Samenvatting van de cursus Godsdienst 1.2. Deze samenvatting bevat een duidelijke structuur, bijgestaan door afbeeldingen en didactische tips.
Inhoud:
- Katholieke school en een veranderende samenleving
- Evolutie van het Godsdienstonderricht
- Kinderen en spiritualiteit
- Rituelen in het leven ...
Deel I : Godsdienstdidactiek in lagere school achtergrond
KATHOLIEKE SCHOOL IN EEN VERANDERENDE SAMENLEVING
EEN VERANDERENDE MAATSCHAPPIJ
o Vorming, onderwijs en opvoeding à staan niet los vd maatschappij
o School = maatschappelijke instelling
§ Waar lln met verschillende domeinen vd cultuur + maatschappelijk leven in contact
komen
o Veranderende samenleving à leidt tot veranderende inzichten i.v.m. inhouden en methoden v
opvoeding en onderwijs
o à opdrachten voor katholiek basisonderwijs in het bijzonder
LEVENSBESCHOUWING, VISIE OP MENSBEELD, WERELDBEELD, GODSBEELD
o Levensbeschouwing
o Beschouwen
§ = datgene wat je ziet in jou laten doordringen en erover nadenken
o Iedere mens à persoonlijk referentiekader
§ = soort venster waardoor je naar de wereld kijkt
• Niet alleen over wat je ziet, maar ook de interpretatie over wat je ziet
• Beïnvloed door wat je meemaakt (contrastervaringen) à context,
omgeving en jezelf
o Levensbeschouwelijke ontwikkeling
o Steeds opnieuw betekenis geven aan de wereld om je heen
§ Betekenis geven
• = wijze waarop wat er v buiten op jou afkomt, bij jou binnenkomt en welke
waarde je eraan toekent
o Ontwikkeling à gaat een leven lang door
§ Dynamisch en open
, o Mensbeeld
o Beeld of opvatting over wie de mens is of zou moeten zijn
o Wereldbeeld
o Opvatting die een mens heeft over hoe de wereld is of zou moeten zijn
o Godsbeeld
o Beeld of opvatting die een mens heeft over de transcendente dimensie vh leven
EEN EVOLUTIE IN HET MENSBEELD, WERELDBEELD, GODSBEELD
o Heteronomie à autonomie
o Heteronomie
§ In alle culturen vh verleden tot 16e eeuw
§ Onze wereld à volledig afhankelijk ve andere wereld
• Die andere wereld
o Bestuurd door heerser
§ die omgeven wordt met dienaren
§ die wetten geeft
§ die toekijkt, straft en beloont
o = boven de aardse wereld à bovennatuurlijk/hemel/absoluut
volmaakte wereld
o Heeft v alles weet, ook vh meest verborgene
• Onze wereld
o Kennis vd aardse mens à onwetend
o Aanbieden v geschenken aan andere wereld om die gunstig te
stemmen
§ Bestaan vd andere wereld = axioma
• Stelling die zowel onbewijsbaar als onweerlegbaar is
• Kan vanzelfsprekend lijken, maar is en blijft een vrij gekozen/niet dwingend
uitgangspunt
o Het aannemen is een zaak v vertrouwen/geloof
o Autonomie
§ Vanaf 16e eeuw
§ Barstjes in axioma
• Door beginnende ontwikkeling vd exacte wetenschappen in het Westen
o Inzicht dat natuur haar eigen vaste wetten volgt
o Men kan wetmatigheden berekenen
o Men kan effecten ervan voorzien en er zich tegen bewapenen
o Vb. ontstaan v bliksem komt eigen door elektrische ontlading,…
§ Kosmos volgt ‘eigen melodie’ à eigen wet
• Ook mens is deel vd kosmos en dus autonoom
o Humanisme (15e – 16e eeuw) sluit hierbij aan
§ Nieuwe axioma
• Langzaam en meestal onbewust in westerse cultuur doorgedrongen +
geleidelijk aan verandert
§ Gevolgen
• 17e eeuw à succesvolle verzet tegen heksenvervolgingen
• 18e eeuw à afschaffing v folteringen
• Eind 18e eeuw à eerste verklaring vd rechten vd mens
, • 19e eeuw à doorbraak v democratie
§ Resultaat v deze grote beweging
• = Moderniteit
o Op gang gekomen door humanisme en wetenschappen in westerse
cultuur
§ Toch bestaan vd andere wereld à niet weggedacht
• Ze bestond wel, maar gaf alleen nergens blijk v werkzaamheid
§ Van onwerkzaamheid naar onwerkelijkheid à kleine stap
• In loop v 19e eeuw in westerse wereld à deze stap gezet
o Dood v God à geboorte vd moderne atheïsme
o Autonomie à theonomie
o Theonomie
§ Verzoening tss autonomie en godsgeloof
• In het autonomiedenken is God de diepste grond v kosmos en mens
• God = mysterie dat ons kennen overstijgt
• God = diepste wezen v alles (kosmos en mens)
§ Slechts 1 wereld nl. die v ons
• Deze wereld is heilig
HOE MENSBEELD, WERELDBEELD EN GODSBEELD SAMENHANGEN (volgens Marc Vandepitte)
o God schiep de mens naar zijn beeld
o MAAR mens schept goed naar zijn beeld
§ Poging om de moeilijkheden vh bestaan te boven te komen en het leven zinvol en
leefbaar te maken
o Spreken over God zegt dikwijls meer over de mens en wereld
o Godsbeeld weerspiegelt bijna steeds
§ Wat er in de maatschappij leeft
§ Hoe mens denken en voelen
ENKELE KENMERKEN VD HEDENDAAGSE MAATSCHAPPIJ
o Secularisatie en detraditionalisering
o Secularisatie
§ = verwereldlijking
§ Afnemen vd invloed vh christelijke geloof waardoor de reikwijdte vd godsdienst
beperkt is
• Steeds meer sectoren vd samenleving à losgeraakt vh godsdienstig en
kerkelijk leven
• Eigen levensvisie teruggedrongen vd publieke sfeer tot privé-domein v
mensen
o Detraditionalisering
§ Godsdienst steeds minder belangrijk in dagelijkse leven vd mensen
• Gevolg à vermindering vd godsdienstigheid
§ Veel mensen verbinden zich niet meer aan een geïnstitutionaliseerde levensvisie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellenbonnarens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.91. You're not tied to anything after your purchase.
