
kwaliteit/samenwerking)? Nuttig instrument: tevredenheidsonderzoek.
Maatschappij: hebben zij er waardering voor? Wat voor beeld heeft de maatschappij van het bedrijf
(en het imago)?
Bestuur en financiers: hebben zij er waardering voor? Dit aandachtsgebied draait om de harde
resultaten. Hier wordt het duidelijk of de doelstellingen zijn behaald.
! De zachte s’en zijn moeilijker te beïnvloeden want het is
de bedrijfscultuur binnen de organisatie. De harde s’en
zijn de systemen en structuur waar het bedrijf mee werkt.
Deze zijn makkelijker te beïnvloeden en veranderen dan
bijvoorbeeld de waarden en normen binnen de
organisatie.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller t2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
