Summary
Samenvatting Juridische en Ethische context - collegestof
- Course
- Institution
Een volledige samenvatting van de colleges 1 t/m 12.
[Show more]
1 review
By: annajm • 4 year ago
Brief the core of the lectures. Very nice to follow the lectures on the basis of that!
Seller
Followilsedriessen
Reviews received
Content preview
Samenvattingen Colleges JECCollege 1
Goed handelen
Wat ‘’goed handelen’’ is, is een normatieve vraag, wat betekent dat wij ons antwoord baseren op
onze (impliciete en expliciete) normen. De vraag is daarom niet eenduidig te beantwoorden.
Professioneel handelen
Er zijn drie kaders voor professioneel handelen
- Maatschappelijk kader
- Professioneel kader
- Persoonlijk kader
1. Maatschappelijk kader:
Dit is het kader wat in een rechtsstaat (dus ook Nederland) door de wet wordt bepaald, omdat wij via
wetten bepalen wat wel en niet toegestaan is en waar een individu recht op heeft. De colleges m.b.t.
jeugdrecht (9 t/m 12) in dit vak zijn relevant voor het maatschappelijke kader.
2. Professioneel kader:
Bij het professionele kader ligt de focus op verschillende beroepen. Beroepen worden ingekaderd,
waardoor wordt bepaald wat een beroep legitimeert, wie een beroep moet uitoefenen en waar een
professional zich aan moet houden, oftewel welke waarden en normen belangrijk zijn binnen het
beroep. Deze normen en waarden worden vastgelegd in een beroepscode.
NVO-Beroepscode: NVO is de Nederlandse Vereniging van pedagogen en onderwijskundigen. De
NVO-beroepscode geeft een standaard voor de kwaliteit van beroepsuitoefening. Leden van de NVO
en pedagogen die geregistreerd staan in het Kwaliteitsregister Jeugd moeten zich aan de
beroepscode houden.
Wanneer ben je een goed pedagoog?
Om aan de norm van een goed pedagoog te voldoen, moet je volgens de NVO voor het veilig
opgroeien en optimale ontwikkeling van kinderen zorgen, waarbij doelmatige zorg als extra
ondersteuning nodig is. Hiernaast moet de focus van de pedagoog op de pedagogische relatie liggen,
waarin zij voor verklaringen en oplossingen zoeken waarbij wordt gestreefd om de opvoeding te
normaliseren.
Problematisch aan deze beroepscode, is dat er wordt verondersteld dat duidelijk is wat ‘’optimale
ontwikkeling’’ en ‘’normaliseren’’ is. De beroepscode is hierdoor geladen met waarden.
Discretionaire ruimte
Dit is de ruimte die de pedagoog heeft om naar eigen inzicht te handelen. Je moet je hiervoor bewust
zijn van de wet. Integriteit isbelangrijk: je moet je handelen kunnen verantwoorden, niet op een
,defensieve, maar op een integere manier. Dit kun je alleen doen wanneer je op een reflectieve
manier naar je eigen handelen kijkt.
Normativiteit
Een norm is een impliciete of expliciete regel waarmee je oordeelt en wat handelen beïnvloedt, je
ziet bijvoorbeeld een bepaald iets als verstandige ouder, gepaste kleding of doelmatige zorg.
Normen zijn geen feiten en zijn om die reden soms lastig vast te stellen. Wij zij het vaak meer eens
over de norm voor een goede brandmelder dan over wat een mooie jongen is. Waarom? Wat wij als
mooie jongen zien, is lastiger om te objectiveren.
Als pedagoog schep je normen, waardoor interventies impliciet een morele oordelen en bepaalde
beelden over de maatschappij bevatten. Wanneer je goed handelt als pedagoog, moet je ook
proberen om je te verhouden tot deze normativiteit: denk na over wat jouw oordeel betekent voor
een ander en wat jouw oordeel legitimeert.
3. Persoonlijk kader
Het persoonlijke kader wordt geschapen door jouw eigen normen en waarden en oordeel over mens
en maatschappij. Soms kom je als pedagoog in een moreel dilemma terecht: het één sluit de ander
uit waardoor je waardes met elkaar conflicteren.
In dit soort situaties (en bij handelen in het algemeen) is het van belang dat je een ethisch reflectieve
houding hebt: je handelt integer, je kunt dilemma’s hanteren en je kunt je eigen handelen evalueren.
Dit doe je door te verwonderen, te redeneren , te reflecteren, een kritische houding aan te nemen en
door soms te wisselen van perspectief. Ethische theorieën en benaderingen kunnen hier
ondersteuning in bieden.
Ethiek, recht en code
Wat ethiek, recht gemeen hebben, is dat zij allebei aangeven hoe te handelen en aangeven wat
‘’juist’’ is. Echter zijn er ook verschillen:
Recht: een systeem van algemene regels, vastgesteld door een formele autoriteit met
sanctionerende bevoegdheid. Wetten en regels liggen vast en zijn gebaseerd op ethische waarden.
Ethiek: systematische reflectie die niet vast ligt, maar wel veel theorieën heeft. Er is geen formele
autoriteit en daarom is het anders dan je aan de regels houden. Illegaal handelen volgens recht, kan
volgens een bepaalde theorie ethisch juist zijn.
Wat is moreel goed?
Wat moreel goed is, kan op verschillende manieren bepaald worden. Het is ten eerste een
evolutionair gegeven: jij hebt als mens een gevoel voor rechtvaardigheid en empathie. Ten tweede
kan de moraal met een openbaring te maken hebben, je gelooft dan dat God jou de moraal heeft
gegeven en dat de moraal in de schepping ligt. Ten slotte kan de moraal in menselijke rede liggen,
hieruit ontstaan ethische theorieën en reflectie.
Ethiek
Ethiek is een systematische reflectie op de moraal en is van oudsher van belangrijk onderdeel binnen
de filosofie. Ethiek houdt zich met name bezig met wat het goede leven is, doet onderzoek naar
morele opvattingen en denkt na over handelen.
,We onderscheiden verschillende vormen van ethiek:
- Descriptieve ethiek: beschrijft de moraal in zijn historische en maatschappelijke context en is
objectiverend.
- Normatieve ethiek: houdt zich bezig met de vraag ‘’wat is juist?’’ en de rechtvaardiging van
waarden en normen. Hier worden ethische theorieën ontwikkeld, deze zijn prescriptief
(kunnen worden toegepast door anderen, hoe te handelen).
- Meta-ethiek: de reflectie op ethiek zelf
- Toegepaste ethiek: dit is ethiek toegepast op specifieke vakgebieden, zoals medische ehtiek
Binnen dit vak houden wij ons veel bezig met normatieve ethiek, omdat dit is waar ethische
theorieën tot stand komen. Ethische theorieën geven principes om handelingen mee te beoordelen.
Ze geven dus een richtlijn van hoe te handelen en laten men evalueren op handelingen. Deze
theorieën zijn vaak product van permanente filosofische discussie.
Morele oordelen
Mensen hebben verschillende opvattingen over wat goed is (daarom zijn er ook zoveel verschillende
ethische theorieën!). Morele oordelen worden beïnvloed door het individu, tijd en cultuur en door
smaak en conventie (je aan de norm houden). Dit zorgt voor een dilemma binnen de ethiek: moet er
één universele theorie zijn, of moet iedereen zelf beslissen wat zij goed of slecht vinden? Hierover
zijn de meningen verdeeld.
Relativisme
Binnen het relativisme staat het respecteren van verschillen centraal, zowel op individueel als
cultureel niveau moet men accepteren dat niet iedereen dezelfde mening heeft en niet iedereen
dezelfde cultuur heeft, waardoor morele oordelen ook verschillen per individu en cultuur.
Het probleem bij relativisme is dat dit kan zorgen voor morele onverschilligheid: als we alle
meningsverschillen moeten accepteren, tolereren we ook dat sommige ouders hun kinderen slaan.
Hiernaast is zelfs de waarde ‘’alles van anderen tolereren’’ niet aanvaardbaar, wanneer iedereen
verschillende waarden heeft.
Universalisme
Het universalisme staat tegenover het relativisme: het gaat uit van algemeen geldende waarden.
- Moreel absolutisme: de moraal wordt door een externe oordelaar gegeven, bijvoorbeeld
God of een leer.
- Moreel objectivisme: een moreel oordeel wordt gegeven op basis van redelijkheid, dus door
na te denken en te objectiveren (i.p.v. gevoel te gebruiken) kom je tot algemene regels of
principes.
Het probleem bij universalisme is dat er geen algemene acceptatie is over wat een universele bron
van de moraal is, mensen hebben hier andere meningen over. Hiernaast levert men kritiek op
eenheidsdenken: dit sluit uit wat verschillend is en doordat een gangbare opinie overheerst, worden
andere meningen onzichtbaar.
Pluralisme
Pluralisme is de erkenning van verschil.
, Je moet binnen de ethiek proberen om gedeelde waarden te onderzoeken en om van gedachte te
wisselen: ethiek is immers een permanent gesprek, het bied systematiek en kijkt kritisch naar
normatieve kaders en dominante discours, groepen in de maatschappij. Let op het feit dat je als
individu altijd deel uitmaakt van een bepaalde discours.
Ethische theorieën
In de normatieve ethische theorie is er onderscheid tussen:
Teleologische ethiek
Grieks telos = doel Je kijk naar het doel of de gevolgen van een handeling om te bepalen of deze juist
is.
- Deugdethiek (Aristoteles) – perfectionisme (voortreffelijk leven)
- Gevolgenethiek (Utilitaristen) – non-perfectionisme (ervaren geluk; nut) •
Deontologische ethiek
Grieks to deon = dat wat moet of behoort. De intrinsieke kwaliteit van een handeling bepaalt of de
handeling juist is
- Plichtenethiek – theorieën Kant en Rawls
College 2
Teleologische ethiek
Telos = doel in het grieks. De teleologische ethiek gaat zowel om deugdethiek en gevolgenethiek.
Geluk
Geluk is een nastrevenswaardige waarde in de ethiek. Wat geluk is en wat men gelukkig maakt, is
moeilijk te bepalen.
Het probleem van keuzevrijheid: paradox of choice. We raken gestrest van keuzevrijheid, omdat we
niet weten wat we moeten kiezen. De mensen die snel beslissen, blijken uit onderzoek gelukkiger te
zijn dan mensen die optimaliseren, steeds de beste keuze proberen te vinden.
Leuke spullen: De mimetische begeerte. Je ziet iets bij iemand anders, en dan wil jij het ook. Dit kan
ook stress opleveren. Maakt dat dus wel blij?
Gezondheid: gezonde mensen hoeven niet persé gelukkig te zijn op mentaal gebied. Hiernaast kun je
ziek of gehandicapt zijn, maar je alsnog gelukkig voelen.
Hoe moet ik leven?
Sloveense filosoof Zizek: We leven in een tijd waarin we ons constant bewust moeten zijn van de
gevolgen van onze keuzes. Dit is een stressvol bestaan, angstaanjagende vrijheid
Filosoof Heijne: we leven in een tijd van onbehagen. We worden object in plaats van subject, zijn
geen mens meer, en daar worden we ongelukkig van. Het komt door toenemende rationalisering
(note: dit werd 20 jaar geleden ook al gezegd).
Wat is dan het ‘’goede’’ leven? En hoe wordt je gelukkig?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ilsedriessen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now